سفر پادشاه عربستان به آمریکا و دیدار با اوباما

ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی در روز جمعه (۴ سپتامبر) وارد آمریکا شد. این نخستین سفر رسمی پادشاه عربستان به ایالات متحده آمریکا است. قرار است که ملک سلمان در کاخ سفید با باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا دیدار و گفت‌وگو داشته باشد.

گرچه عربستان سعودی یکی از متحدان استراتژیک آمریکا در خاورمیانه به شمار می‌آید، اما برخی اختلاف نظرها از جمله ارزیابی‌های متفاوت از توافق هسته‌ای میان جامعه جهانی و ایران سبب بروز تنش میان دو کشور شده است، تا جایی که سفر ملک سلمان به واشنگتن در ماه مه امسال از سوی مقامات سعودی به‌طور ناگهانی لغو شد.

عربستان سعودی مدعی است که توافق هسته‌ای، تلاش‌های جمهوری اسلامی برای تسلط بر منطقه را افزایش خواهد داد.

ایران و عربستان سعودی در حل بحران‌های منطقه‌ای از جمله در سوریه، عراق، یمن، لبنان و بحرین نیز اختلافات جدی دارند و در برخی از مناطق به گفته مقامات دو کشور این رویارویی بدل به "جنگی نیابتی" شده است.

عربستان سعودی که در راس ائتلافی نظامی دست به بمباران مواضع شیعیان حوثی در یمن می‌زند، شدیداً از سوی سازمان‌های حقوق‌بشر مورد انتقاد قرار گرفته است.

عربستان سعودی مدعی است که ایران با حمایت از حوثی‌ها در امور داخلی یمن مداخله می‌کند. ایران نیز متقابلأ با رد این ادعا، حملات هوایی عربستان در یمن را مصداق "جنایت جنگی" می‌خواند. به گفته ناظران سیاسی عملأ در خاورمیانه رویارویی میان شیعیان به رهبری ایران و پیروان اهل سنت به رهبری عربستان سعودی در جریان است.

تاکید بر موضوع حقوق‌بشر در دیدار اوباما و سلمان

سازمان گزارشگران بدون مرز با انتشار نامه‌ای از رئیس‌جمهور آمریکا خواسته‌که در دیدار با ملک سلمان پیرامون احترام به حقوق‌بشر و آزادی بیان با وی گفت‌‌وگو کند.

بیشتر بخوانید: حکم هزار ضربه شلاق وبلاگ‌نویس منتقد عربستان تأیید شد

بنا به گزارش این سازمان عربستان سعودی در میان ۱۸۰ کشور جهان در ارتباط با موضوع آزادی بیان در رتبه‌ی صد و شصت و چهارم قرار دارد. سازمان گزارشگران بدون مرز در نامه سرگشاده به اوباما تصریح کرده‌است: «مقامات عربستان سعودی مسئول زندانی کردن دست‌کم هشت روزنامه‌نگار هستند.»

در این نامه هم‌چنین آمده است: «حقوق کیفری عربستان سعودی مبتنی بر تفسیر افراطی از شرع اسلام است.»

کریستوف دلوار، مسئول سازمان گزارشگران بدون مرز گفت که ما خواهان آنیم که "پادشاه عربستان سعودی در باره این مسائل مورد پرسش قرار گیرد."

گزارشگران بدون مرز با اشاره به "اتحاد استراتژیک" ریاض و آمریکا، خواهان فشار ایالت متحده بر عربستان در زمینه رعایت حقوق پایه‌ای شهروندان شده‌اند. این سازمان همچنین خواستار آزادی همه روزنامه‌نگار در بند در عربستان شده است.

بیماری سلمان و رقابت‌های داخلی در خاندان سعودی

با توجه به نقش عربستان سعودی در منطقه، آمریکا خواهان ثبات در این کشور نفت‌خیز است. سپردن وزارت دفاع عربستان به محمد بن سلمان، پسر ۳۰ ساله ملک سلمان نشان از تلاش‌افرادی در خاندان سعودی دارد که خواهان اتخاذ سیاستی تهاجمی در منطقه هستند. انتقاد عربستان به "سیاست انفعالی" آمریکا در سوریه نیز یکی دیگر از این موارد به شمار می‌آید.

گفته می‌شود که ملک سلمان (۷۹ ساله) نه تنها به خاطر مسائل سیاسی، بلکه برای درمان به آمریکا نیز سفر کرده است. موضوع بیماری ملک سلمان در شبکه‌های اجتماعی از سوی برخی اعضای خاندان سعودی نیز تایید شده است.

محمد بن سلمان جانشین محمد بن نایف، ولیعهد عربستان سعودی و وزیر فعلی کشور عربستان است. به گفته ناظران سیاسی رقابتی آشکار میان ایندو برای جانشینی ملک سلمان به چشم می‌خورد.

محمد بن نایف در آمریکا دارای روابطی گسترده با سیاستمداران آمریکایی است و گفته می‌شود که وی نامزد اصلی آمریکا برای دوران پس از ملک سلمان است.

اما تغییر نظر ملک سلمان و خلع مقرن بن عبدالعزیز از مقام ولیعهدی نشان می‌دهد که انتصاب مقامات ارشد در عربستان سعودی می‌تواند به سرعت رخ دهد. آمریکا مایل نیست که تغییرات سیاسی ناگهانی و قدرت‌گیری چهره‌های تندرو همکاری‌های دو کشور را به خطر اندازد.