شمارش معکوس انتخابات، تشدید نگرانی‌ها

روزنامه اعتماد در روز پنج‌شنبه، بیست و یکم خرداد اعلام کرد که وزارت کشور مانع حضور تعدادی از نمایندگان کاندیداها بر سر صندوق‌های اخذ رای شده است. به گزارش این روزنامه طبق اعلام وزرات کشور، فرمانداری‌ها باید تصمیم بگیرند چه تعداد نماینده و در کدام صندوق حضور پیدا کنند.

علی اکبر محتشمی‌پور رئیس کمیته صیانت از آرا این رفتار وزارت کشور را نقض صریح قانون انتخابات نامید و اعلام کرد که به شورای نگهبان و وزرات کشور اخطار خواهد داد.

محل اختلاف نامزدها با وزرات کشور، هم بر سر تعداد نمایندگان کاندیداهاست و هم بر سر محل حضور آنها. به گفته اسماعیل گرامی مقدم، سخنگوی ستاد انتخاباتی مهدی کروبی، اینکه فرمانداری تعیین کند هر ناظر در کدام صندوق حاضر شود، خلاف قانون است.

او در این باره تصریح می‌کند: «اختلافی که با وزارت کشور داریم، این است که ما براساس ماده‌ی ۵۵ قانون انتخابات می‌بایست بر سر هر صندوق یک نماینده داشته باشیم و خودمان هم آن نماینده را با هزینه‌ی خودمان سر صندوق اعزام بکنیم. بنابراین، طبق برنامه‌ی ستاد انتخابات ما، هر نماینده‌ی ما که شرایط لازم مکانی را نسبت به شعبه‌ی اخذ رای دارد، انتخاب شده است. یعنی کسی که در تهران پارس می‌خواهد بر سر صندوق باشد، حتما باید از اهالی همان منطقه باشد نه این که مثلا او را در غربی‌ترین نقطه مثلا در منطقه‌ی ۱۸ یا ۱۹ یا فرودگاه مهرآباد و آنجاها اعزامش بکنند، چون هم زمان رفت و آمد و هم ناآشنایی به محیط، در کیفیت نظارت نماینده‌ی ما تاثیر خواهد گذاشت».

گرامی مقدم می‌گوید که با حضور نماینده ستاد کروبی تنها در یک سوم صندوق‌های اخذ رای موافقت شده است و این را «سنگ‌اندازی» وزارت کشور در راه همکاری با ستاد کروبی می‌داند.

دکتر علیرضا بهشتی مشاور ارشد میرحسین موسوی خاطرنشان می‌سازد که مشکل اصلی بر سر تعیین محل حضور نامزدهاست. به گفته‌ی وی تعداد ناظران کاندیداها محل اختلاف عمده‌ای با وزرات کشور نیست: «برای بخش زیادی از نماینده‌های ما کارت صادر شده است. مشکلی که هست بیشتر در مورد مکان استقرار این نماینده‌هاست، به این معنا که به هرحال حق قانونی نامزد انتخاباتی‌ست که نماینده‌ی خودش را در آن صندوق‌هایی که خودش منظور می‌کند، مستقر بکند، ولی فرمانداری تهران ادعا می‌کند که تعیین جای نمایندگان نامزدها به عهده‌ی خود فرمانداری است».

اما گویا این محدودیت‌ها تنها برای دو نامزد نزدیک به اصلاح‌طلبان یعنی مهدی کروبی و میرحسین موسوی اعمال شده است. فاطمه رحیمی مسئول ستاد خبری محسن رضایی می‌گوید: «هیچ منعی برای حضور نمایندگان نامزدها پای صندوق‌های رای وجود ندارد و به ما چنین چیزی اعلام نشده است. آقای دکتر رضایی حدود چهل هزار نماینده دارند که پای صندوق‌های رای حاضر می‌شوند».

البته وی تایید می‌کند که تعیین محل حضور این نماینده‌ها با فرمانداری است و خود نامزدها نمی‌توانند در این مورد نظر دهند.

