عفو بین‌الملل: مدیترانه نباید گور جمعی پناهجویان باشد
۱۳۹۳ مهر ۲, چهارشنبه
امنستی اینترنشنال (عفو بین‌الملل) و نهاد حمایت از پناهجویان (پرو آزیل)، از دولت آلمان خواسته‌اند اتحادیه اروپا را به اقدامات موثر برای تامین امنیت مسیرهای دریایی مورد استفاده پناهجویان و تقویت امکانات نجات آن‌ها فرابخواند. این درخواست روز چهارشنبه ۲۴ سپتامبر و در آستانه روز جهانی پناهجو (۲۶ سپتامبر/۴ مهر) مطرح شده است.
ازپائیز ۲۰۱۳ تاکنون، گشت دریایی ایتالیا توانسته جان بیش از ۱۰۰ هزار نفر از پناهجویان در معرض مرگ در آب‌های مدیترانه را نجات دهد. با این همه، تاکنون و درسال جاری بیش از ۲۵۰۰ نفر به دلیل فرسوده بودن قایق‌ها، سوداگری قاچاقچیان و غرق شدن در راه، جان خود را در راه رسیدن به اروپا از دست داده‌اند.
اتحادیه اروپا طرحی به نام "فرونتنکس پلاس" را به جریان انداخته که نظارت بر رفت و آمد قایق‌ها در مدیترانه را تشدید می‌کند. اما دو نهاد یادشده بیم دارند که این نظارت به جای توجه به جان پناهجویان، صرفا روی پیشگیری از مهاجرت غیرقانونی متمرکز شود. آن‌ها می‌گویند به جای امدادهای دریایی، گشت‌های امنیتی دریایی تقویت شده‌اند.
جذب به جای دفع
سلمین چالیشقان، دبیر عفو بین‌الملل در آلمان می‌گوید: «این سیاست به معنای آن است که مدیترانه گور پناهجویان شود.» او و گونتر بورکهارد از نهاد "پرو آزیل" می‌خواهند که به جان باختن پناهجویان در مرزهای اروپا پایان داده شود.
بیشتر بخوانید: بیش از ۱۶۰ کشته در سانحه کشتی پناهجویان آفریقایی
این دو نهاد از نقض امدادرسانی کافی به پناهجویان توسط آلمان، فرانسه، بریتانیا، اسپانیا و لهستان انتقاد کرده‌اند: « صدها پناهجو در مدیترانه غرق می‌شوند، اما وزیر کشور آلمان و همکاران او در کمیسیون اروپا به جای اقدامی برای تامین جانی سایر پناهجویان، طرحی برای حراست هر چه بیشتر از مرزهای اتحادیه ارائه کرده‌اند تا محدودیت‌های ورود آن‌ها را هر چه بیشتر کنند.»
این دو سازمان پیشنهاد کرده‌اند که اروپا، مسیرهایی قانونی برای عبور پناهندگان ایجاد کند. چلیشقان و بورکهارد انتقاد کرده‌اند که اتحادیه اروپا در رفتار با پناهجویان، با ترکیه و لیبی دست همکاری داده است: «اتحادیه اروپا می‌کوشد یک منطقه بی‌طرف به دور خود ایجاد کند.»
بیشتر بخوانید: انتقاد شدید سازمان ملل از سیاست پناهندگی اتحادیه اروپا
بورکهارد می‌گوید سیستم پذیرش پناهجو طبق «قرارداد دوبلین» شکست خورده، اما آلمان و سایر کشورهای اروپایی غربی همچنان پذیرش پناهجو را تنها در مرزهای خود معتبر می‌دانند. قرارداد دوبلین در پانزده ژوئن ۱۹۹۰ در باره شرایط پناهندگی در ۱۲ کشور عضو اتحادیه اروپا به تصویب رسید و از اول سپتامبر ۱۹۹۷ اجرایی شد.
طبق این قرارداد، متقاضیان پناهندگی باید تقاضای خود را به همان کشوری در اروپا ارائه دهند که وارد آن می‌شوند. متقاضیان حق ندارند از کشور ثالث عبور کرده و در جای دیگر تقاضا بدهند.
در حال حاضر ۵۱ میلیون نفر در تمام دنیا در وضعیت دربه‌دری و آوارگی هستند. این رقم از زمان جنگ دوم جهانی تاکنون سابقه ندارد اما پای بخش بسیار کوچکی از این میزان به اروپا می‌رسد.
کشورهای فقیر همچون پاکستان، لبنان یا کنیا، سهم بسیار بالایی در پذیرش پناهجویان ایفا می‌کنند. دبیران عفو بین‌الملل و« پرو آزیل» می‌گویند اروپا باید با توجه به بحران‌های منطقه‌ای کنونی، متوجه تعهد اخلاقی خود در پذیرش پناهجویان بیشتر باشد و کمک به آوارگان و جنگ‌زدگان را یک وظیفه مستمر اجتماعی بداند.