"سبزها"ی اتحادیهی اروپا و ایران پس از انتخابات
۱۳۸۷ اسفند ۲۲, پنجشنبهفراکسیون احزاب سبزها در کشورهای اتحادیهی اروپا، همواره سیاست فعالانهای را در رابطه با ایران دنبال کرده است. این فراکسیون روز ۱۷ مارس، کنفرانسی با عنوان "آیندهی ایران و اروپا از دیدگاه سبزها در پارلمان اروپا" در شهر بروکسل برپا میسازد که قرار است توسط آنگلیکا بر (Angelika Beer)، رئیس هیئت پارلمان اروپا در امور ایران، نمایندهی این پارلمان و نیز مجلس فدرال آلمان، گشایش یابد.
در این کنفرانس، افزون بر کارشناسان آلمانی، شماری از سیاستپیشگان ایرانی و اروپایی و نیز کارشناسان مقیم ایران، از جمله فیروزه نهاوندی، فاطمه حبیبزاد، ناصر زرافشان و یوسف مولایی شرکت دارند. این کنفرانس اروپایی ـ ایرانی را زابینه مایر(Sabine Meyer)، عضو فراکسیون احزاب سبز کشورهای اتحادیهی اروپا در پارلمان اروپا و مشاور اول آنگلیکا بر در امور ایران، ترتیب داده و برگزار میکند. دویچه وله در رابطه با برپایی این کنفرانس و سیاستهای کشورهای اتحادیهی اروپا با زابینه مایر گفتوگو کرده است.
تغییر سیاست احزاب سبزها در اتحادیهی اروپا
اولین پرسشی که با زابینه مایر در این زمینه مطرح شد، در رابطه با استراتژی دوگانهای بود که کشورهای عضو اتحادیهی اروپا سالهاست دنبال میکنند: این کشورها از یک سو میکوشند، ایران را از طریق مذاکره، از ساختن سلاح اتمی بازدارند و از سوی دیگر در تحریمهای اتخاذی از سوی سازمان ملل متحد، شرکت میکنند. زابینه مایر در پاسخ به این که «آیا سبزهای اروپا با برپایی این کنفرانس، قصد تغییر این استراتژی را دارند؟» خاطر نشان ساخت که سبزها، هیچگاه بدون قید و شرط از خط مشی اتحادیهی اروپا پشتیبانی نکردهاند. او همچنین افزود که سبزها، از یک زاویه به سیاست اتحادیهی اروپا انتقاد دارند: این که کشورهای عضو این اتحادیه برای شروع مذاکره با ایران دو پیش شرط قائل شدهاند؛ یکی انصراف داوطلبانه از غنیسازی اورانیوم و دوم موافقت با تحریمهای سازمان ملل علیه این کشور. زابینه مایر گفت: «موضع ما این است که ایران به غنیسازی نیازی ندارد و در نتیجه باید از آن صرفنظر کند، ولی این امر نباید به عنوان پیششرط مطرح شود. و دوم این که آژانس بینالمللی اتمی، برای ما مرجعی است که ایران با آن مذاکره میکند. از اینرو باید پروندهی برنامهی اتمی ایران از سازمان ملل به این آژانس برگردانده شود.» زابینه مایر همچنین گفت، کشورهای صاحب بمب اتمی، باید ابتدا دربارهی از بینبردن تسلیحات اتمی در سراسر جهان به مذاکره بنشینند تا مورد اعتماد دیگر کشورها، از جمله ایران واقع شوند.
سیاست آمریکا و اروپا
مایر در رابطه با تغییر سیاست احتمالی دولت آمریکا به ریاست اوباما دربارهی ایران و امکان تأثیر این تغییرات بر سیاست احزاب سبز اروپا، گفت که امیدوار است دولت اوباما، سیاست تفاهم بیشتری نسبت به تفاوتهای فرهنگی، تاریخی و سنتی کشورهای دیگر از جمله ایران را در پیش گیرد. مایر ضمن تأکید بر این که عامل "از دست ندادن وجهه" برای ایران، عامل مهمی محسوب میشود، خواست که طرفهای مذاکره با ایران، این جنبه را بهویژه درنظر بگیرند.
