فشار بر ایران، هدف سفر نتانیاهو به مسکو
۱۳۹۵ اسفند ۱۹, پنجشنبه
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل روز پنجشنبه (۹ مارس/ ۱۹ اسفند) به مسکو می‌رود. این سومین سفر نتانیاهو به مسکو ظرف یک سال گذشته و اولین سفر او پس از به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکاست. پیش از این، نتانیاهو با ترامپ و ترازا می، نخست‌وزیر بریتانیا دیدار کرده است. شاخصه این هر دو دیدار اظهارات تند نتانیاهو علیه ایران و برنامه اتمی این کشور بوده‌اند.
در سفر به مسکو اما بیش از همه حضور نظامی ایران و حزب‌الله در سوریه در کانون بحث نتانیاهو با مقام‌های کرملین است. با تثبیت نسبی رژیم سوریه در یک سال گذشته، پیشروی هر چه بیشتر ارتش سوریه برای کنترل دوباره مرزهای مشترک این کشور با اسرائیل در ارتفاعات جولان در جریان است. حالا این نگرانی در تل‌آویو در حال گسترش است که نیروهای نظامی ایران و حزب‌الله که نقش مهمی در تثبیت رژیم سوریه داشته‌اند برای درازمدت در این کشور مستقر شوند و بیش از پیش امکان و ظرفیت‌های نظامی برای ضربه‌زدن به اسرائیل پیدا کنند.
روز یکشنبه، نتانیاهو در جلسه کابینه اسرائیل گفت که هدف تهران در سوریه تبدیل این کشور به پایگاه استراتژیک خود در خاورمیانه است تا در آنجا نیروهای زمینی و دریایی خود را مستقر کند و سپس در ارتفاعات جولان جبهه‌ای علیه اسرائیل بگشاید. او تاکید کرد که مسئله سوریه موضوع محوری گفت‌وگوهایش در روسیه را تشکیل خواهد داد.
بیشتر بخوانید: نتانیاهو: ایران در پی تثبیت دائمی موقعیت خود در سوریه است
اپوزیسیون اسرائیل حامی نتانیاهو در مقابله با ایران
چندی پیش، اسحاق هرتسوگ، رهبر حزب کارگر اسرائیل که جزء احزاب اصلی اپوزیسیون این کشور به شمار می‌رود نیز دیداری از مسکو داشت. او در دیدار با کنستانتین کوساچف، رئیس شورای فدرال روسیه تصریح کرد: «حضور نظامی فزاینده ایران در سوریه مایه نگرانی شدید ماست. ما گزارش‌های سازمان‌های امنیتی اسرائیل را می‌خوانیم، به بیانیه‌ها و اظهارات رهبران ایران گوش می‌دهیم و شاهد تلاش‌های جدید برای تجهیز هر چه بیشتر حزب‌الله هستیم. از این رو هیچ ابهامی در باره نقش مخرب ایران در همسایگی اسرائیل نداریم.» هرتسوگ افزود که اپوزیسیون اسرائیل در این زمینه تمام و کمال از تلاش‌های دولت نتانیاهو برای مهار ایران حمایت می‌کند.
مقام‌های امنیتی و نظامی اسرائیلی رویکرد جمهوری اسلامی در طرح مکرر شعار نابودی اسرائیل و کمکی که در این رابطه به حزب‌الله می‌کند را مایه‌ای برای بدبینی هر چه بیشتر نسبت به حضور نظامی این کشور در سوریه عنوان می‌کنند.
در سال‌های گذشته نیروی هوایی اسرائیل چندین بار مواضع حزب‌الله در سوریه و نیز کاروان حمل سلاح برای این نیرو از سوریه به لبنان را مورد حمله قرار داده است. این حملات از زمان حضور نظامی روسیه در جنگ سوریه در سپتامبر سال ۲۰۱۵ نیز ادامه یافته است، آن هم در حالی که کنترل قلمرو هوایی سوریه در اختیار سیستم‌های پیشرفته دفاعی روسیه قرار داشته است. کارشناسان معتقدند که روسیه به حمله اسرائیل به مواضع حزب‌الله در خاک سوریه حساسیتی ندارد و توافقی غیرآشکار میان مسکو و تل‌آویو در این زمینه برقرار است.
