قهوه بنوشیم <br />یا ننوشیم؟
۱۳۹۲ مهر ۲۵, پنجشنبه
بوی قهوه تازه اول صبح برای خیلی‌ها رایحه سرمست‌کننده‌ای است که آنها را به نوشیدن یک لیوان از آن و شروع پرانرژی یک روز کاری دعوت می‌کند. کونو گوتلر، داروساز و متخصص سم‌شناسی از دانشگاه کلن می‌گوید: «کافئین موجود در قهوه موجب تحریک سیستم عصبی و فعال کردن قلب می‌شود. این وضعیت گردش خون در مغز را تقویت می‌کند و همین امر اکسیژن بیشتری را به بدن می‌رساند. در این حالت شما احساس بهتری می‌کنید و می‌توانید بهتر هم فکر کنید.»
این کارشناس آلمانی خبر خوشی را برای طرفداران قهوه دارد. به گفته او قهوه سردردهای میگرنی را که ناشی از اختلالات گردش خون در مغز هستند، کاهش می‌دهد. در این نوع از میگرن رگ‌های خونی باز می‌شوند، فشار خون پایین می‌آید و هر ضربان قلب باعث افزایش فشار بر دیواره‌رگ‌ها می‌شود که این حالت دردی ضربان‌دار را برای فرد به همراه می‌آورد.
آقای گوتلر می‌گوید: «کافئین موجب می‌شود رگ‌های خونی در مغز دوباره تنگ شده و جریان خون سریع‌تر شود.» او البته تأکید می‌کند که یک فنجان قهوه تنها می‌تواند در سردردهای خفیف میگرنی باعث کاهش درد شود.
نوشیدن قهوه در این شرایط البته اثر منفی هم دارد. روی منفی قضیه در این است که تنگ شدن دائمی عروق در صورت توقف مصرف قهوه می‌تواند موجب ایجاد سردرد شود. زمانی که کافئین به طور ناگهانی دیگر در دسترس نباشد، عروق دوباره گشاد می‌شوند و این حالت می‌تواند عوارض ترک دارو همانند سردرد را به همراه آورد.
کافئین، حشره‌کش گیاه قهوه
معمولا گیاه قهوه برای حفاظت از جوانه خود در برابر آسیب‌های حشرات کافئین تولید می‌کند. این بدان معناست که کافئین در اصل به عنوان ماده‌ای برای کشتن حشرات عمل می‌کند. بسیاری از پزشکان و محققان با توجه به همین نکته بر این باورند که قهوه اساسا نوشیدنی ناسالمی است. از آنجایی که کافئین منجر به تحریک تولید آدرنالین در غده فوق کلیوی می‌شود، در صورت مصرف منظم قهوه بدن عملا تحت فشار قرار می‌گیرد.
همانند قرار گرفتن در شرایط خطر، سطح قند خون بالا می‌رود و ماهیچه‌ها منقبض می‌شوند تا از این راه انرژی بیشتری آزاد شود. در این میان ضربان قلب نیز شدت می‌گیرد و میزان تنفس افزایش می‌یابد. این تغییرات و نیز تولید بیش از اندازه هورمون‌های استرس، می‌تواند باعث اختلال در سیستم قلبی عروقی شود.
کونو گوتلر البته تأکید می‌کند که قهوه بیش از همه بر کسانی که از لحاظ ژنتیکی مشکل دارند، تأثیر منفی می‌گذارد: « کافئین توسط آنزیم CYP1A2 در بدن متابولیزه می‌شود. افرادی هستند که فعالیت این آنزیم در بدنشان اندک است، به طوری که متابولیزه شدن کافئین زمان بیشتری می‌برد و به این ترتیب اثرگذاری کافئین بر بدنشان بیشتر است. در میان این گروه از قهوه‌‌خورها، کافئین می‌تواند منجر به ایجاد آریتمی قلب (غیرطبیعی بودن ریتم قلب) شود.»
به گفته این داروساز تأثیرات منفی که شرح‌شان رفت، البته بستگی به میزان مصرف روزانه قهوه دارند.
مطالعات گسترده روی تاثیرات قهوه
به ندرت نوشیدنی دیگری به جز قهوه تا این اندازه مورد پژوهش قرار گرفته و بر روی تأثیرات آن بر ارگانیسم انسان مطالعه شده است. در این میان شماری از پژوهش‌های انجام شده حاکی از تأثیرات مثبت این نوشیدنی هستند. طبق یکی از تحقیقات انجام شده، قهوه باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دوم، پیش‌گیری از ابتلا به بیماری پارکینسون و نیز آلزایمر می‌شود.
این تأثیرات مثبت البته نه تنها به واسطه کافئین بلکه به واسطه آنتی اکسیدان‌هایی است که نقش مهمی را در قهوه بازی می‌کنند. این آنتی‌اکسیدان‌ها مهارکننده رادیکال‌های آزادی به شمار می‌روند که ناشی از تابش اشعه ماوراء بنفش، گازها یا سموم زیست‌محیطی هستند و می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند.
به اعتقاد آقای گوتلر طبیعی است که بدن ما سیستم آنتی‌اکسیدان مخصوص به خود را دارد، اما قهوه می‌تواند این مکانیسم سیستم حفاظتی را بالا ببرد.