سقوط ارزش ریال و کاهش سفرهای خارجی در نوروز
۱۳۹۱ فروردین ۳, پنجشنبه
منوچهر جهانیان، رئیس ستاد تسهیلات سفرهای کشور می‌گوید شمار سفرهای نوروزی در ۲۹ اسفند ماه ۱۳۹۰ به نسبت سال قبل نزدیک به ۳۳ درصد افزایش داشته است. او دوم فروردین ماه در گفت‌وگو با واحد مرکزی خبر گفته است در این روز میزان اقامت در هتل‌ها، مهمان‌خانه‌ها و دیگر مراکز اقامتی در مقایسه با روز مشابه در سال ۸۹ حدود ده درصد بیشتر شده است.
«آمار اعجاب‌آور سفرهای نوروزی»
کارشناسان امور گردشگری آمارهای رسمی سفرهای نوروزی را در اغلب موارد نادرست، نادقیق و اغراق‌آمیز تلقی می‌کنند. خسرو ایرانپور، معاون اسکان و پذیرایی ستاد تسهیلات سفرهای كشور به خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا گفت «در نوروز امسال ۱۶۰ میلیون نفر - سفر به ثبت رسید كه انتظار می‌رود این رقم در سال ۹۱ افزایش داشته باشد.»
خبرگزاری مهر در گزارشی که به سفرهای نوروزی سال ۸۹ اختصاص دارد آمار رسمی ارائه شده را "اعجاب‌آور و داستانی تکراری" خوانده می‌نویسد این ارقام «بدون توجه به ظرفیت‌های واقعی و کاستی‌های حوزه گردشگری کشور و بیشتر مبتنی بر آمارسازی است.»
بنابر این گزارش نحوه محاسبه‌ی میزان سفرها که مبنای آن شمارش خودروهای ورودی به هر شهر و نادیده گرفتن شهرهایی است که مسافر از آن عبور می‌کند بیشتر با هدف "نمایش نتیجه برنامه‌ریزی‌های مسئولان کشوری و استانی" انجام می‌شود.
۱۶۰ میلیون سفر، ۲۰۰ هزار تخت
واقعیت‌های دیگری نادرستی آمار رسمی را تایید می‌کند. در سال ۹۰ در حالی مسئولان از افزایش سی درصدی سفرهای داخلی سخن گفته‌اند که هتل‌داران از کاهش ۳۰ درصدی ضریب اقامت در هتل‌ها خبر می‌دهند. خبرگزاری میراث فرهنگی دوم فروردین ۱۳۹۱ نوشت مدیر اتحادیه هتل‌داران تهران با تایید این میزان کاهش یکی از علت‌های آن را افزایش ۲۵ درصدی قیمت‌ها در اردیبهشت سال ۹۰ عنوان کرده است.
به گفته‌ی خسرو ایرانپور در حال حاضر ظرفیت کل هتل‌ها و مهمان‌خانه‌های کشور حدود ۲۰۰ هزار تخت بیشتر نیست. به رغم تردیدهایی که در مورد ظرفیت‌های گردشگری داخلی و دقت آمار رسمی وجود دارد ظاهرا کاهش شدید سفرهای خارجی نوروزی نقش مهمی در بالارفتن شمار گردشگران داخلی داشته است. از ماه‌های پایانی سال گذشته که بازار ارزهای خارجی در ایران با بحران مواجه شد و ارزش ریال تا حدود ۷۰ درصد سقوط کرد رشد پرشتاب تقاضا برای سفرهای خارجی نیز متوقف شد.
دوبرابر شدن گردشگران خارج در یک سال
جام‌جم آنلاین ۲۲ اسفند ۹۰ نوشت «نوسانات قیمت دلار اگر چه برای تورهای خارجی بلای آسمانی شده است و شمار مسافران‌شان را به شدت كاهش داده اما برای تورهای داخلی همای سعادت است.» این سایت خبری می‌نویسد «گرچه به گفته منوچهر جهانیان، معاون گردشگری كشور امسال رقم شش میلیون و ۲۶۸ هزار و ۹۷۲ نفر گردشگران خروجی، خبر از رشد دو برابری گردشگران خروجی نسبت به سال گذشته می‌دهد، ولی ظاهرا قرار نیست این وضع در نوروز ۹۱ ادامه پیدا كند.»
سایت خبری قدس آنلاین نیز بهمن ماه سال گذشته از قول مدیر یکی از آژانس‌های مسافرتی مشهد نوشت، به دلیل متغیر بودن نرخ دلار میزان استقبال مسافران از سفرهای نوروزی خارجی در این شهر بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است. به گزارش خبرگزاری ایرنا خسرو ایرانپور که دبیری جامعه هتل‌داران ایران را نیز بر عهده دارد بهمن ماه سال گذشته پیش بینی کرده بود «بسیاری از افرادی كه در نوروز به مسافرت خارجی می‌رفتند، امسال مقاصد گردشگری داخلی را برای سفر انتخاب كنند.»
ناخشنودی مسئولان از سفرهای خارجی
به نظر می‌رسد مسئولان جمهوری اسلامی از رکود سفرهای خارجی چندان ناخشنود نباشند. احمد دهقانان، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ماه‌ها پیش از بحرانی شدن بازار ارز یکی از علت‌های روی آوردن ایرانیان به مسافرت‌های خارجی را "غیرواقعی بودن بهای ارزهای خارجی" و ارزان بودن نسبی این سفرها عنوان کرده بود.
ظاهرا به جز ارزان بودن مسافرت‌های خارجی، این سفرها جاذبه‌های دیگری نیز برای ایرانیان دارد که باعث نگرانی مسئولان شده است. در ماه‌های پایانی سال گذشته و در پی شکایت سازمان هواپیمایی کشوری فعالیت ۵۰ دفتر خدمات مسافرت هوایی به حال تعلیق درآمد.
سازمان هواپیمایی علت این شکایت را عدم حضور مدیران آژانس‌ها در محل کار خود عنوان کرده است. تعلیق فعالیت این دفترها به تجمع اعتراضی مدیران آن در مقابل دفتر سازمان هواپیمایی منجر شد.
به نظر می‌رسد در حال حاضر افزایش قیمت ارزهای خارجی گردشگران را به مسافرت در داخل کشور کشانده است. با این همه ناظران معتقدند از رونق افتادن سفرهای خارجی موقت خواهد بود و روند افزایش چشمگیر این سفرها ادامه خواهد داشت.
BK/BM