عروسک باربی در دستان مدیر سابق گوگل

کمپانی اسباب‌بازی ماتیل آمریکا که با تولید عروسک باربی بیشتر شناخته شده، با بحران "فروش" روبرو شده است. عروسک باربی که اسباب بازی چند نسل بوده است، حالا در پنجاه و هشت سالگی‌اش بسر می‌برد. روت هندلر عروسک باربی را با الهام از عروسک آلمانی "بیلد لیلی" ساخت که توسط شرکت ماتیل در ماه مارس ۱۹۵۹ روانه بازار شد.

شرکت ماتیل در سال ۱۹۴۵ توسط هارولد ماتسون، الیوت هندلر و همسرش روت هند در یک گاراژ آغاز بکار کرد. این شرکت در حال حاضر بعد از شرکت "لگو" (LEGO) بزرگترین کمپانی اسباب‌بازی سازی جهان است که ۲۶ هزار کارمند در ۴۲ کشور جهان دارد و تولیدات‌اش در ۱۵۰ کشور جهان به فروش می‌رسند.

در سه ماه آخر سال ۲۰۱۶ فروش شرکت ماتیل به نسبت سال قبل ۸ درصد کاهش یافت و به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار رسید.

حالا قرار است از روز چهارشنبه (۸ فوریه/ ۲۰ بهمن) مارگارت (مارگو) جورجیادیس ۵۳ ساله که قبلا از مدیران اجرایی شرکت گوگل بوده است، سکان کمپانی ماتیل را بدست گیرد. پیش از او کریستوفر سینکلر که در اوایل سال ۲۰۱۵ مدیریت کمپانی را برعهده گرفته بود، موفق نشد بحران فروش را حل کند.

کمپانی ماتیل در سال ۲۰۱۶ در حدود ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار اسباب بازی فروش داشته است. این در حالی است که همین کمپانی سه سال قبل از این ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار اسباب بازی فروخته بود.

سال ۲۰۰۷ سالی "وحشتناک" برای کمپانی اسبا‌ب بازی سازی ماتیل بود. در ماه اوت یک میلیون و ۵۰۰ هزار اسباب بازی باید پس گرفته می‌شدند، زیرا سازنده چینی از رنگی استفاده کرده بود که در آن مواد سمی و سرب وجود داشت. مدتی بعد مدیر چینی خودکشی کرد. دو هفته بعد ۱۸ میلیون اسباب بازی که آن هم در چین تولید شده بود بخاطر وجود آهن‌ربا که می‌توانست توسط بچه‌ها قورت داده شوند هم پس گرفته شد.

پس گرفتن اسباب بازی‌های بخاطر استفاده از رنگ سمی در سال ۲۰۰۷ با جریمه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار دلاری سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان همراه شد. در سال ۲۰۱۱ هم بار دیگر این کمپانی مجبور شد ۱۱ میلیون اسباب بازی را از مشتریان پیش بگیرد. این ضربات باعث شد تا بالاخره در سال ۲۰۱۴ شرکت "لگو" (LEGO) با کنار زدن ماتیل، عنوان بزرگترین اسبا‌ب بازی ساز دنیا را تصاحب کرد.

یکی از بخش‌های مهم کمپانی ماتیل تولید عروسک‌های باربی است. این عروسک‌ها در بیش از پنجاه سالی که از عمرشان می‌گذرد ۲۰۰ حرفه مختلف را برای کودکان به نمایش گذاشته‌اند.

یکی از خصوصیات عروسک‌های باربی این است که در دهه‌های مختلف با تغییرات و پیشرفت‌ها تطبیق یافته‌اند. برای نمونه باربی‌های دهه هشتاد میلادی "واکمن" داشتند و اواخر دهه نود میلادی تلفن همراه داشتند.

عروسک‌های باربی نه تنها در مشاغل مختلف بلکه چهره‌هایی از دنیای موزیک، سینما و حتی سیاست را هم برای کودکان به نمایش کشیده‌اند. (عکس: عروسک باربی آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان)

عروسک‌های باربی البته همیشه هدف حملات منتقدین "سبک زندگی آمریکایی" و "الگوسازی‌های ناصحیح" برای کودکان بوده است. (عکس: اعتراض به عروسک‌های باربی در "خانه رویایی باربی" در برلین).

سازندگان باربی هر بار در مقابل انتقادها عکس‌العمل نشان دادند. در مقابل انتقاد از عروسک‌های سفید پوست، مو بلوند و چشم آبی، به سرعت عروسک‌های سیاه پوست هم وارد بازار شدند و با انتقاد از عروسک‌های بیش از حد لاغر، عروسک‌های با اندام معمول تولید شدند.

در سال ۲۰۰۳ عربستان فروش باربی را به دلیل عدم تطابق با فرهنگ و اندیشه‌های اسلام غیرقانونی کرد. هیئت امر به معروف و نهی از منکر اعلان کرد که عروسک‌های باربی نمادی از فساد و انحراف غرب است. در کشورهای خاور میانه عروسکی مشابه باربی و با پوشش اسلامی و با نام فولا می‌کوشد تا بازار اسلامی را بدست آورد. در ایران نیز عروسک‌های دارا و سارا تلاش ناموفقی برای جایگزینی باربی داشتند.

یکی از دلایل موفقیت رقبای کمپانی ماتیل همچون "لگو" این است که تولیدات اسباب‌بازی آن‌ها با فیلم‌های کودکان و قهرمانان آن‌ها همخوانی دارد. علاوه بر این کمپانی ماتیل در عرصه اسباب‌بازی‌های دیجیتال از رقبا عقب مانده است.

متخصصین گمان می‌زنند که حضور مارگارت (مارگو) جورجیادیس که پیشیه مدیریت در دنیای دیجیتال و اینترنت را دارد باعث خواهد شد تا اسباب‌بازی‌های ساخت کمپانی ماتیل بیش از پیش وارد دنیای تکنیک و دیجیتال شوند.