صالحی انتخاب روحانی را نشانهای برای گشایش در پرونده هستهای خواند
۱۳۹۲ شهریور ۲۷, چهارشنبهعلیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که «انشاالله در سال ۹۲ گشایشی درباره بحث پرونده هستهای صورت میگیرد.» صالحی که روز دوشنبه در کنفرانس عمومی سالانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین شرکت داشت در جمع خبرنگاران داخلی تصریح کرد که در وین «فضا بسیار مثبت و قابل مقایسه با قبل نبود.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار خود با یوکیا آمانو، سرپرست آژانس را "بسیار مثبت" توصیف کرد.
علیاکبر صالحی از معدود سیاستمدارانی ارشد جمهوری اسلامی است که پس از پایان فعالیت دولت احمدینژاد در مقامی کلیدی بار دیگر به خدمت گرفته شده است. صالحی در کابینه احمدینژاد، وزیر امورخارجه بود.
صالحی روز چهارشنبه (۲۷ شهریور) پس از پایان جلسه هیئت دولت پیرامون تیم مذاکرهکننده به خبرنگاران گفت: «آقای روحانی باید این را اعلام کند اما اعضای این تیم عمدتاً افرادی دارای تجربه لازم با پیشینه قبلی در این ارتباط هستند.» بنا به تصمیم حسن روحانی، وزارت امورخارجه و در راس آن محمدجواد ظریف مسئولیت پیشبرد مذاکرات هستهای را با گروه ۱+۵ برعهده دارد.
"بیاطلاعی" صالحی از بستن احتمالی سایت فردو
صالحی درباره گمانهزنی برخی از رسانههای خارجی در مورد بستن احتمالی مرکز غنیسازی فردو گفت: «من اطلاعی در این زمینه ندارم. بعید میدانم چنین صحبتی صورت گرفته باشد.»
مجله آلمانی اشپیگل در آخرین شماره خود با استناد به اطلاعات نهادهای امنیتی در گزارشی نوشته است که روحانی با اعلام تعطیلی فعالیت سایت فردو در مجمع عمومی سازمان ملل خواهان گشایش در روند مذاکرات است تا شاید از این طریق بتواند که تحریمهای غرب علیه ایران را کاهش دهد.
در سالهای گذشته همواره دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی عهدهدار این مسئولیت بود. سعید جلیلی آخرین سرپرست هئیت ایرانی در این مذاکرات بود. تمامی نشست گذشته ایران و گروه ۱+۵ بدون نتیجهای ملموس در سالهای گذشته با شکست مواجه شدند.
"پیشگویی" صالحی یا چرخش در سیاستهای کلان ایران
صالحی در پاسخ به این پرسش که در زمان تصدی وزارت امورخارجه با خوشبینی از حل مناقشه اتمی سخن گفته بود، آیا هماکنون نیز بر این باور است که دولت یازدهم قادر به حل این منازعه است، گفت: «قبل از برگزاری انتخابات رياست جمهوری نيز با اطمينان اعلام كرده بوديم كه مردم در سال ۹۲ خبرهای خوبی دريافت خواهند كرد.»
صالحی صریحاً گفت که انتخاب روحانی به عنوان رئیسجمهور جدید ایران "یکی از نشانههای خوب" است. وی افزود: « برخي به من ايراد میگرفتند كه مگر شما پيشگو هستيد كه درباره اخبار سال آينده صحبت میكنيد، اما وقتی افراد در موقعيت هايی همانند مسئوليت وزارت امورخارجه قرار میگيرند مجموعه اطلاعاتی به آنها میرسد.»
از سخنان صالحی چنین بر میآید که در آخرین سالهای ریاستجمهوری احمدینژاد تصمیماتی مبنی بر حل پرونده اتمی ایران گرفته شده بود یا در حال شکلگیری بود.
از آنجاییکه تعیین سیاستهای کلان خارجی و برنامه اتمی در اختیار رهبر جمهوری اسلامی است، باید این تحول را در تغییر نظر و رویکرد وی جست. احمدینژاد در سالهای پایانی دولت خود بارها گفته بود که در پرونده اتمی و روند مذاکرات "دخالت و مسئولیتی" ندارد.
فشار تحریمها و "معامله بزرگ"
اگر سخنان صالحی تنها تلقیات شخصی وی نباشد، باید گفت که انتخاب روحانی پیشزمینه و ضرورتی برای تغییر در سیاست اتمی ایران بوده است. صالحی انتخاب روحانی را از جمله "نشانهها" و "اتفاقاتی" میداند که امکان حل مناقشه اتمی را ممکن کرده است.
سخنان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در روز سهشنبه در جمع فرماندهان سپاه پاسداران نیز بیانگر تغییر لحن نزد مقامات ارشد جمهوری اسلامی است. خامنهای در این نشست از "نرمش قهرمانانه" و "دیپلماسی لبخند" سخن گفت.
سخنان خامنهای در محافل سیاسی به معنای پشتیبانی از دیپلماسی فعال روحانی-ظریف در پرونده اتمی تعبیر شده است. "پیشگویی" صالحی از "هفت تا هشت ماه پیش درباره گشایش در پرونده هستهای همزمانی زیادی با نتایج تحریمها بر اقتصاد ایران دارد.
تحریم صنایع نفت، گاز و بخش مالی، جمهوری اسلامی را با چالشهای جدی روبرو ساخته است. تمامی گزارشهای مسئولان دولت جدید حاکی از آنست که "خزانه کشور خالی" و اقتصاد کشور بر لبه "پرتگاه" قرار دارد.
به گفته ناظران سیاسی و حتی برخی از مقامات جمهوری اسلامی، سفر وزیر امورخارجه و رئیسجمهور ایران به نیویورک باید زمینه مناسبی را برای حل مناقشه اتمی فراهم کند. مذاکرات مقامات ایرانی و نمایندگان کشورهای غربی در آینده نزدیک روشن خواهد کرد، که آیا دولت روحانی به گفته برخی رسانههای غربی قادر به عقد "معامله بزرگ" اتمی خواهد بود؟