سود و زیان محمود احمدی‌نژاد از استیضاح وزیران
۱۳۹۱ مهر ۲۷, پنجشنبه
طرح استیضاح چند وزیر دوات دهم تقریبا آماده شده و طرح‌های دیگری در حال آماده شدن است. کمتر از دو هفته پیش (۷ اکتبر/ ۱۶ مهر) هنگامی که یکی از نمایندگان موافق استیضاح وزیر ورزش مشغول ارائه استدلال‌های خود بود رئیس مجلس علی لاریجانی دستور کار جلسه را تغییر داد.
لاریجانی می‌گوید شماری از استیضاح‌کنندگان برای این که وقت مجلس صرف "رسیدگی به مسائل مهم‌تر و مشکلات اقتصادی" شود امضای خود را پس گرفتند و استیضاح منتفی شده است.
فراموش شدن "مسائل مهم‌تر"
به رغم این رویداد و استدلال بی‌سابقه، در روزهای گذشته چنان سیلی از طرح‌های استیضاح به راه افتاده که محمدرضا باهنر نایب رئیس مجلس آن را خارج از عرف و روال کار قوه مجریه خوانده است. در کنار طرح استیضاح وزیر جهاد کشاورزی که به جریان افتاده طرح‌های دیگری نیز برای استیضاح وزیران کشور، آموزش و پرورش و صنعت، معدن و تجارت آماده شده است.
در کنار این طرح‌ها، طرح سوال از رئیس دولت نیز ۱۹ مهرماه به هیات رئیسه ارائه شد و دو روز بعد با ارجاع به کمیسیون برنامه و بودجه و ابلاغ به دولت رسما به جریان افتاد. با تغییراتی که در آیین نامه داخلی مجلس به وجود آمده در صورتی که نمایندگان رای به قانع کننده نبودن پاسخ‌های محمود احمدی‌نژاد دادند طرح عدم کفایت سیاسی او می‌تواند مطرح شود.
"تحرک مشکوک مجلس"
برخی از نمایندگان هشدار داده‌اند که اگر احمدی‌نژاد این بار نیز حضور در مجلس را با شوخی و تمسخر و کنایه برگزار کند با او "برخورد جدی" خواهند کرد. سایت عصر ایران در یادداشتی زیر عنوان "استیضاح‌هایی برای خدمت به محمود احمدی‌نژاد!" که پنجشنبه ۲۷ مهر منتشر شد احتمال می‌دهد این اقدام سناریویی باشد که از سوی نزدیکان دولت تنظیم شده است.
به نوشته‌ی عصر ایران "مجالس هفتم، هشتم و نهم به عنوان هم دوره‌های دولت‌های نهم و دهم، در طول ۷ سال گذشته، کمترین نظارت مؤثر را بر دولت داشته‌اند و این سابقه، استیضاح‌های کنونی را شدیداً زیر سوال می‌برد."
بنا بر این گزارش استیضاح همزمان چند وزیر از این جهت در موقعیت کنونی غیرعادی است که "مجلس، در اساسی‌ترین امور نظارتی بر دولت کوتاهی‌های انکار ناپذیر داشته است، به حدی که کار به جایی رسیده که دولت به عنوان مجموعه‌ای تحت نظارت مجلس، اساساً مجلس و مجلسیان را جدی نمی‌گیرد و گاه حتی پارلمان را به سخره می‌گیرد."
استیضاح، برای محافظت از رئیس دولت؟
به نوشته‌ی عصر ایران محمود احمدی‌نژاد "مسئول بسیاری از نابسامانی‌های کنونی است و هم اکنون زیر شدیدترین انتقادات قرار دارد." در ادامه‌ی این نوشته آمده است: «در چنین وضعیتی که خطای بعدی احمدی‌نژاد حتی می‌تواند منجر به سر ریز شدن کاسه‌های صبر شود و او را با خطر جدی برکناری مواجه سازد، اقداماتی مانند استیضاح وزیران و دیگر ضربات احتمالی بر دولت، در حکم زلزله‌های کوچکی هستند که قدرت لایه‌های زمین را تخلیه می‌کنند و مانع از تراکم انرژی و نهایتاً زلزله‌ای با ریشتر بالا می‌شوند.»
از چند روز پیش زمزمه‌هایی نیز در مورد استیضاح وزیر کشور مصطفی محمد نجار به گوش می‌خورد که سایت خبری بازتاب احتمال می‌دهد "راه کاری برای حذف بی‌هزینه نجار در این ایام باشد بدون آنکه رئیس جمهور برای این حذف، مجبور به پرداخت هزینه سیاسی باشد." این سایت ارتباط چنین تلاشی را با انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۲ منتفی نمی‌داند.
«نزدیکان دولت علیه وزیر کشور»
سایت بازتاب در یادداشتی که دوشنبه ۲۴ مهر انتشار یافت با قابل توجه خواندن هویت امضاکنندگان و مناسبات سیاسی آنها با دولت نوشت: «نمایندگانی که پیش از این با حمایت مستقیم دولت به مجلس راه یافته اند، دست به کار استیضاح مصطفی محمد نجار، وزیر کشور شده‌اند. این در حالی است که در بین امضاها، نشانه‌ای از چهره‌های منتقد دولت دیده نمی‌شود.»
