سفر تیلرسون به ترکیه همراه با اختلاف میان واشنگتن و آنکارا

رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه وارد ترکیه شد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، پیش از سفر  تیلرسون آشکارا ایالات متحده را تهدید کرد. تیلرسون غروب پنج‌شنبه (۲۶ بهمن / ۱۵ فوریه) با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه دیدار و گفت‌گو کرد و قرار است روز جمعه با مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، دیدار کند.

آمریکا از شبه‌نظامیان کرد "یگان‌های مدافع خلق" در سوریه حمایت می‌کند؛ ترکیه اما با آنان می‌جنگد. این اختلاف باعث تنش در روابط دو عضو ناتو شده است.

بیشتر بخوانید: آیا جنگ در منبج بین آمریکا و ترکیه امکان‌پذیراست؟

گرچه روابط میان ترکیه و آلمان نیز چندی‌ست بحرانی است، اما دغدغه اردوغان بیشتر چالش با آمریکاست. روابط بحرانی دوکشور چنان اوج گرفته‌اند که احتمال رویارویی نظامی دوکشور نیز می‌رود.

شهر منبج، واقع در استان حلب سوریه، با کمک سربازان آمریکایی و شبه‌نظامیان کرد "یگان‌های مدافع خلق" اداره می‌شود. دولت ترکیه هشدار داده بود که قصد حمله به این شهر را دارد و به همین دلیل از آمریکایی‌ها خواسته بود آنجا را ترک کنند. به این ترتیب امکان برخورد دو عضو ناتو در شهر منبج وجود دارد.

در سال ۲۰۱۶ میلادی شبه‌نظامیان کرد "یگان‌های مدافع خلق" (YPG) موفق شدند با حمایت نظامی آمریکا بر ستیزه‌جویان جریان تروریستی "دولت اسلامی" در شهر منبج پیروز شوند و آنها را از این شهر برانند.

آمریکا یگان‌های مدافع خلق را متحد قابل اعتماد خود  در مبارزه با "دولت اسلامی" می‌داند. دولت ترکیه اما این یگان‌های کرد را تروریست‌هایی می‌نامد که ترکیه را تهدید می‌کنند. ارتش ترکیه در عفرین، در غرب منبج، حملات خود را علیه  کردهای یگان‌های مدافع خلق ادامه می‌دهد.

بیشتر بخوانید: "آلمان نسبت به ترکیه خویشتن‌دار باشد و راه گفت‌وگو را پیش گیرد"

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، اعلام کرده که پس از تصرف عفرین، حمله به منبج آغاز خواهد شد؛ شهری که در آن نیروهای آمریکایی نیز مستقر هستند.

هفته گذشته روزنامه آمریکایی "نیویورک تایمز" قول یک ژنرال آمریکایی را نقل کرده و مدعی شده بود که این فرمانده نظامی آمریکایی به هنگام دیدار از شهر منبج با اشاره به ترکیه گفته بود: «چنانچه به ما حمله کنید، پاسخی سخت خواهیم داد و از خود دفاع خواهیم کرد».

به گزارش خبرگزاری آلمان، اردوغان روز سه‌شنبه (۱۳ فوریه/ ۲۴ بهمن) در برابر فراکسیون حزب عدالت و توسعه در آنکارا نسبت به این سخنان ژنرال آمریکایی واکنش نشان داد و گفت: «معلوم است کسانی که می‌گویند "اگر به ما حمله شود، پاسخی سخت خواهیم داد"، هنوز در زندگی‌شان سیلی عثمانی نخورده‌اند».

رئیس جمهوری ترکیه تأکید کرد که "البته ما آنها (آمریکایی‌ها) را عامدانه هدف قرار نخواهیم داد" و ادامه داد "اما هم‌اینک اعلام می‌کنیم که ما هر تروریستی را که ببینیم محو و نابود می‌کنیم و هم‌زمان تمام کسانی را که در کنار آنها ایستاده‌اند."

بینالی ییلدیریم، نخست وزیر ترکیه نیز نظر مشابهی چون اردوغان دارد. او اعلام کرده است: «ما با شبه‌نظامیان کرد اختلاف داریم. در این شرایط اگر آمریکا در کنار شبه‌نظامیان کرد در مقابل ما بایستند، با آنها نیز می‌جنگیم.»

نگرانی ترکیه از برنامه های پنتاگون

ترکیه نگران اعلام بودجه پنتاگون، وزارت دفاع آمریکا است که در نظر دارد ۵۵۰ میلیون دلار برای آموزش، تجهیزات نظامی و تثبیت مرزهای سوریه اختصاص دهد. ترکیه از آن نگران است که بیشترین سود را در این برنامه پنتاگون شبه‌نظامیان کرد "یگان‌های مدافع خلق" ببرند.

بیشتر بخوانید: ترکیه آمریکا را به قطع روابط تهدید کرد

همچنین قرار است ۵۸۰۰ سرباز آمریکایی همچنان در سوریه و عراق بمانند. این تصمیم آمریکا در حالی گرفته شده که جریان تروریستی "دولت اسلامی" در دوکشور سوریه و عراق به شدت سرکوب شده است.

موردهای متعدد بحران میان دوکشور

روابط آمریکا با ترکیه با آخرین اظهارات اردوغان بحرانی نشده است. به گزارش خبرگزاری آلمان آمریکا مدت‌هاست بر این نظر است که ترکیه مشکلی برای منطقه خاورمیانه شده است. البته مقامات آمریکا این نظر را هنوز به روشنی بیان نکرده‌اند.

پورتال سیاسی "پولیتیکو" در آمریکا حتی بر این نظر است که ترکیه از "کنترل خارج شده" و زمان آن فرارسیده که آمریکا این نظر را بیان کند. گفته می‌شود اختلافات میان ترکیه و آمریکا تنها در ارتباط با شبه‌نظامیان کرد "یگان‌های مدافع خلق" نیست و موردهای مختلف متعددی را در بر می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اردوغان آمریکا را به "سیلی عثمانی" تهدید کرد

ترکیه خواستار آن است که آمریکا فتح‌الله گولن، واعظ و مدرس علوم دینی را که اردوغان او را متهم به رهبری کودتای نظامی ماه ژوئیه ۲۰۱۶ کرده، به این کشور پس دهد. آمریکا نیز خواستار آزادی کلیه شهروندان آمریکایی و کارکنان ترک نمایندگی آمریکا است.

در ماه مه سال گذشته میلادی (۲۰۱۷) محافظان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، به هنگام سفر او به آمریکا به تظاهرکنندگانی که به آرامی علیه او راه‌پیمایی می‌کردند، حمله کرده و آنها را کتک زدند.

وزارت امور خارجه آمریکا اما بر این نظر است که سفر رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، به ترکیه نشان دهنده این واقعیت است که دوکشور خواستار گفت‌وگوی صریح در ارتباط با مشکلات موجود میان دوکشور هستند. 

تیلرسون گفته است که مهم‌ترین هدف در خاورمیانه مبارزه با جریان تروریستی "دولت اسلامی" است و حمله ترکیه به شبه‌نظامیان کرد "یگان‌های مدافع خلق" نیروهای مختلف در منطقه را از دستیابی به این هدف بازمی‌دارد.