قصد ایران؛ محاکمه یا مبادله سه زندانی آمریکایی؟
۱۳۸۹ مرداد ۱۰, یکشنبه
مقام‌های امنیتی جمهوری اسلامی ابراز اطمینان می‌کنند که آنها در خاک ایران دستگیر شده‌اند. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز یکشنبه (اول اوت / ۱۰ تیرماه) تخلف این سه شهروند آمریکایی را "محرز" دانست و گفت: «سه شهروند آمریکایی در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۸۸ به علت ورود غیر‌قانونی به خاک ایران بازداشت شده‌اند ... و باید مانند هر فرد دیگری در برابر قانون پاسخگو باشند.»
به گزارش ايلنا، رامین مهمانپرست افزود: «سایر اتهامات احتمالی مانند اقدام یا نیت ضدامنیتی آنها علیه جمهوری اسلامی ایران از طرف نهادهای ذیربط در دست بررسی است.»
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، روز جمعه (۳۰ ژوئیه / ۸ تیرماه) دستگیر سه شهروند آمریکایی را «ناعادلانه» خواند. وی گفت، این افراد نباید وسیله‌ای برای حل مناقشه میان ایران و آمریکا و جامعه‌بین‌الملل قرار گیرند.
اوباما افزود که این سه کوهنورد آمریکایی هیچ جرمی مرتکب نشده‌اند و هیچ وقت از همکاران دولت آمریکا نبوده‌اند. رئیس جمهوری آمریکا اظهار داشت که دستگیرشدگان هرگز با دولت ایران مشکل نداشته‌اند و «احترام زیادی برای ملت ایران قائل هستند».
رسانه‌های آمریکا به‌طور گسترده این بازداشت‌ها را یک "گروگان‌گیری" خوانده‌اند و آن را «یادآور واقعه گروگان‌گیری سفارت در آمریکا» در اوایل انقلاب دانسته‌‌اند. این رسانه‌ها، از جمله نیوزویک، جمهوری اسلامی را متهم به «بازی سیاسی با گروگان‌گیری» کرده‌اند.
این سه کوهنورد آمریکایی سارا شرود (۳۱ ساله)، شین باور (۲۷ ساله) و جاشوا فاتال (۲۷ ساله) هستند.
استقلال قوه قضاییه جمهوری اسلامی؟
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی اظهار داشت که این امری صرفا قضایی است و به همین دلیل «فشارهای سیاسی و یا سناریوهای رسانه‌ای اخیر در برخی شهرهای اروپایی» تأثیری بر روند قضایی آن نخواهد گذارد.
رامین مهمانپرست قوه‌ی قضاییه را یک نهاد مستقل خواند، اما نهادهای حقوق بشری ایرانی و بین‌المللی قوه‌ی قضاییه جمهوری اسلامی ایران را به هیچ وجه مستقل نمی‌دانند. آنها معتقدند، قوه قضاییه بر اساس نیازهای رهبری جمهوری اسلامی احکام سیاسی خود را صادر می‌کند و این رهبر است که اهرم تصمیم‌گیری‌ها در جمهوری اسلامی را در دست دارد.
دستگیری اتباع خارجی در جمهوری اسلامی که بسیاری آن را "گروگان‌گیری ایران علیه غرب برای پیشبرد مقاصد خاص سیاسی" می‌دانند، بی‌سابقه نیست.
دستگیری ۱۵ ملوان بریتانیایی در ۲۳ مارس ۲۰۰۷ با ادعای ورود به حریم آبی ایران در خلیج فارس یکی از این نمونه‌هاست. آنها نیز قرار بود محاکمه شوند. چند روز پس از این دستگیری تونی بلر، نخست وزیر بریتانیا، اولتیماتومی ۴۸ ساعته به جمهوری اسلامی داد. در پی آن محمود احمدی‌نژاد با احترام بسیار این ملوانان را راهی کشورشان کرد.
در آن هنگام سایت "بازتاب"، که آن را وابسته به برخی محافل نظامی و امنیتی ایران می‌دانند، ضمن انتقاد به اقدام احمدی‌نژاد، نوشت: «اگر قرار بود این نظامیان بر پایه رأفت اسلامی آزاد شوند، آیا بهتر نبود آنان را دو روز پیش و قبل از آنکه نخست‌وزیر انگلیس اولتیماتوم ۴۸ ساعته برای آزادی آنها بدهد، یا پس از گذشت این مدت آزاد می‌کردیم تا شایبه ارتباط آزادی آنان با گستاخی بلر به وجود نیاید.»
نمونه‌ی دیگر دستگیر هلموت هوفر، تاجر آلمانی، در اواخر دهه‌ی ۱۹۹۰ در تهران است. این شهروند آلمان به اتهام رابطه‌ی نامشروع با یک زن ایرانی به مرگ محکوم شد. دستگیری هوفر با دادگاه میکونوس در برلین هم‌زمان بود. این دادگاه یک "عامل" امنیتی جمهوری اسلامی که از نظر دادگاه در ترورهای میکونوس دست داشت را به زندان درازمدت محکوم کرده بود. در آن هنگام قوه‌ی قضاییه جمهوری اسلامی نخست هلموت هوفر را به مرگ محکوم کرد، ولی در دسامبر ۱۹۹۹ وی را به آلمان تحویل داد.
ایران خواستار مبادله با زندانیان جمهوری اسلامی در آمریکا
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روز یکشنبه در مورد ارتباط بین ایرانیان بازداشتی در آمریکا و ۳ آمریکایی بازداشتی در ایران گفت: «جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه هیچ نوع ارتباطی میان این دو موضوع وجود ندارد، خواهان اعمال شرایط انسانی و رعایت معیارهای بین‌المللی برای ایرانیان بازداشتی در آمریکا بوده و تاکید دارد شمار قابل توجهی از این افراد با انگیزه‌های سیاسی بازداشت شده‌اند و باید در اسرع وقت آزاد شوند.»
محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران، در ۱۳ بهمن ۸۸ در مصاحبه‌ای با تلویزیون دولتی ایران پیشنهاد مبادله آنها با زندانیان ایرانی در آمریکا را مطرح کرد. وی گفت: «یک گفت‌و‌گوهايی می‌شود كه اگر بشود يک مبادله‌ای انجام دهيم. ما دوست نداريم كسی در زندان باشد، ولی بالاخره اين افراد تجاوز مرزی كرده‌اند و جرمشان آشكار است، ولی آن ايرانی‌هایی كه در زندان‌های آمريكا هستند هيچ جرم معلومی ندارند.»
از این رو رسانه‌ها و صاحبنظران سیاسی معتقدند که این سه جهانگرد آمریکایی بیشتر "گروگان" هستند تا مرتکب خطایی شده باشند.
DK/BB