«شماری از شرکت‌های تولیدی واردکننده شده‌اند»
۱۳۹۴ خرداد ۱, جمعه
ابراهیم رزاقی معتقد است از آن‌جا که اقتصاد ایران از ۹۰ سال پیش به سمتی رفته که به جای تولید داخلی، به تولید خارجی و مصرف داخلی اهمیت می‌دهد، بهره‌وری در ساختار اقتصاد این کشور "بی‌معنی" است.
این کارشناس اقتصادی روز جمعه، اول خرداد به خبرگزاری ایسنا گفت: «ما صدها بخش خصوصی و تعاونی داریم. اینها باید بهره‌وری را بالا ببرند اما با توجه به اعمال سیاست‌های غیرتولیدی در فضای اقتصاد کلان، به شرکت‌های صنعتی درمانده تبدیل شده‌اند.»
او با بیان این که وضع در بخش کشاورزی نیز به همین‌گونه است و ۲۵ هزار روستا در حال خالی شدن از سکنه هستند افزود، "کوچک‌ترین فشاری به کشاورزان، صنعت‌گران و تولیدکنندگان باعث می‌شود تولید را رها کنند و به سمت دلالی و واسطه‌گری سوق یابند".
بیشتر بخوانید: نقش نفت در گسترش فساد و استبداد در جمهوری اسلامی
افزایش واردات و غفلت از تولید داخلی
رزاقی برخلاف بسیاری از صاحب‌نظران اعتقاد دارد که اقتصاد دولتی عامل پایین بودن بهره‌وری در ایران نیست و می‌گوید، ایراد اصلی به مدیریت‌ها مربوط می‌شود؛ مادامی که با توجیه اقتصاد آزاد، به واردات کالاهای مصرفی با دلار ارزان بپردازیم، ارزش افزوده بر اساس تولید و بهره‌وری شکل نمی‌گیرد.
این کارشناس اقتصادی ریشه مصرف‌گرایی را در دوران پیش از انقلاب می‌بیند که به گفته‌ی او "محمدرضا شاه دلار را ۷ تومان ثابت نگه داشته بود که واردکنندگان با واردات کالاهای ارزان، قدرت مقاومت را از تولیدکنندگان داخلی سلب کرده بودند".
به گزارش ایسنا، رزاقی با اشاره به این که تولید داخلی در دهه نخست حکومت جمهوری اسلامی در حال تقویت شدن بود، ابراز تاسف می‌کند که از سال ۱۳۶۸ به بعد، با واژه‌هایی همچون اقتصاد آزاد و خصوصی‌سازی، "عملا به سمت سیاست‌های لیبرالی اقتصاد رفتیم و از تولید داخلی غافل شدیم".
بیشتر بخوانید: یک چاه آب به ازای هر ۱۰۴ شهروند ایران
کشاورزی و معضل کم‌آبی
همزمان با این گزارش، خبرگزاری فارس به نقل از غلامرضا یاوری، مشاور کمیسیون آب،کشاورزی و محیط زیست مجلس، واردات محصولات کشاورزی در شرایط کنونی را "یک تهدید برای کشور" خواند.
میزان واردات در سال گذشته ۱۶ درصد نسبت به سال ۹۲ افزایش داشته و بخش مهمی از این واردات به محصولات کشاورزی از جمله گندم، ذرت، برنج و کنجاله سویا اختصاص داشته است.
یاوری با توجه به میلیاردها دلار هزینه واردات در سالیان گذشته گفت: «اگر طی این سال‌ها می‌توانستیم از کشاورزان به طور منطقی حمایت کنیم و به سمت خودکفایی پیش رویم، قطعاً این مبلغی که صرف واردات می‌شد را می‌توانستیم به منابع تولید داخلی تزریق کنیم.»
احمدعلی کیخا، معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با "خبرآنلاین" (۱۶ اردیبهشت/ ۶ مه) هشدار داد که اگر اصرار داشته باشیم همه محصولات کشاورزی را در داخل تولید کنیم، در آینده به وضعیت سومالی دچار خواهیم شد.
«صحبت از خودکفایی بی‌معناست»
کیخا تاکید می‌کند، تولید محصولاتی مانند ذرت در داخل، که آب زیادی لازم دارند، سیاست اشتباهی است و این تصور که تامین امنیت غذایی به معنای تولید همه محصولات در داخل است درست نیست.
عیسی کلانتری، وزیر پیشین کشاورزی و مشاور کنونی معاون اول رئیس جمهور در امور آب نیز اعتقاد دارد که با توجه به معضلات اقلیمی، زیست محیطی و کمبود آب در ایران "صحبت از خودکفایی بی‌معناست".
مشاور کمیسیون کشاورزی مجلس کمبود منابع آبی را تائید می‌کند اما معتقد است باید با بهره‌گیری از دانش و تکنولوژی این محدودیت‌ها را کاهش داد.
یاوری به خبرگزاری فارس گفت: «تنها راه حل برای این مسئله استفاده و گسترش روش‌های نوین آبیاری و رفتن به سوی شیوه‌های نوین از جمله کشت‌های گلخانه‌ای است.»
برخلاف نظر وزیر پیشین کشاورزی، یاوری تاکید دارد: «خودکفایی در کشاورزی یعنی تولید کالاهای اساسی مورد نیاز مثل گندم، جو، برنج، ذرت، سب زمینی و پیاز در کشور انجام شود، در حالی‌که در تمام این محصولات واردکننده هستیم.»