با این حال مایر معتقد است که سیاست آمریکا و اروپا دربارهی ایران اصولا متفاوت است، چون این دو، حداقل از نظر جغرافیایی در جایگاههای متفاوتی قرار دارند. او گفت: «ایران، نزدیک دروازهی اروپاست. اروپا اساساً مایل است با همسایههای خود در خاور نزدیک و دور روابط دوستانهای داشته باشد، در صورتیکه آمریکا از نظر جغرافیایی هم از ایران بسیار دور است.... این تفاوتها، در آمریکای تحت حکومت اوباما هم وجود خواهند داشت.»
زمان مناسب برگزاری کنفرانس
از سوی دیگر، زابینه مایر زمان برپایی این کنفرانس را که حدود سه ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران تعیین شده است، وقت مناسبی خواند. او این استدلال را که استراتژی احزاب سبزها در اروپا در آینده، مسلماً به موضع ایران هم بستگی دارد و ممکن است احتمالاً پس از انتخابات ریاست جمهوری تغییر کند، رد کرد و گفت: «ایران از نظر سیاسی مجموعهی پیچیدهای از عوامل سیاسی متعددی است که ممکن است در دولت هم نباشند، ولی عمل میکنند و قدرت دارند. از سوی دیگر حوزهی قدرت و اختیار ریاست جمهوری هم در ایران محدود است. به این ترتیب انتخابات ریاست جمهوری در ایران، تأثیر زیادی بر شرایط موجود ندارد.»
زابینه مایر در این رابطه گفت، آنچه اهمیت بیشتری دارد، بحران اقتصادی در ایران است. تغییرات در این زمینه تعیینکنندهترند. او اضافه کرد: «از این جهت، کنفرانس در زمان مناسبی برگزار میشود. چون در کارزارهای مبارزاتی، مسائل دیگری هم مطرح میشوند که تعیینکنندهتر هستند. مثلاً این که آیا سیاست احمدینژاد در رابطه با عمدهکردن مسئلهی پروندهی برنامهی اتمی ایران، به سود مردم ایران است یا نه. به نظر ما این تمرکز بیش از حد، سودی برای مردم این کشور ندارد.»
محیط زیست در ایران
در کنفرانس بروکسل همچنین قرار است دربارهی محیط زیست و چگونگی حفاظت از آن در ایران بحث شود. با این که در این کنفرانس کارشناس امور محیط زیستی دعوت نشده، زابینه مایر به نتایج آن در این عرصه امیدوار است. او میگوید: «ما در گذشته در این رابطه کنفرانسهای متعددی برپاکردهایم که بهطور عمده و ویژه به مسائل حفظ محیط زیست پرداختند. در این کنفرانس، مسئلهی اصلی یافتن راهکاری مناسب و همهسویه برای سوق دادن سیاستهای دولت در جهت رعایت و حفظ محیط زیست است.».
مایر همچنین توضیح داد که در کنفرانس بروکسل به دو مسئلهی مهم پرداخته میشود: مبارزه با آلودگی هوا و این که چگونه میتوان مصرف و تولید انرژی در ایران را بهگونهای مؤثرتر برنامهریزی کرد. مایر یادآور شد که ایران منابع خود را بهطرز وحشتناکی هدر میدهد، در حالی که میتواند بهراحتی آنها را حفظ کند. مثلاً با بهکارگیری منابع طبیعی، چون باد، آفتاب ...
مایر در پایان یادآور شد که «در حال حاضر بسیاری از کارشناسان برای خروج از ایران، محتاط تر شدهاند.» او در باره دشواریهایی که برای دعوت از سخنرانان مقیم ایران به این کنفرانس با آنها روبرو بوده، گفت: «این مشکلات همیشه در رابطه با دریافت ویزا و احساس ناامنی دعوت شدگان رخ میدهند. دعوت شوندگان اغلب نگرانند که آیا شرکت در این کنفرانسها پیآمدهایی برایشان به همراه دارد یا نه! در رابطه با برنامههای ما، بهطور مشخص، مشکل خاصی از سوی دولت ایران بهوجود نیامده. در حالیکه ما در سفرهای خود به ایران، با نمایندگان سازمانهای مستقل و غیرانتفاعی نیز گفتوگو میکنیم. البته ما هم همیشه، ریز برنامههای خود را به دولت ایران اطلاع دادهایم و از آنها خواستهایم، کسانی که با ما گفتوگو میکنند، بعداً مورد آزار و اذیت قرار نگیرند. این خواستها تا بهحال از سوی آنها پذیرفته و اجرا شده است.»