علاوه بر ترکیب نمایندگانی که طرح استیضاح وزیر کشور را امضا کرده‌اند نحوه‌ی ارائه‌ی آن به هیات رئیسه نیز ابهام زیادی دارد. خبرگزاری ایلنا ۲۴ مهر از قول نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، روح الله بیگی نوشت: «طرح استیضاح وزیر کشور صبح روز گذشته با جمع آوری ۳۰ امضاء به هیات رئیسه تحویل داده شد.»
حسین سبحانی‌نیا عضو هیات رئیسه مجلس همان روز به روزنامه خراسان گفت: «تا این لحظه طرح استیضاح وزیر کشور به هیات رئیسه ارسال نشده و ممکن است این طرح در دست نمایندگان باشد اما به هیات رئیسه ارائه نشده است.»
"جریان انحرافی" در پی تغییر وزیر کشور
سایت بازتاب در مورد طرح استیضاح وزیر کشور نوشت: «این استیضاح، جدا از اینکه رای بیاورد یا نه، از سوی بخش‌هایی از اصولگرایان به عنوان یک تله انتخاباتی شناخته می‌شود. مخالفان این سوال را مطرح می‌کنند که چه تضمینی است حذف نجار، منجر به گذاشتن چهره‌ای از سوی رئیس جمهور نشود که با نزدیکی بیشتر فکری به مسئول دفتر رئیس جمهور، ترتیبات برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را فراهم کند؟»
اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دفتر احمدی‌نژاد سرکرده‌ی معتمدان و نزدیکان او محسوب می‌شود که در نزد اصولگرایان "جریان انحرافی" خوانده می‌شوند. محمد دهقان عضو هیات رئیسه مجلس ۱۷ تیرماه در ارتباط با تغییرات استانداران و امکان ارتباط آن با انتخابات به سایت شفاف گفته بود «اتفاقا یکی از خواسته‌های جریان انحرافی تغییر شخص وزیر کشور است و تغییر استانداران ممکن است با این انگیزه نیز صورت گرفته باشد که نمایندگان به سمت استیضاح وزیر کشور سوق پیدا کنند.»
«هدیه مجلس به شخص احمدی‌نژاد»
سایت عصر ایران در مطلب یاد شده نوشت: «استیضاح، قاعدتاً برای اصلاح امور است ولی، استیضاح‌های کنونی وزرا، نه تنها اوضاع وزارتخانه‌ها را بهبود نمی‌بخشند بلکه نیمچه نظم موجود در آنها را در این چند ماه آخر، اجباراً درگیر رفت و آمد مدیران می‌کنند و عملاً آنها را از حیز انتفاع می‌اندازند.»
بنابر این گزارش: «استیضاح وزرا در شرایط کنونی، نه تنها تنبیه دولت نیست بلکه هدیه‌ای از طرف مجلس به شخص احمدی‌نژاد است و از این رو، گمان می‌رود برخی از دولتی‌های هوشمند و نمایندگان همسو و البته تعدادی نماینده منتفد به طور ناخواسته در این سناریو ایفای نقش می کنند.»
علی مطهری از طراحان اصلی سوال از رئیس دولت سال گذشته در جریان استیضاح وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی گفته بود که در دولت احمدی نژاد، وزیران کاره‌ای نیستند و تصمیم‌گیرنده اصلی خود اوست. بسیاری دیگر از نمایندگان مجلس و همکاران سابق دولت با این نظر موافقند و مثال‌های فراوانی آن را تایید می‌کند.
آگاهی خامنه‌ای از افزایش بهای ارز
ظاهرا به همین دلیل است که عده‌ای احتمال می‌دهند هدف استیضاح‌های پی در پی کنونی در حالی که شرایط اقتصادی به مراتب بحرانی‌تر از هفته‌های پیش شده، آشفته کردن فضای سیاسی و منحرف کردن توجه افکار عمومی از مسئولان اصلی وضعیت کنونی است.
موضوع محوری طرح سوال از احمدی‌نژاد مشکلات اقتصادی و نوسان‌های شدید بازار ارز است که به سقوط بی‌سابقه ارزش پول ملی منجر شده است. ظاهرا این اقدام دولت نه تنها از قبل برنامه‌ریزی شده بود که با اطلاع و موافقت رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای انجام شده است.
احمد توکلی عضو کمیسیون برنامه و بودجه چهارشنبه‌ی گذشته در صحن علنی مجلس گفت: «قضیه این بود که وزیر اقتصاد و دارایی در دوم شهریور سال جاری در حضور رهبر انقلاب گفته بود دولت می‌خواهد قیمت ارز را بالا ببرد و از طریق مابه‌التفاوت آن یارانه‌های نقدی را پرداخت کند.»
ظاهرا با توجه به همین واقعیت‌هاست که سایت شبکه ایران، ارگان رسانه‌ای دولت عصر پنجشنبه ۲۷ مهر در گزارش مفصلی با استناد به سخنان خامنه‌ای در سفر اخیرش به خراسان شمالی تلاش می‌کند به منتقدان نشان دهد که دولت و شخص احمدی‌نژاد همچنان از تایید و حمایت کامل او برخوردارند.