عفو بین‌الملل دادگاه نظامی آمریکا را به اهمال‌کاری در افغانستان متهم کرد
۱۳۹۳ مرداد ۲۰, دوشنبه
در کنار سربازان و رزمندگان هزاران غیرنظامی نیز از سال ۲۰۰۱ میلادی در جنگ افغانستان کشته شده‌اند. اما همواره در میان اخبار مربوط به درگیری‌های خونین میان ارتش و آمریکا و اسلام‌گرایان مسلح تنها در حاشیه به غیرنظامیان اشاره شده است.
اینک سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی به بررسی ۱۰ مورد پرداخته که طی آن ۱۴۰ غیرنظامی کشته شده‌اند. بیش از ۵۰ تن از این کشته‌شدگان کودک یا زن باردار بوده‌اند.
سلمین چالشکان، دبیرکل شاخه آلمان سازمان عفو بین‌الملل، می‌گوید که حتی موارد "جنایت جنگی" نادیده گرفته شده‌اند و عاملان جنایت بی‌مجازات مانده‌اند.
اگرچه ارتش آمریکا در بیشتر موارد خود دست به بررسی‌هایی زده است، اما اغلب از خویشاوندان و شاهدان وقایع تحقیقی به عمل نیامده است.
در گزارش عفو بین‌الملل که روز دوشنبه در کابل منتشر شد نتایج مصاحبه با ۱۲۵ شاهد و خویشاوند قربانیان غیرنظامی منتشر شده است. بسیاری افراد در مصاحبه با این سازمان برای نخستین بار درباره رویدادهایی سخن گفته‌اند که حین حملات هوایی و تجسس‌های ضربتی شبانه در فاصله سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ شاهد آن بوده‌اند.
یکی از قربانیان غیرنظامی جنگ افغانستان شخصی است به نام قندی آقا. او به سازمان عفو بین‌الملل گفته است که دو سال پیش نیروهای ویژه ارتش آمریکا او را زندانی کرده‌اند. سپس شکنجه‌گران با کابل او را زده‌اند و به او شوک الکتریکی داده‌اند و سرش را تا مرز خفگی زیر آب نگه داشته‌اند. به گفته قندی آقا، شکنجه‌گران او سربازانی از ارتش آمریکا و واحدهای ویژه ارتش افغانستان بوده‌اند.
بی‌مجازات ماندن جنایتکاران
به گفته ریچارد بنت، از فعالان سازمان عفو بین‌الملل، "تقریبا همیشه" دادگاه نظامی آمریکا ناتوان بوده از اینکه سربازان ارتش این کشور را به دلیل "قتل‌های بناحق و دیگر موارد نقض قوانین مجازات کند". به گفته بنت، هیچ یک از ۱۴۰ موردی که عفو بین‌الملل بررسی کرده را ارتش آمریکا پیگیری نکرده و شواهدی که دال بر "جنایت جنگی" بوده را نادیده گرفته است.
دبیرکل شاخه آلمان سازمان عفو بین‌الملل نیز می‌گوید که قربانیان هیچ امکانی برای برقراری عدالت نداشته‌اند. او می‌گوید: «هزاران افغانستانی از سال ۲۰۰۱ تا کنون به دست سربازان امریکایی کشته یا مجروح شده‌اند. اما قربانیان و خویشاوندان آنان هیچگاه امکان برخورداری از عدالت را پیدا نکرده‌اند.»
چالشکان می‌افزاید: «دادگاه ارتش آمریکا تقریبا همیشه در مواردی که قرار است به جنایات جنگی رسیدگی کند ناتوان است.»
سازمان عفو بین‌الملل انتقاد می‌کند به اینکه در آمریکا نه یک دستگاه مستقل، بلکه فرماندهان نظامی تصمیم می‌گیرند که آیا یک پرونده به جریان بیفتد یا نه.
به گفته چالشکان، دادگاه نظامی آمریکا باید به طور اساسی اصلاح شود تا امکان افشای نقض قوانین جنگی به طور مستقل و گسترده بوجود آید.
دبیرکل شاخه آلمان سازمان عفو بین‌الملل می‌افزاید که آلمان هم به عنوان کشوری که نیروی نظامی خود را در چارچوب ماموریت نیروهای "آیساف" (نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت) به افغانستان می‌فرستد موظف است موارد نقض حقوق قربانیان غیرنظامی را بررسی و جنایتکاران را تعقیب و مجازات کند.
حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان، گزارش سازمان عفو بین‌الملل را ستوده، اما وزارت دفاع آمریکا با خویشتنداری نسبت به آن واکنش نشان داده است.