فرانتس بکنباوئر، "قیصر" پرآوازهی جهان فوتبال ۷۰ ساله شد
۱۳۹۴ شهریور ۲۰, جمعهروز ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۵ مصادف است با هفتادمین سالگرد تولد یکی از اسطورههای بزرگ فوتبال آلمان و جهان که به "قیصر" شهرت یافته است: فرانتس بکنباوئر. او چندی پیش پسرش را از دست داد و از این رو در این روزها گوشهگیری را ترجیح میدهد و حال و حوصلهی چندانی برای جشن گرفتن ندارد.
با وجود این، او از چهرههایی است که در این ایام در رسانههای آلمان مورد توجهای ویژه قرار داد. موفقیتهای کمنظیر او خواه به عنوان بازیکن و خواه به عنوان سرمربی و مسئول و به ویژه دستاوردهای او برای ورزش فوتبال بهطور اعم و برای فوتبال آلمان بهطور اخص از او چهرهای برجسته و درخشان ساختهاند.
بکنباوئر در روز یازدهم سپتامبر ۱۹۴۵ در یکی از محلههای شهر مونیخ در ایالت بایرن در جنوب آلمان به دنیا آمد. او فوتبال را در باشگاه "اس ث مونیخ ۱۹۰۶"، یکی از تیمهای محلی زادگاهش، آغاز کرد و سپس در ۱۳ سالگی به بایرن مونیخ پیوست؛ تیمی که در آن زمان دومین تیم بزرگ و موفق شهر بود.
حضور در میدان بازی
بکنباوئر در ۱۹ سالگی سه بازی ملی در تیم جوانان را در کارنامهی خود ثبت کرده بود. "قیصر" در پانزدهمین بازی ملی خود در پیراهن تیم ملی بزرگسالان، در بازی معروف فینال جام جهانی ۱۹۶۶، در ورزشگاه ویمبلی لندن در برابر تیم میزبان به میدان رفت. او با درخشش در این دیدار، هنرنمایی بزرگانی همچون بابی چارلتون را تحتالشعاع قرار داد.
فرانتس بکنباوئر در جام جهانی ۱۹۷۰ مکزیک، در دیدار تاریخی مرحلهی نیمهنهایی در برابر ایتالیا نیز حضور داشت؛ پیکاری که به "بازی قرن" شهرت یافت و در نهایت با نتیجه ۴ بر ۳ به سود حریف پایان یافت و سبب شد که آلمان از رسیدن به فینال محروم بماند.
در این دیدار بکنباوئر که یکی از مهرههای کلیدی تیم آلمان محسوب میشد، علیرغم آسیبدیدگی شدید استخوان ترقوهاش به بازی ادامه داد.
او اما ۴ سال بعد به عنوان کاپیتان ملیپوشان آلمان تیمش را در فینال جام جهانی ۱۹۷۴ در وطنش مقابل هلند هدایت کرد و توانست با پیروزی ۲ بر یک بر جام جهانی بوسه زند. این نخستین قهرمانی جهان برای بکنباوئر، بهعنوان بازیکن بود.
این ستاره بزرگ که از دید بسیاری هنوز هم اگر نه بهترین، یکى از بهترین لیبروهاى تاریخ فوتبال محسوب مىشود، چه در داخل میدان و چه بیرون از زمین، از نفوذ زیادى برخوردار بود. او حتى در مورد تاکتیک و ترکیب تیم هم نظر خود را به مربیان اعمال میکرد.
بکنباوئر بزرگترین موفقیتهایش در سطح باشگاهى را با بایرن مونیخ جشن گرفت.
او در طول ۱۲ سالى که در خدمت این باشگاه بود، چهار بار قهرمان بوندسلیگا، چهار بار قهرمان جام حذفى آلمان و سه بار پیاپى قهرمان جام قهرمانان باشگاههاى اروپا شد.
او پس از اینکه چند سالی در خدمت باشگاه کاسموس نیویورک بود و در لیگ حرفهای آمریکا توپ زد، به آلمان بازگشت و در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی در باشگاه هامبورگ به فعالیتهای حرفهای خود خاتمه داد، اما همچنان به فوتبال وفادار ماند و فصل تازهای را شروع کرد.
بکنباوئر در مجموع ۱۰۳ بازی برای تیم ملی فوتبال آلمان انجام داد و ۵۰ بار هم به عنوان کاپیتان، این تیم را هدایت کرد، اگر چه او بدون داشتن بازوبند کاپیتانی هم یکی از راهبران بیقید و شرط در میدان محسوب میشد و به همین خاطر به "قیصر" شهرت یافت.
