عنکبوت‌ها در خدمت علم پزشکی
۱۳۹۱ آذر ۲۶, یکشنبه
تارهای تولید شده توسط عنکبوت‌ها پدیده‌ای بسیار شگفت انگیز است. آنها دارای شکل هندسی بسیار دقیق و زیبائی هستند. اندازه‌ی تار‌هایی که در آزمایشگاه هانوفر توسط گونه‌ای از عنکبوت به نام «نفیلا» (Nephila) از آمریکای جنوبی تنیده می‌شوند به یک متر می‌رسد.
در یکی از اتاق‌های دانشکده پزشکی شهر هانوفر درختی قرار داده شده که حدود ۳۰ تار عنکبوت روی شاخه‌های آن تنیده شده‌است. در هر کدام از تارها یک عنکبوت با هشت پا با راه‌های سیاه رنگ به اندازه کف دست دیده می‌شود.
بیرون کشیدن تار از بخش پائینی بدن عنکبوت
کریستینا آلملینگ (Christiana Allmeling) با حرکتی سریع و ماهر یکی از عنکبوت‌ها را می‌گیرد و آن را در باند پانسمان می‌پیچد و توضیح می‌دهد: «پانسمان را با پونز محکم می‌کنیم، به طوری که عنکبوت بتواند تکان بخورد و بخش پائینی بدنش بیرون بماند.»
با این روش به سرعت می‌توان سر تار را پیدا کرد و بخشی از آن را از بدن عنکبوت بیرون کشید. این پژوهشگر جوان تأکید می‌کند که این اقدام برای عنکبوت با درد همراه نیست. کریستینا سر تار را روی چرخ بافندگی کوچکی می‌چسباند که قطر آن تنها ۳۰ سانتی‌متر است و با نیروی الکتریسیته حدود ۲۰۰ متر تار را از بدن عنکبوت بیرون می‌کشد.
کریستینا آلملینگ می‌گوید: «عنکبوت هفت نوع غده دارد که تار تولید می‌کند. اما عنکبوت‌ها قادر به کنترل و متوقف کردن تولید تار نیستند.» میزان تاری که این موجود شگفت‌انگیز تولید می‌کند بستگی به اندازه جثه‌اش دارد.
محکم و مقاوم؛ با سطحی بسیار صاف
در رشته جراحی پلاستیک تار عنکبوت برای ترمیم رباط‌ها و بافت‌های عصبی آسیب‌دیده مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیتر فوگت (Peter Vogt)، سرپرست کلینیک جراحی پلاستیک وابسته به دانشکده پزشکی هانوفر تار عنکبوت را نخی بی‌نظیر برای بخیه‌زدن می‌داند. او می‌گوید، تار عنکبوت مقاوم و سطح بسیار صافی دارد. به عقیده پیتر فوگت امکان استفاده از الیاف طبیعی بجای الیاف مصنوعی امتیاز بزرگی است، زیرا الیاف مصنوعی تجزیه‌پذیر نیستند. حتی زمانی که قابلیت تجزیه شدن را دارند معمولا منجر به واکنش‌های عفونی در بدن می‌شوند.
پیتر فوگت قصد دارد از تار عنکبوت به عنوان فن‌آوری پیشرفته برای ترمیم آسیب‌دیدگی بافت‌های عصبی استفاده کند. به طور مثال معمولا موتورسوارانی که تصادف می‌کنند، دچار پارگی بافت‌های عصبی در ناحیه شانه می‌شوند. به این ترتیب بازوها و دست‌هایشان بی‌حس می‌شوند و در بیشتر موارد این بی‌حسی برای همیشه باقی می‌ماند، زیرا بافت‌های عصبی هنگام ترمیم شدن در جهتی که باید رشد نمی‌کنند. حال جراحان قصد دارند با بکار بردن تار عنکبوت رشد دوباره بافت‌های عصبی را در جهت درست هدایت کنند.