سکوت جهان عرب در برابر احتمال حمله آمریکا به سوریه
۱۳۹۷ فروردین ۲۴, جمعه
جان کورنبلوم، سفیرسابق آمریکا در آلمان و یکی از مشهورترین سیاستمداران آمریکایی در اروپا روز جمعه (۱۳ آوریل/ ۲۴ فروردین) در مصاحبه با کنسرن رسانه‌ای "فونکه مدین گروپه" در آلمان آشکارا گفت که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در بحران سوریه دست به اقدام نظامی خواهد زد. او تاکید کرد که بعد از هشدارهای تندی که ترامپ داده اکنون رئیس جمهوری آمریکا دیگر عقب‌نشینی نخواهد کرد. به گفته سفیر سابق آمریکا در برلین اگر ترامپ اقدامی نکند وجهه سیاسی خود را از دست خواهد داد.
آیا تهدیدات رئیس جمهوری آمریکا جدی است؟
ترامپ اخیرا در پیامی توییتری به روسیه هشدار داد که آماده دریافت موشک‌های "جدید و هوشمند" آمریکا در سوریه باشد. رئیس جمهوری ایالات متحده هشدار داده بود که رژیم اسد برای حمله احتمالی شیمیایی به شهر دوما باید "بهای گزافی" بپردازد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
بعد از اظهارات ترامپ جهان در انتظار اقدام نظامی آمریکا به سر می‌برد.
اما در این بین کشورهای عربی چه موضعی اتخاذ کرده‌اند؟ آیا آنها مخالف یا موافق حمله آمریکا به سوریه هستند؟
حمایت عربستان از اقدام نظامی آمریکا
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان خلال دیدار از فرانسه رسما اعلام کرد که کشورش آماده است از اقدام نظامی آمریکا پشتیبانی کند.
دو روز پیش هم گروه شبه نظامی "جیش‌الاسلام"، یکی از آخرین گروه‌های شورشی که در غوطه شرقی علیه رژیم بشار اسد می‌جنگید، مجبور به ترک این منطقه شد. این گروه شورشی در دوما، واقع در نزدیکی دمشق مستقر بود.
عربستان اکنون مدتهاست که از هدف براندازی بشار اسد و جایگزینی آن با رژیمی طرفدار خود دست کشیده است. مهم‌ترین هدف کنونی عربستان سعودی محدود کردن نفوذ و تاثیر ایران در سوریه است. بنابراین اگر آمریکا به سوریه حمله کند عربستان حداقل در حرف هم شده از آمریکا حمایت و پشتیبانی خواهد کرد.
عربستان و کشورهای متحد آن در منطقه این موضع‌گیری را درست یک سال پیش هم زمانی که جنگنده‌های آمریکایی به برخی از مراکز سوریه حمله کرده بود، اتخاذ کرده‌اند. در آن زمان عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، کویت و اردن از حمله هوایی آمریکا حمایت کردند. قطرهم که در آنزمان یکی از متحدان عربستان به حساب می‌آمد از آمریکا پشتیبانی کرده بود. اما پس از آن عربستان و قطر خصم هم شدند. ولی از آنجا که بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در قطر واقع شده این بار هم این کشور با حمله نظامی آمریکا علیه مواضع رژیم بشار اسد در سوریه مخالفتی نخواهد کرد.
عراق و مصر بر سر دوراهی
عراق و مصر در موقعیت پیچیده‌ای قرار گرفته‌اند و بر سر دوراهی هستند.
عراق هم با ایران که حامی رژیم بشار اسد است و هم با ایالات متحده آمریکا که احتمالا قصد دارد به حمله نظامی علیه رژیم بشار اسد دست بزند، مناسبات حسنه دارد و متحد هر دو کشور به حساب می‌آید؛ به همین خاطر بغداد در قبال بحران سوریه موضع بی‌طرفانه اتخاذ کرده است. در عین حال عراق از اعزام هزاران نیروی شورشی عراقی طرفدار ایران به سوریه جلوگیری نکرده است و این نیروها در سوریه برای حفظ نظام بشار اسد تلاش می‌کنند.
بیشتر بخوانید: کاخ سفید: درباره حمله به سوریه هنوز تصمیم نگرفته‌ایم
موقعیت مصر هم پیچیده است. از یک طرف این کشور نیاز شدیدی به کمک‌های مالی و اقتصادی عربستان و امارات متحده عربی دارد، از طرف دیگر مصر با رژیم بشار اسد در سوریه به لحاظ امنیتی همکاری می‌کند و با روسیه هم همکاری استراتژیکی برقرار کرده است.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که هم عراق و هم مصر مواضع شفاف و روشنی در قبال احتمال حمله نظامی آمریکا به مواضع رژیم بشار اسد اتخاذ نکرده‌اند.
موضع دوگانه لبنان
مواضع رسمی لبنان هم دوپارچه است. میشل عون رئیس جمهور مارونی لبنان که با حمایت حزب‌الله به این مقام رسیده بشار اسد را همچنان "رئیس جمهور مشروع و قانونی سوریه" می‌داند.
نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان وابسته به شیعیان این کشور نیز آشکارا "حمله قدرت‌های غربی" به سوریه را محکوم کرده و گفته است که استفاده از فضای لبنان برای این حمله "نقض آشکار حاکمیت لبنان" تلقی خواهد شد.
سعد حریری، نخست وزیر لبنان ولی گفته است که کشورش در قبال حمله آمریکا به مواضع رژیم سوریه بی‌طرف خواهد ماند.
بیشتر بخوانید: آنگلا مرکل: آلمان در حمله نظامی به سوریه مشارکت نمی‌کند
از میان ۲۲ کشور عربی شاید بتوان گفت که الجزایر مواضع انتقادی نسبت به احتمال اقدام نظامی آمریکا در سوریه اتخاذ کرده است. الجزایر ۷ سال است که با آغاز بحران سوریه با رژیم بشار اسد مناسبات خوبی برقرار کرده و با هرگونه اقدام نظامی در خاک سوریه مخالفت کرده است. این کشور کلا با جنگ‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۳ خلیج فارس و حمله ناتو به لیبی و عربستان به یمن هم مخالفت کرده است.
در بیان مواضع جهان عرب و "اتحادیه عرب" می‌توان به این مسئله مهم اشاره کرد که مواضع یک کشور مهم عربی یا "اتحادیه عرب" اهمیت چندانی ندارد، بلکه تصمیم نهایی حمله به سوریه در پایتخت‌های کشورهای غربی گرفته خواهد شد که با مواضع مسکو نیز ارتباط دارد.