دوران مربیگری
بکن باوئر در سال ۱۹۸۴ بدون داشتن هرگونه مدرکى در عرصهی مربیگری، هدایت تیم ملی بحرانزدهی آلمان را برعهده گرفت. او همواره در پاسخ به منتقدان خود این پرسش را مطرح میکرد: «استادان دانشکده ورزش مثلاً مىخواهند چه چیزی به من بیاموزند؟!»
تیم ملى فوتبال آلمان با هدایت بکنباوئر دو بار پیاپى به فینال جام جهانى راه پیدا کرد: اولین بار در سال ۱۹۸۶ در مکزیک که آلمانیها ۳ بر ۲ از آرژانتین شکست خوردند و دومین بار در سال ۱۹۹۰ در ایتالیا، باز هم در برابر آرژانتین که اینبار آلمان پیروز میدان را ترک کرد و براى سومین بار قهرمان جهان شد.
یکی از صحنههای به یادماندنی جام جهانی ۱۹۹۰، دقایق پس از به صدا درآمدن سوت پایان فینال و پیروزی آلمان بود.
در حالیکه بازیکنان آلمان لحظهای آرام و قرار نداشتند و با شادی بیحسابی این پیروزی را جشن میگرفتند، بکنباوئر با چهرهای متفکر به تنهایی بر روی چمن استادیوم المپیک رم مشغول قدم زدن بود.
بکنباوئر خود درباره این تصویر خاطرهانگیز سال ۱۹۹۰ میگوید: «من بهشدت تحت تاثیر قرار گرفته بودم، اما دوست داشتم که در آن لحظه تنها باشم و این فصل از فعالیتام را ببندم. در واقع این آخرین بازی من به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال آلمان بود و آن لحظه هم به نوعی، لحظهای بود که میتوانستم و باید از این مقام خداحافظی میکردم.»
او با این موفقیت توانست در کنار ماریو زاگالو، اسطورهی فوتبال برزیل قرار گیرد. این دو تنها چهرههایی هستند که توانستهاند هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان سرمربی قهرمان فوتبال جهان شوند.
بکنباوئر بعد از این موفقیت بزرگ، فصلی را به عنوان سرمربی باشگاه فرانسوی المپیک مارسی تجربه کرد و در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی نیز دورانی را به عنوان سرمربی موقت باشگاه پرآوازه بایرن مونیخ گذراند. کسب عنوان قهرمانی بوندسلیگا در سال ۱۹۹۴ و کسب عنوان قهرمانی جام یوفا در سال ۱۹۹۶ موفقیتهای بکنباوئر در آن سالها بودهاند.
در خدمت فدراسیون فوتبال
این ستاره بزرگ، اگر چه از آن پس، دیگر به عنوان سرمربی قدم به میدان نگذاشت، اما پیوندش با فوتبال همواره ادامه یافته و تنگاتنگ بوده است.
در سال ۱۹۹۸ بکنباوئر به عنوان نایب رئیس فدراسیون فوتبال آلمان برگزیده شد و یکی از اهداف مهمی که او پس از انتصاب به این مقام دنبال میکرد، انتخاب شدن آلمان به عنوان میزبان برگزاری جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ بود؛ هدفی که بکنباوئر با تلاش و پشتکار زیاد به آن دست یافت.
او مدیریت برگزاری این جام جهانی را خود بر عهده گرفت؛ مدیریتی که بارها با ستایش صاحبنظران داخلی و خارجی مواجه شد.
بکنباوئر با ایفای نقشی تعیینکننده در برگزاری موفقیتآمیز جام جهانی ۲۰۰۶، سهمی بسزا در بازگشتن وجهه و اعتبار از دست رفته فوتبال آلمان داشت.
بکنباوئر همواره چهرهای خبرساز بوده؛ خبرهایی که گاه با جنبههای بس انتقادی و منفی مطرح بودهاند.
در این راستا میتوان به مطرح شدن نام او در ارتباط با فساد مالی و رشوهگیری در فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا اشاره کرد. به اعتقاد کارشناسان و صاحبنظران این جنبههای منفی از ارزش دستاورد بکنباوئربرای فوتبال آلمان و جهان نمیکاهد.
در هر حال باید اذعان داشت که علیرغم موفقیتهای بیشماری که بکنباوئر در کنار میدان به عنوان سرمربی، سرپرست تیم و برنامهریز کسب کرده، این قدرت و سلطه او به عنوان بازیکن در خود میدان بود که لقب قیصر را برای او به ارمغان آورد و سبب شد که او را بهترین فوتبالیست آلمان در قرن بیستم بدانند.
ناگفته نماند که بکنباوئر با توجه به تجربههای گستردهی خود به عنوان کارشناس و تحلیلگر نیز با شبکههای تلویزیونی همکاری دارد.