عصبی، پرابهام و کم‌تماشاگر؛ مروری بر لیگ برتر ایران در سال ۹۲
۱۳۹۲ اسفند ۲۲, پنجشنبه
لیگ برتر در سالی که گذشت، هم از بعد فنی و هم مسائل غیرفوتبالی، با مشکلات و ابهاماتی کم‌سابقه در تاریخ این مسابقات مواجه شد که در این گزارش به آن اشاره شده است.
بحران سازندگی در لیگ
۱۶ تیمی شدن این مسابقات از بهترین اتفاقاتی بود که رخ داد. این تصمیم با پیشنهاد کارلوس کی‌روش به اجرا رسید. کی‌روش معتقد بود کم شدن دو تیم، دایره نیاز به بازیکنان را تنگ‌تر می‌کند و رقابت بین آنها برای پیوستن به تیم‌های لیگ برتر را افزایش می‌دهد. از طرفی توان سخت‌افزاری و امکانات فوتبال ایران برای برپایی یک لیگ حرفه‌ای، حتی جوابگوی همین ۱۶ تیم هم نیست.
اما این تصمیم، منتقدانی هم داشت. خصوصاً در جمع مربیان. زیرا با کاسته شدن از تعداد تیم‌ها، بخت آنها نیز برای سرمربیگری در لیگ برتر کاهش می‌یافت. حتی محمود یاوری معتقد بود که لیگ برتر باید ۲۴ تیمی شود.
از جمله مشکلات فنی مهم لیگ برتر، بارور نبودن آن است. طبیعی است که بازیکنان جوان در تیم‌های مختلف چهره می‌شوند اما در کشوری که دائم آمارهایی درباره جوان بودن جمعیت آن ارائه می‌شود، تعداد جوانان شاخص در لیگ فوتبالش به اندازه‌ای نیست که نوید یک شکوفایی چشمگیر را بدهد.
سهراب بختیاری‌زاده ۳۹ ساله از کلیدی‌ترین مهره‌های تیمش بود. رضا عنایتی ۳۷ ساله به تنهایی در صدر جدول گلزنان قرار دارد و حتی خود را مستحق دعوت به تیم ملی و بازی در جام جهانی می‌داند.
در تیم پرسپولیس نیلسون ۳۷ ساله از بهترین‌هاست. تراکتورسازی با علی کریمی ۳۵ ساله فاتح جام حذفی شد که نقش او خصوصاً در نیمه نهایی مقابل فولاد، چشمگیر بود. مرتضی اسدی ۳۴ ساله و مهدی کریمیان ۳۳ ساله است. محمد نصرتی و جواد کاظمیان هم ۳۲ سال دارند.
در تیم "راه آهن" حسین پاشایی در ۳۴ سالگی از بهترین بازیکنان است. ذوب‌آهن هم نقطه اتکایی به نام مهدی رجب‌زاده ۳۵ ساله دارد و محسن بیاتی‌نیا نیز ۳۳ ساله است. مس کرمان با حسن رودباریان ۳۴ ساله، استقلال با علیرضا واحدی نیکبخت ۳۳ ساله و سایپا با ابراهیم صادقی ۳۴ ساله در کوران مسابقات حاضر هستند. در سایر تیم‌ها نیز نظیر این بازیکنان به چشم می‌خورند.
اولین‌ها با کی‌روش
در این بین، گفته می‌شد که همان معدود بازیکنان جوان لیگ نیز به چشم کی‌روش نمی‌آیند. ادعایی فاقد استدلال که اغلب منتقدان او به کار می‌برند.
اما اگر آمار را مبنا قرار دهیم. نزدیک به ۴۰ بازیکن، نخستین بازی ملی‌شان را در دوران سرمربیگری کی‌روش انجام دادند که چنین رکوردی در قیاس با سرمربیان دو دهه اخیر فوتبال ایران کم‌نظیر است.
این رقم شگفت‌آور در دل تیمی به جا گذاشته شده که چندان هم بازی دوستانه نداشته و مدام درگیرودار دیدارهای رسمی و حساس مقدماتی جام جهانی بوده. چه بسا تمدید قرارداد کی‌روش و پشت سر نهادن جام جهانی، این عدد را ۳ رقمی کند.
