سفر دو روزه رئیسی به دمشق؛ تکاپوی ایران برای بازسازی سوریه
۱۴۰۲ اردیبهشت ۱۲, سه‌شنبه
در سال‌های جنگ داخلی سوریه، نظامیان و شبه‌نظامیان جمهوری اسلامی حضوری مستمر در این کشور داشته‌اند اما برای اولین مرتبه ظرف ۱۳ سال گذشته، یک رئیس جمهور ایران به سوریه می‌رود.
خبر این سفر را هفته گذشته روزنامه سوری "الوطن" منتشر کرد و رسانه‌های داخلی ایران، خبر را به نقل از این نشریه بازتاب دادند.
طبق اعلام حسین اکبری، سفیر تهران در دمشق، یک هیات بلندپایه اقتصادی و سیاسی، رئیسی را همراهی می‌کند. علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت سیزدهم در کنفرانس مطبوعاتی هفتگی گفت: «این سفر در راستای استمرار سیاست همسایگی و تقویت محور مقاومت خواهد بود.»
خبرگزاری تسنیم می‌نویسد رئیسی و هیات همراه با مقامات عالی سوریه درباره ارتقای سطح همکاری‌های اقتصادی و تجاری فیمابین رایزنی خواهند داشت و او در نشست مشترک تجار ایران و سوریه نیز حاضر خواهد شد. "زیارت اماکن مقدسه" نیز از جمله برنامه‌های رئیسی عنوان شده‌‌اند.
جزییات زیادی از چند و چون و چرایی این سفر در دست نیست. ابراهیم رحیم‌پور، معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه در دولت روحانی در مصاحبه‌ای تفصیلی با ایرنا از جمله گفته است: «بهتر بود به جای رفتن آقای رئیسی بشار اسد به تهران می‌آمد.»
رحیم‌پور با یادآوری پشتیبانی‌اکید جمهوری اسلامی از رژیم اسد در سال‌های گذشته، عنوان کرده است: «در باب اقتصادی باید ببینیم ما چه به دست می‌آوریم؟ این همه تلاش، زحمت و ایستادگی و... نباید از صحنه خارج شود که پولدارها بیایند آنجا و هرچه خرابی‌ایجاد شده را بسازند و منتفع شوند. کسانی که می‌خواستند بشاراسد سرنگون شود، اسامی‌شان کاملا مشخص است ولی اسم نمی‌برم. همان‌‌ها الان به عنوان متولی بازسازی سوریه دیده می‌شوند و این برای ما خوب نیست»
جمهوری اسلامی تا کنون میلیاردها دلار برای حفظ رژیم بشار اسدهزینه کرده اما از بازار این کشور، به خصوص در زمینه بازسازی‌های پس از جنگ داخلی جا مانده است.
این مقام سابق وزارت خارجه اذعان کرده که شرایط اقتصادی جمهوری اسلامی در شکلی نیست که بتواند برای بازسازی سوریه گام‌های بلندی بردارد اما در عین حال گفته است: «اینجا جایی نیست که ما در دوره سختی، هزینه کردن و ایثار کردن باشیم. بلکه دوره‌ای است که قرار شده بازسازی در دمشق صورت بگیرد و آرامش فراهم شود و امیدوارم این سفر بتواند این موضوع را تأمین کند.»
ابراهیم رئیسی و هیات همراه در حالی در تدارک سفر به سوریه هستند که ۲۴ ساعت قبل از آن،فرودگاه بین‌المللی حلب و یک فرودگاه نظامی دیگر در سوریه هدف حملات موشکی اسرائیل قرار گرفتند؛ حملاتی با یک کشته و هفت مجروح. اسرائیل بارها مواضع شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در سوریه را هدف گرفته است.
معاون آسیا و اقیانوسیه دولت روحانی گفته است: «ما در این سفر شاید خیلی نیازمند به مسائل امنیتی نباشیم و اگر هم باشیم مربوط به مسائل اسرائیل و تحرکاتی است که در سوریه انجام می‌دهد. من این موضوع را در توان سوریه فعلی نمی‌بینم مگر آنکه با مجموعه‌ای از کشورهای مهم منطقه و از جمله روسیه که در این مورد توان تذکر به اسرائیل را دارد همکاری کند که ما این را نمی‌بینیم.»
رحیم‌پور در مصاحبه با ایرنا گلایه از بازی ندادن ایران در جلسات بین روسیه، سوریه و ترکیه را نیز کتمان نکرده و گفته است: «ما طبیعتا انتظار داریم و به خصوص از سوریه و بعد روسیه توقع نداشتیم... اگر ما به خود مشغول باشیم و دقت نکنیم، کشورهایی که نجات‌بخش‌شان هم بودیم، بعضی وقت‌ها فراموشکار می‌شوند.»
بشار اسد، رئیس جمهور سوریه در خلال جنگ داخلی این کشور دو مرتبه به ایران سفر کرده که آخرین بار اواسط اردیبهشت ۱۴۰۱ بود. اولین حضور اسد در تهران در اسفند ۱۳۹۷ با استعفای اعتراضی جواد ظریف، وزیر خارجه وقت همراه شد. وزارت خارجه از این سفر مطلع نبود و دیدار اسد با خامنه‌ای با حضور قاسم سلیمانی، فرمانده وقت سپاه قدس صورت گرفت.
خبرگزاری ایرنا، سفر رئیسی به سوریه را واجد پیام‌هایی از "برتری جبهه مقاومت" به غرب و اسرائیل و نشانه "آغوش باز اتحادیه عرب برای متحدان منطقه‌ای ایران" دانسته است.
حاکمیت جمهوری اسلامی، ائتلاف نانوشته بین خود، رژیم اسد و حزب‌الله لبنان را "محور مقاومت" علیه اسرائیل می‌نامد.