قصد سارکوزی از هشدار به ایران چیست؟

 سارکوزی در دیدار با جمعی از دیپلمات‌های فرانسوی در پاریس، بلندپروازی‌های نظامی، اتمی و موشکی ایران را خطری فزاینده خوانده که می‌تواند حمله پیشگیرانه به تاسیسات اتمی این کشور را به دنبال آورد. رییس جمهور فرانسه افزوده که می‌خواهد به هر قیمتی شده، از این امر جلوگیری کند.

سارکوزی نگفته که نگران حمله چه کشوری به ایران است. این در حالی است که اسراییل بارها هشدار داده که یک ایران اتمی را تحمل نخواهد کرد و گزینه نظامی در برابر ایران را جدی می‌گیرد. سارکوزی هم‌چنین گفته که ایران از مذاکره جدی خودداری می‌کند و دست به اقدامات تحریک‌آمیز می‌زند. 

رییس سازمان انرژی اتمی ایران چند روز پیش گفته بود که ایران دیگر در باره عدم تولید سوخت هسته‌ای یا مبادله آن با کسی مذاکره نخواهد کرد.
 
دکتر جلال ایجادی، عضو حزب سبزهای فرانسه و استاد دانشگاه در پاریس به دویچه‌وله می‌گوید که گفته‌های تعرضی سارکوزی ناشی از موفقیت‌های اخیر او در لیبی و سیاست خارجی است. وی تاکید می‌کند که این سخنان بیش از آن‌که جنبه‌ای عملی داشته‌باشند، معطوف به انتخابات آینده فرانسه هستند.
 
بشنوید: گفتگو با دکتر جلال ایجادی

دویچه‌وله: چرا نیکلا سارکوزی رییس جمهور فرانسه، در دیدار با دیپلمات‌های این کشور در مورد ضربه نظامی پیشگیرانه به تاسیسات اتمی ایران هشدار می‌‌دهد؟

جلال ایجادی: این را باید از سه جنبه بررسی کرد. اول این‌که دولت ایران به جاه‌طلبی‌های اتمی خود ادامه می‌دهد و فعالیتی در جهت شفاف‌سازی نمی‌کند و اعتماد غرب به اهداف برنامه‌های اتمی خود را جلب نکرده است.

دوم این‌که از نظر غرب و فرانسه، دولت ایران به دنبال فرو ریختن رژیم قذافی و فشارهایی که روی دولت سوریه هست، از نظر سیاسی ضعیف شده است. دیپلماسی غرب به دنبال آن است که از این ضعف ‌استفاده کند.

و بالاخره این‌که امروز سیاست غرب و مشخصا دولت آقای سارکوزی بعد از سقوط قذافی در یک موضع تعرضی قرار دارد. ما می‌دانیم که دولت سارکوزی در این زمینه نقش برجسته‌ای داشت و آقای سارکوزی الان از سوی مطبوعات دنیا به‌عنوان یک سیاستمدار موفق معرفی می‌شود که برگ‌‌های برنده‌ای در سیاست بین‌المللی دارد. دولت سارکوزی به همین دلیل، در این شرایط روی مسئله اتمی ایران فشار می‌آورد تا ببیند می‌تواند تغییری در این سیاست ایجاد کند یا نه.

اما چرا وقتی  سارکوزی در این دیدار از مطالبات دمکراسی‌خواهی مردم سوریه پشتیبانی کرد، از خواست‌های مردم ایران و مسائل حقوق بشر حرفی نزد؟  چرا صرفا به موضوع هسته‌ای پرداخت؟

کاملا درست است. من خودم توافقی با سیاست سارکوزی ندارم اما باید بگویم که او در گذشته از مطالبات مردم ایران هم پشتیبانی کرده است. شاید ضعف اپوزیسیون ایران در لحظه کنونی این شرایط را فراهم نمی‌کند که دولت فرانسه مجددا با قدرت بیشتری چیزی در این  مورد بگوید.

آنچه در حال حاضر موجب ناراحتی دولت فرانسه است و محافل نزدیک به اسراییل در فرانسه هم آن را یاد‌آوری می‌کنند، همان خط مشی هسته‌ای ایران است. به‌ویژه آن‌که دولت ایران دوباره تحرکاتی داشته و مرکز فردو را فعال‌تر کرده است. این نقل و انتقال‌ها نگرانی ‌نسبت به اهداف نظامی برنامه هسته‌ای ایران را تشدید کرده است. به نظر من، دولت فرانسه مایل است که این حساسیت حفظ شود.

