"طی ۵ سال ظرفیت تولید گاز یک متر مکعب هم افزایش نیافت"
۱۳۹۲ اسفند ۷, چهارشنبه
توسعه میدان‌های مشترک نفت و گاز ایران با کشورهای همسایه با معضلات گوناگونی روبروست که سوء مدیریت و تحریم در آن نقشی اساسی دارد.
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت روز سه‌شنبه (۶ اسفند ماه / ۲۵ فوریه) در جلسه شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش که چرا در ۵ سال گذشته ظرفیت تولید گاز در میدان مشترک با قطر یک متر مکعب هم افزایش نیافته، خاطرنشان کرد که در این مورد کسانی باید پاسخگو باشند که "از سال ۸۴، ٣٠ میلیارد دلار در پارس جنوبی خرج کردند و گاز تولید نکردند."
زنگنه گفت: «در گذشته با یک میلیارد دلار یک فاز پارس جنوبی راه می‌افتاد، اما اکنون در چند سال گذشته با ٣٠ و خرده‌ای میلیارد دلار یک فاز هم راه نیفتاده است.»
بلاتکلیفی میدان‌های نفتی مشترک
به گفته‌ی وزیر نفت در سال ۱۳۸۴ میزان برداشت دو کشور از میدان گازی مشترک در پارس جنوبی برابر بوده، اما اکنون قطر دو برابر ایران گاز استخراج می‌کند. برخی منابع میزان استخراج گاز توسط قطر را تا سه برابر ایران برآورد کرده‌اند.
وضعیت میدان‌های نفت و گاز مشترک ایران با عراق، عربستان سعودی و کویت نیز کمابیش شبیه به پارس جنوبی است و کار توسعه‌ی آنها یا به کلی متوقف شده یا به کندی پیش می‌رود.
خبرگزاری مهر روز چهارشنبه (۷ اسفند/ ۲۶ فوریه) در گزارشی نوشت: «همزمان با پیشرفت لاک‌پشتی طرح توسعه میادین مشترک نفتی در منطقه غرب کارون همچون آزادگان جنوبی، یادآوران و آزادگان شمالی، توسعه سه میدان مشترک نفتی ایران با عربستان هم متوقف شده است.»
بنابر این گزارش در شرایط فعلی طرح توسعه سه میدان مشترک فرزاد (ب)، اسفندیار و آرش در خلیج فارس همچنان بلاتکلیف مانده است.
اختلاف مرزی با عربستان و کویت
رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بهمن ماه امسال اعلام کرد که توسعه میدان آرش به دلیل وجود پاره‌ای اختلاف‌های مرزی با کشورهای عربستان و کویت با سرعت کمتری در حال انجام است.
دولت دهم وعده داده بود، با تامین سرمایه مورد نیاز توسعه میدان دریایی آرش را شتاب بخشد و استخراج گاز از این میدان را زودتر از موعد پیش‌بینی شده آغاز کند.
به گزارش خبرگزاری مهر در طرح توسعه میدان فرزاد (ب) نیز با وجود امضای قرارداد توسعه زودهنگام آن در سال گذشته نه تنها پیشرفت قابل ملاحظه‌ای به چشم نمی‌خورد که "در بخش حفاری و ساخت سازه‌های دریایی فعالیت‌ها متوقف شده است."
مدیرعامل شرکت ملی نفت اعتراف می‌کند که "در شرایط فعلی انتقادهایی وجود دارد، ضمن آنکه زحماتی هم کشیده شده است." یکی از اقدام‌های وزارت نفت برای توسعه میدان فرزاد مذاکره با یک کمپانی هندی است که تا کنون به نتیجه‌ای نرسیده است.
جوادی با طرح این ادعا که شرکت ملی نفت "به هیچ وجه منتظر بازگشت خارجی‌ها نمانده" تصریح کرد: «اما اگر شرکت‌های خارجی به صنعت نفت ایران بازگردند توسعه میادین نفتی شتاب خواهد گرفت.»
ایران تماشاچی میدان مشترک با عراق
به رغم اظهارات مدیرعامل شرکت ملی نفت، ایران نه تنها منتظر بازگشت شرکت‌های معتبر خارجی است که برای پیشبرد پروژه‌های مهم نفت و گاز تا حد ممکن در برابر بدقولی‌های این شرکت‌ها نیز منفعل عمل می‌کند.
وزیر نفت هفته گذشته از پیمانکار چینی طرح توسعه میدان مشترک آزادگان‌جنوبی انتقاد کرد که پس از ۷ سال "هنوز کار خاصی انجام نداده است."
بیژن زنگنه روز ۲۹ بهمن اعلام کرده بود: «عملکرد شرکت چینی مطلوب ارزیابی نمی‌شود و اخطارهای لازم برای "خلع ید" به این پیمانکار داده شده است.»
عراق از شهریور ماه سال جاری از میدان مجنون که میدان مشترک با آزادگان جنوبی است، روزانه ۱۷۵ هزار بشکه نفت استخراج می‌کند و قرار است این میزان را به زودی به ۴۰۰ هزار بشکه در روز برساند.
این در حالی است که به گفته‌ی مقام‌های ارشد وزارت نفت، پیمانکار چینی هنوز فاز نخست میدان آزادگان جنوبی را راه‌اندازی نکرده و میزان پیشرفت کار در این منطقه حدود هفت درصد بیشتر نیست.
اعتراف به آلودگی بنزین
پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نفت (شانا)، سه‌شنبه (۶ اسفند ماه) درباره کمبود و افت فشار گاز در هفته‌های گذشته از قول زنگنه نوشت: «صریح بگویم ما گاز نداشتیم وگرنه مریض که نبودیم که گاز جایگاه‌های سی‌ان‌جی و پتروشیمی و نیروگاه‌ها را قطع کنیم. ما نمی‌توانیم گاز خانه‌ها را قطع کنیم بنابر این باید برق یا گاز صنایع را قطع کنیم و این کار بسیار سختی است.»
در نشست مشترک اعضای شورای شهر تهران با مدیران نفتی، مسئله بحث‌برانگیز غیراستاندارد بودن بنزین تولیدی در مجتمع‌های پتروشیمی و تاثیر آن بر افزایش آلودگی هوای تهران و دیگر کلانشهرهای نیز بررسی شد.
وزیر نفت در این نشست برای نخستین بار به صراحت اذعان کرد که بنزینی که در ۵ سال گذشته توزیع شده، "قطعا آلوده" و عامل اصلی و مؤثر در تشدید آلودگی هوای تهران بوده است.
معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، ۲۶ بهمن ماه با اشاره به تازه‌ترین گزارش وزارت بهداشت درباره آلودگی هوا اعلام کرده بود که بر اساس تصمیم هیئت دولت تولید و پخش بنزین غیراستاندارد مجتمع‌های پتروشیمی کاملا متوقف می‌شود.
دولت دهم برای مقابله با تحریم فروش بنزین به ایران و "خودکفایی" در تامین نیاز داخلی از سال ۸۸ "طرح ضربتی افزایش تولید بنزین" را با تغییر کاربری چند مجتمع پتروسیمی ایران به اجرا گذاشت.
یکی از مشکلات بنزین پتروشیمی درصد بالای آلاینده‌ی "بنزن" در آن است که ماده‌ای سرطان‌زا محسوب می‌شود. شماری از مسئولان وزارت نفت تا چندی پیش غیراستاندارد بودن بنزین پتروشیمی را انکار می‌کردند.