صندوق‌های خارج از کشور

یکی دیگر از نگرانی‌های نامزدهای ریاست جمهوری، صندوق‌های اخذ رای در خارج از کشور است. ظاهرا هیچیک از نامزدها موفق نشده‌اند، برای این صندوق‌ها ناظر بفرستند.

گرامی مقدم سخنگوی ستاد کروبی اظهار می‌دارد که این ستاد تا به حال موفق نشده است نماینده‌ای برای صندوق‌های خارج از کشور بفرستد. وی بعید می‌داند که با توجه به زمان کوتاه باقیمانده تا انتخابات، ستاد کروبی بتواند برای خارج از کشور ناظری اعزام کند.

به گفته علیرضا بهشتی، مشاور موسوی، علیرغم تلاش‌های ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی برای اعزام ناظر به صندوق‌های خارج از کشور، این ستاد نیز موفق به انجام این کار نشده است.

فاطمه رحیمی مسئول ستاد خبری محسن رضایی نیز در این مورد می‌گوید: «در مورد صندوق‌های خارج از کشور چون از قبل چیزی اعلام نشده بود و نمایندگانی انتخاب نشدند، احتمالا نامزدها پای صندوق‌های رای نمایندگانی نخواهند داشت».

حضور نماینده کاندیداها در وزرات کشور

کامران دانشجو، رئیس ستاد انتخابات کشور اعلام کرد که برای اولین بار امکان حضور نماینده کاندیداها در ستاد انتخابات کشور فراهم شده است. از آنجا که وزرات کشور آخرین مرحله در شمارش آراست و کار تجمیع آرا در آنجا صورت می‌گیرد، باید دید که حضور نماینده نامزدها در این مرحله چقدر می‌تواند تعیین کننده باشد.

به گفته گرامی مقدم، عضو ستاد مهدی کروبی، این برای اولین بار نیست که نمایندگان نامزدها می‌توانند در وزارت کشور حضور داشته باشند، در دوره‌های قبلی نیز به همین منوال بوده. ولی وی معتقد است، چون نمایندگان نامزدها در تمامی صندوق‌ها و در مرحله شمارش آرا حاضر نیستند، حضور در وزارت کشور نمی‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد.

او در این باره می‌گوید: «در شمارش آرا با این اتفاقاتی که دارد می‌افتد، من بعید می‌دانم که بتوانیم در همه صندوق‌ها حضور داشته باشیم. در وزارت کشور آرا را جمع می‌زنند. اما سر صندوق‌ها آرای هر صندوقی را شمارش می‌کنند. ما در شمارش آرا حضورداریم، ولی به تعداد کم صندوق‌ها نه همه‌ی صندوق‌ها. بهرحال داریم تلاش می‌کنیم که بتوانیم در همه‌ی صندوق‌ها حضور داشته باشیم. اگر این گونه نباشد، من فکر می‌کنم که صحت و سلامت انتخابات ابهام‌آمیز است».

علیرضا بهشتی مشاور میرحسین موسوی نیز معتقد است، مکانیزم این حضور مهم است و اگر نمایندگان نامزدها در تمامی مراحل حضور داشته باشند، مشکلی پیش نخواهد آمد.

آنچه که هر دو نامزد ریاست جمهوری که نگران سلامت انتخابات هستند بر آن تاکید دارند، کم شدن امکان دستکاری آرا با حضور گسترده مردم است.

گرامی مقدم، نماینده ستاد کروبی در این مورد می‌گوید: «هر چقدر میزان آرا کاهش پیدا بکند، احتمال جابجایی بسیار زیاد است. ولی اگر تعداد شرکت‌کنندگان زیاد باشد، احتمال تخلف کاهش پیدا می‌کند».

علیرضا بهشتی مشاور میرحسین موسوی نیز معتقد است: «به هرحال فکرمی‌کنم که اگر هوشیاری مردم عزیز ما باشد، از انجام برخی تخلفاتی که ممکن است از چشم ناظران دور بیفتد، می‌توانند جلوگیری بکنند و ما امتحان کرده‌ایم که هر وقت هوشیاری مردم باشد، بهترین ضمانت برای سلامت انتخابات خواهد بود».

نویسنده: میترا شجاعی

تحریریه: شهرام احدی