حامد لک ، محسن فروزان، سوشا مکانی و دانیال داوری دروازه‌بانانی هستند که نخستین بازی ملی خود را در تیم کی‌روش انجام دادند.
شجاع خلیل‌زاده، احمد آهی، ابراهیم کریمی، حسین ماهینی، اکبر صادقی، سیامک کوروشی، میلاد فخرالدینی، محمد خانزاده، مهرداد پولادی، مهرداد جماعتی، مهرداد بیت آشور و وحید اسماعیل‌بیگی بازیکنان خط دفاعی، برای اولین بار با صلاحدید سرمربی پرتغالی تیم ملی ایران به میدان رفتند.
امید ابراهیمی، میلاد نوری، محمد ابراهیمی، رضا حقیقی، قاسم دهنوی، محسن مسلمان، بختیار رحمانی، امید نظری، پیام صادقیان، اشکان دژآگه و یعقوب کریمی نیز در خط میانی افتخار پوشیدن پیراهن تیم ملی را تجربه کردند.
محمد قاضی، علیرضا جهانبخش، مهدی محمدرضایی، فرزاد حاتمی، احمد حسن‌زاده و رضا قوچان‌نژاد هم نخستین بازی ملی‌شان را با فراخوانی کی‌روش انجام داده‌اند.
بیشتر بخوانید: مجموعه مطالب درباره لیگ برتر فوتبال ایران
از فهرست بازیکنان ایرانی مقیم خارج از کشور، علاقمندان فوتبال در ایران فقط دژآگه را می‌شناختند. هنگامی که کی‌روش بقیه بازیکنان را پسندید، قوچان‌نژاد و داوری در سنت ترویدون و برانشویک دسته دومی بازی می‌کردند که در آن مقطع حتی داوری فیکس دائمی هم نبود. اما این بازیکنان حالا از محبوب‌ترین بازیکنان تیم ملی ایران هستند و حتی قوچان‌نژاد در نظرسنجی برنامه تلویزیونی ۹۰ بالاتر از ستارگان لیگ، به عنوان مرد سال فوتبال ایران انتخاب شد.
نقاط تاریک لیگ
نتایج تیم‌های ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا، معیار مناسبی برای بررسی ابعاد فنی لیگ برتر است. مثلاً استقلال که از دو بازی نخست خود دو شکست را متحمل شده. این تیم پارسال هم که در وضعیت فنی مناسبی به سر می‌برد و هنوز ستاره‌هایش را از دست نداده بود، نتوانست طلسم ناکامی نمایندگان ایران در لیگ قهرمانان را بشکند.
اما جدا از مسائل فنی لیگ در سالی که گذشت، این مسابقات با کاهش چشمگیر تماشاگران نیز مواجه بود. به نحوی که حتی تیم‌های پرطرفدار پرسپولیس و استقلال هم در اغلب دیدارهای خانگی با سکوهای خالی مواجه می‌شدند.
پرخاش مربیان در کنار زمین، رفتارهای عصبی برخی بازیکنان در زمین و روزهای شلوغ کمیته انضباطی برای تخصیص جریمه و محرومیت نیز از نکات تاریک لیگ در سال ۱۳۹۲ بود.
سیاه‌ترین نقطه لیگ برتر نیز اتهام رشوه و فساد مالی بود. موضوعی که سرمربیان و مدیران چند تیم باشگاهی نیز بر آن صحه گذاشتند اما سرانجام، پرونده مبارزه با فساد در فوتبال ایران توسط علی کفاشیان مختومه اعلام شد. محرومیت محسن قهرمانی داور جنجالی، تنها اتفاق عملی بود که پیرامون این پرونده‌ی پر سروصدا رخ داد.
بی‌توجهی مسئولان ورزش ایران به افشاگری‌ها را می‌توان از مهم‌ترین دلایل کاهش بی‌سابقه‌ی تماشاگران در ورزشگاه‌ها دانست. معضلی که نه تنها تیم‌هایی مانند سایپا و نفت، بلکه تیم‌های باسابقه، ریشه‌دار و پر طرفدار در تهران و شهرستان‌ها نیز گرفتار آن هستند.