آقای سارکوزی گفته که در صورت وقوع حمله مفروض، فرانسه به هیچ‌وجه پیامدهای این بحران سنگین را تحمل نمی‌کند. مگر قرار است فرانسه چه نقشی را در صورت اجرای این حمله ایفا کند؟

البته من فکر می‌کنم که این‌ها بیشتر تعرضات دیپلماتیک و فشار تبلیغاتی باشند، وگرنه حمله به ایران عجالتا دستور کار نیست. اما برای ایران در عین حال گرانبار است که این فشارها را در صحنه جهانی ببیند. بخصوص که روسیه هم تعهدات خود در نیروگاه بوشهر را عملی نکرده و این به ایران نشان می‌دهد که فشارهای جهانی چه وزنی دارند.

از طرف دیگر، اگر حمله‌ای به ایران صورت گیرد، آشفتگی‌های زیادی در منطقه بروز خواهد کرد.  ایران متحدانی چون حزب‌الله لبنان را  در منطقه دارد که می‌تواند دست به اقدامات خطرناکی بزند. این محافل غربی را محتاط می‌کند چون میزان قدرت ایران و واکنش‌های احتمالی‌اش را نمی‌توانند پیش‌بینی کنند. 

موضوع دیگر واکنش مردم ایران و جهان خواهد بود. به نظر من اگر حمله‌ای به ایران صورت گیرد، مخالفت و اعتراض‌های زیادی دیده خواهند شد زیرا این پرسش عمومی می‌شود که چرا مثلا روی خود اسراییل بخاطر برنامه‌های اتمی‌اش فشار نیست و در مورد ایران هست. خود همین تاثیرات منفی و زیادی در افکار عمومی و سیاست جهانی خواهد گذاشت که برای دیپلماسی غرب و فرانسه چندان خوشایند نخواهد بود.

افکار عمومی فرانسه، مواضع سارکوزی در مورد ایران را چگونه ارزیابی می‌کند؟

الان آقای سارکوزی در فرانسه از محبوبیت بالایی برخوردار است و آن در ارتباط با سیاست خارجی است.  برعکس، محبوبیت ایشان در مسائل داخلی مانند بیکاری و مشکلات اجتماعی بسیار پایین و چه بسا بیسابقه است. آقای سارکوزی  سعی دارد محبوبیتی را که در صحنه بین‌المللی کسب کرده، به‌عنوان اهرمی در راستای تبلیغات سیاسی و انتخابات ریاست جمهوری به کار گیرد.

دیگر اینکه مردم فرانسه نسبت به مسائل بیرونی و از جمله ایران، کمابیش به سارکوزی چراغ سبز می‌دهند. مردم فرانسه احساساتی بسیار منفی نسبت به دولت ایران و خشونت‌های پس از انتخابات دارند و پرونده دولت ایران نزد آنها سیاه است. در نتیجه حرف‌ها و تهدیدهای سارکوزی علیه ایران عجالتا مورد اعتراض آنها نیست.

آنچه مربوط به اپوزیسیون و نیروهای سیاسی است، آن است که جناح راست از سارکوزی حمایت می‌کند، حزب سوسیالیست با احتیاط رفتار می‌کند اما حزب سبزها شدیدا مخالف تعرض به ایران است و آن را کاملا منفی و شتابزده و نادرست می‌داند.

به این ترتیب، هشدار آقای سارکوزی نسبت به حمله به ایران، تکیه بر یک احتمال بسیار ضعیف است برای ماندن در نقش یک مرد موفق و حاضر در میدان؟

بله! سارکوزی بیشتر به فکر خودش و برنامه‌های انتخاباتی است.در عین حال محافل فرانسوی از دولت ایران ناراضی هستند و سعی می‌کنند تمامی اهرم‌های فشار علیه دولت ایران را به‌کار گیرند. ضمنا این زمزمه هم هست که مسئولان ایرانی به دلیل آن که آقای خامنه‌ای بیمار است، مایل‌اند پیش از رفتن ایشان، برنامه اتمی جمهوری اسلامی را به سرانجام رسانده باشند. خود همین موضوع لزوم تشدید فشار بر ایران را بیشتر می‌کند.

مهیندخت مصباح
تحریریه: عباس کوشک جلالی