ضرورت نظارت بین‌المللی بر وضعیت حقوقبشر در ایران
۱۳۸۹ اسفند ۱۴, شنبه
نقض پیگیر حقوقبشر در جمهوری اسلامی و ادامه بازداشت‌ها و سرکوب معترضان و منتقدان حکومت، جامعه جهانی را به واکنش واداشته است. در این راستا دولت آمریکا از تلاش‌های سوئد برای انتخاب بازرس ویژه‌ای به‌منظور رسیدگی به وضعیت حقوقبشر در ایران پشتیبانی می‌کند. شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد نهادی است که مسئولیت گزینش یک بازرس یا نماینده‌ای ویژه برای ایران را برعهده دارد.
ایلین دوناهو، نماینده آمریکا در شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد، در یک کنفرانس خبری در روز جمعه (۱۳ اسفند/۴ مارس) تایید کرد که تعداد قابل توجه‌ای از کشورهای عضو، از جمله برخی کشورهای غیرمتعهد، از انتخاب بازرسی ویژه برای ایران استقبال کرده‌اند.
شورای حقوقبشر سازمان ملل دارای ۴۷ عضو است. بطور معمول کشورهای غیرمتعهد از تصویب و اجرای قطعنامه‌ها علیه اعضای خود جلوگیری می‌کنند. ایران نیز یکی از اعضای کشورهای غیرمتعهد به شمار می‌آید.
فرانک بلفراگه، معاون وزیر امور خارجه سوئد، اعلام کرد که نهاد‌های حقوق‌بشری این کشور عمیقاَ نگران «وخامت وضعیت حقوقبشر در ایران هستند». وی تصریح کرد که تعداد اعدام‌ها در سال جاری میلادی در ایران به حد خطرناک و وحشتناکی افزایش یافته است.
معاون وزیر امور خارجه سوئد افزود: «روش‌های دهشتناک برای اعدام انسان‌ها در ایران همچنان ادامه دارد. در این میان می‌توان به گرفتن جان انسان از طریق سنگسار که روشی وحشیانه است، اشاره کرد.»
سیاست ایران: «خشونت در خارج و استبداد در داخل»
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، در نشست شورای حقوقبشر سازمان ملل در ژنو گفت که «جمهوری اسلامی در پی خشونت در خارج و استبداد در درون کشور خود» است. خانم کلینتون افزود که فعالان حقوقبشر در ایران نیز خواهان گزینش بازرسی ویژه برای رسیدگی به وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی هستند.
نماینده آمریکا در شورای حقوقبشر تصریح کرد که «این درخواست از سوی کشورهای مناطق مختلف جهان حمایت می‌شود، زیرا وضعیت در ایران بسیار وخیم است». ایلین دوناهو گفت: «آمریکا در این راه با سوئد همکاری نزدیکی خواهد داشت.»
ناوی پیلای، کمیسر عالی حقوقبشر سازمان ملل متحد، نیز در این زمینه اظهار داشت که موجی از بازداشت‌های معترضان و منتقدان حکومت در ایران دیده می‌شود، که با توجه به قیام مردم در کشورهای عربی آشکارا شدت یافته است. پیلای افزود: «متن بیانیه شورای حقوقبشر به این موارد اشاره خواهد کرد.»
در صورت توافق بر سر انتخاب بازرس یا نماینده‌ای ویژه برای ایران، وضعیت حقوقبشر و پایبندی جمهوری اسلامی به قوانین بین‌المللی زیر نظر گرفته خواهد شد و شورا مستمرا گزارش‌هایی دریافت خواهد کرد.
سنگ‌اندازی کشورهای غیرمتعهد
به گفته نماینده آمریکا، دو کشور مالدیو، عضو سازمان کنفرانس اسلامی، و زامبیا، عضو اتحادیه آفریقا، از جمله حامیان طرح سوئد به شمار می‌آیند. بسیاری از کشورهای اسلامی و آفریقایی در جنبش کشورهای غیرمتعهد نیز حضور دارند.
جنبش کشورهای غیرمتعهد به همراهی روسیه، چین و کوبا معمولاَ کنترل مصوبات شورا را در اختیار دارند، اما در روزهای گذشته با پیشنهاد اتحادیه اروپا برای محکومیت لیبی به خاطر کشتار مردم خود، جنبش غیرمتعهدها دچار شکاف شد. شورای حقوقبشر نه تنها لیبی را به دلیل سرکوب شهروندانش محکوم کرد، بلکه عضویت این کشور در شورا را نیز لغو کرد.
به گفته دیپلمات‌های غربی، با وجود تعداد زیاد کشورهای غیرمتعهد، روسیه و چین در شورای حقوقبشر، نمی‌توان به آسانی قطعنامه‌‌ای را علیه ایران به تصویب رساند یا بر سر انتخاب بازرسی ویژه برای رسیدگی به نقض حقوقبشر در ایران به توافق رسید.
SI/KG