بیشتر بخوانید: چرا پوتین با اسرائیل در نمی‌افتد؟
در ماه اکتبر گذشته اسرائیل و روسیه بر سر تبادل اطلاعات نظامی به توافق رسیدند تا پهپادهای جاسوسی اسرائیل بر فراز خاک سوریه یا دستگاه‌های مخفی زمینی این کشور در این سوی ارتفاعات جولان آماج حملات نیروی هوایی روسیه قرار نگیرند. با این همه روزنامه ایزوستیا، چاپ مسکو نوشته است که نتانیاهو در سفر خود از کرملین خواهان دسترسی بیشتر به اطلاعات در باره فعل و انفعالات در مرزهای خود با سوریه خواهد شد تا بتواند تحرکات حزب‌الله را در این منطقه بهتر رصد کند.
بیشتر بخوانید: حمله جنگنده اسرائیلی به حومه دمشق
هدفی ورای رصد نظامی حزب‌الله و ایران
با توجه به جنگ تمام عیار سال ۲۰۰۶ حزب‌الله و اسرائیل که به کشته‌شدن هزار و صد لبنانی وابسته و غیروابسته به حزب‌الله و ویرانی شدید در بخش جنوبی لبنان منجر شد، بعید است که هرگونه تحرک حزب‌الله در ارتفاعات جولان علیه اسرائیل نیز با پاسخ شدید اسرائیل، از جمله در لبنان روبرو نشود. از این همین رو، حضور حزب‌الله در ارتفاعات جولان بیش از آن که برای حمله به اسرائیل تلقی شود، اهرمی برای ایذا و فشار بر تل‌آویو در جهت بازداشتن اسرائیل از ضربه‌زدن به مناسبات و همکاری‌های تنگاتنگ نظامی حزب‌الله و سوریه و ایران در خاک سوریه و گسترش این همکاری‌ها تلقی می‌شود؛ همکاری‌هایی که تل‌آویو با توجه به شعارها و رویکردهای ضداسرائیلی ایران و حزب‌الله آنها را فی‌نفسه علیه خود تلقی می‌کند.
در محافل سیاسی روسیه نیز این درک و دریافت حاکم است که کرملین نیز حزب‌الله را نیرویی لبنانی تلقی می‌کند و با توجه به استقبال عمل نسبی آن در خاک سوریه چندان با این حضور، به ویژه پس از قدرت‌گیری هر چه بیشتر رژیم اسد و عقب‌رانده شدن مخالفان، توافقی ندارد.
جمهوری اسلامی از نظر کارشناسان تنها با طرح شعار نابودی اسرائیل تا کنون آسیب‌های جدید به منافع و مصالح منطقه‌ای و بین‌المللی ایران وارد کرده است. به این ترتیب طبیعی است که واردشدن احتمالی به تحرکات نظامی علیه اسرائیل در ارتفاعات جولان صدمات و تهدیدهای بیشتری را برای ایران به دنبال بیاورد.
ورای رفع خطر ایران و حزب‌الله از ارتفاعات جولان، سفر تازه نتانیاهو بیش از همه جزئی از برنامه جامع تل‌آویو برای واردکردن روسیه به ائتلاف غیررسمی اسرائیل، آمریکا و شیخ‌نشین‌های خلیج فارس علیه ایران تلقی می‌شود. بنا بر اظهارات مقام‌های اسرائیلی نتانیاهو در این سفر تلاش خواهد کرد مقام‌های کرملین را قانع کند که مناسبات تنگاتنگ روسیه با ایران هم به منافع سایر کشورهای منطقه ضربه می‌زند و هم با مصالح و منافع خود روسیه در تضاد است.
کارشناسان معتقدند که روسیه مناسبات تنگاتنگ خود با ایران را فدای رابطه خود با اسرائیل نخواهد کرد و به ائتلاف مزبور هم وارد نخواهد شد، ولی تحقق خواست تل‌آویو برای محدودسازی قدرت و امکانات نظامی تهران و حزب‌الله در سوریه را هم بی‌پاسخ نخواهد گذاشت. به این ترتیب کرملین کارت‌های مختلفی را همچنان در منطقه بازی خواهد کرد و بر خلاف تصور ایران رابطه تنگاتنگ با تل‌آویو را هم ادامه خواهد داد، حتی اگر به قیمت توانمندسازی بیشتر اسرائیل در ضربه‌زدن به مواضع و امکانات حزب‌الله باشد.
بیشتر بخوانید: مدودف: با اسرائیل و ایران مناسبات گرم و صمیمانه داریم