سفر محمود احمدی‌نژاد به جمهوری بلاروس
۱۳۸۶ خرداد ۱, سه‌شنبه
محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور ایران از روز دوشنبه، ۲۱ مه، برای دیداری دو روزه از بلاروس در مینسک، پایتخت این کشور به سر می‌برد. این سفر در پاسخ به دیدار ماه نوامبر الکساندر لوکاشنکو، رییس جمهور بلاروس از ایران صورت می‌گیرد.
ایران و بلاروس را اشتراک نظر و همکاری در شماری از عرصه‌ها به هم نزدیک کرده است. رییس‌جمهور بلاروس در سفر سال گذشته خود به ایران، دو کشور را متحدانی استراتژیک توصیف کرد.
ایران و بلاروس به دلایل متفاوت با غرب و به ویژه ایالات متحده مناسباتی سرد و توأم با تنش دارند. در ماجرای پرونده اتمی ایران، بلاروس به نحوی آشکار از موضع جمهوری اسلامی حمایت می‌کند. در برابر، ایران اتهامات غرب علیه رهبران بلاروس مبنی بر محدودیت آزادی‌ها و حقوق بشر را بی اساس خوانده و در گستره بین‌المللی جانب این کشور را می‌گیرد.
مناسباتی چند جانبه
بلاروس در سال‌ها اخیر متهم به صدور تسلیحات نوع روسی به ایران بوده است. سه سال پیش، آمریکا یکی از شرکت‌های بلاروس را با این اتهام که با صادرات خود به ایران پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را نقض کرده است مورد تحریم قرار داد.
ورای رابطه تسلیحاتی، از زمستان گذشته که مناسبات مینسک و مسکو به سردی گراییده رهبران بلاروس ایران را به مثابه بازاری جایگزین برای فروش تولیدات صنایع کهنه و غیرمدرن خود تلقی می‌کنند. سال گذشته بنا به آمار رسمی، ارزش مبادلات تجاری بین دو کشور بر ۳۸ میلیون دلار بالغ شده است. لوکاشنکو در جریان دیدارش از تهران، با امیدواری به صدور هر چه بیشتر کالاهای کشورش به ایران، پیش‌بینی کرده بود که این رقم در سال جاری تا مرز یک میلیارد دلار قابل افزایش یابد.
یکی از عرصه‌های فعالیت اقتصادی تازه ایران در بلاروس تولید خودرو است. کارخانه اتوموبیل‌سازی ایران خودرو از تابستان سال ۲۰۰۵ به مونتاژ سواری‌های سمند در این کشور مشغول است. قرار است در جریان دیدار احمدی‌نژاد توافقات اجرایی در مورد فاز دوم این کارخانه نیز به امضاء برسد. در همین حال ، خبرگزاری ایرنا، از شروع تولید کامیون‌های بلاروس در ایران خبر داده است. یک کارخانه دوچرخه‌سازی ایران نیز به تولید این نوع محصول در بلاروس آغاز کرده است.
"خبر خوش" احمدی‌نژاد
احمدی‌نژاد روز ورودش به بلاروس گفت که حامل یک "خبر خوش" برای این کشور است. به گفته وی، تقاضای شرکت‌های نفتی بلاروس برای فعالیت در میدان نفتی فجیر ایران پذیرفته شده است. به این ترتیب بلاروس برای اولین بار امکان می‌یابد که بدون استفاده از کمک‌های فنی و لجستیکی روسیه در کشورهای دیگر به فعالیت در زمینه استخراج نفت و گاز بپردازد.
احمدی‌نژاد در جریان دیدارش از بلاروس پیشنهاد اعطای یک وام چند میلیون دلاری به این کشور را هم مطرح کرده تا به گفته وی مینسک بتواند هزینه‌های ناشی از گران‌شدن نفت و گاز وارادتی از روسیه را جبران کند. صدور نفت و گاز ایران به بلاروس نیز یکی دیگر از پیشنهادهای احمدی‌نژاد بوده است.
پیشنهادی که می‌تواند روسیه را ناخشنود کند
در سال‌های اخیر به رغم نزدیکی‌ها و همکاری‌ها میان مسکو و تهران، رقابتی آشکار و پنهان میان آنها بر سر نفوذ سیاسی و اقتصادی در مناطق آسیای مرکزی، قفقاز و دیگر جمهوری‌های سابق اتحاد شوروی جریان داشته است. سال گذشته با بالا‌گرفتن تنش میان تفلیس و مسکو که به قطع صدور گاز روسیه به گرجستان انجامید ایران برای چند هفته کوشید نیازهای انرژیایی این جمهوری دریای سیاه را برطرف کند و به این ترتیب جای روسیه را در این زمینه پر کند، تلاشی که با موفقیت توأم نبود. حضور در بازار انرژی ارمنستان هم از جمله عرصه‌های رقابت تهران و مسکو است.
پیشنهاد احمدی‌نژاد به رهبران بلاروس در مورد صدور نفت و گاز ایران به این کشور نیز، درحالی صورت می‌گیرد که بلاروس بر سر قیمت مواد سوختی برای مصارف خود و حق ترانزیت نفت و گاز روسیه به سوی اروپا به تازگی دوری از چالش با مسکو را پشت سر گذاشته است. به این ترتیب پیشنهاد احمدی‌نژاد اگر غیرناگهانی و از قبل اندیشیده شده باشد گرچه در زمینه اجرا با دشواری‌های فنی و تکنیکی روبروست ولی نفس طرح آن هم، با خشنودی َ روسیه که تاَمین کننده اصلی انرژی بلاروس است روبرو نخواهد شد و شاید نمونه دیگری از به چالش کشیدن منافع روسیه توسط ایران تلقی شود.
ح