سابقه يهوديان در تركيه
۱۳۸۲ آبان ۲۵, یکشنبه
هاكى هسكين، مسئول كشورى مجامع ترك در آلمان در مورد دليل اين ترورها مى گويد: “به نظر مى رسد كه تروريست ها با اين عمل خود مى خواستند همگان را متوجه بحران فلسطين و اسرائيل سازند و اين عمل تروريستى هيچ ربطى به يهوديان تركيه ندارد. او م گويد، تركيه از نادر كشورهايى ست كه در آن، سال هاى متمادى ست كه يهوديان هيچ مشكلى نداشته اند، در امنيت زندگى كرده اند و به خاطر اعتقادات شان هيچ گونه ستمى بر آنها نرفته است.”
در تركيه حدود ۲۰۰ هزار نفر يهودى زندگى مى كنند و اكثريت آنها در استانبول هستند. بعد از استانبول ، آنكارا، پايتخت اين كشور، ازمير و مناطق مرزى با سوريه هستند كه در آنجا نيز شمارى از يهوديان زندگى مى كنند.بايد گفت كه تعداد دقيق يهوديان در آمارهاى رسمى ديده نمى شود، زيرا يهوديان به عنوان شهروندان تركيه محسوب مي شوند و همه در سرشمارى هاى مختلف كشورى به عنوان ترك مشخص مى شوند. آنها سال هاى متمادى ست كه توانسته اند در پناه امنيت مذهبى بوجود آمده توسط دولت عثمانى و بعد از آن در جمهورى تركيه،كه ۸۰ سال پيش تاسيس شد، در اين كشور زندگى كنند.
شمار يهوديان در آغاز قرن بيستم ميلادى حدود ۸۰ هزار نفر بود و دليل تقليل جمعيت يهوديان اين كشور را بايد در شرايط اقتصادى سختى دانست كه پيش از جنگ جهانى اول بوجود آمد. شرايط اقتصادى نگران كننده و مبارزات آزاديبخش به رهبرى مصطفى كمال آناتورك، موجب آن شدند تا بسيارى از يهوديان اين كشور به اروپا و آمريكا مهاجرت كنند.
اما دو موج ديگر مهاجرت يهوديان تركيه را نيز بايد نام برد. كه يكى در دهه چهل و ديگرى در دهه ۵۰ ميلادى رخ داد و طى آن بسيارى از يهوديان خاك تركيه را ترك كردند. در ابتدا بايد از قوانين مالياتى جديد براى غير مسلمانان تركيه ياد كرد كه به موجب آن، غير مسلمانان بايد بيشتر از مسلمانان، ماليات بر درآمد مى پرداختند. و دومين دليل مهاجرت يهوديان، تشكيل دولت اسرائيل بود كه به موج بزرگى از مهاجران به اسرائيل منجر شد. در ضمن يهوديان بسيار ديگرى نيز بودند كه در دوران حكومت نازى هاى آلمانى از اين كشور به تركيه گريختند. آنها قصد زندگى دائم در اين كشور را نداشتند و مى خواستند با سقوط رژيم نازى دوباره به كشورشان بازگردند.
گفتنى است كه آغاز مهاجرت يهوديان به تركيه كنونى به سال ۱۴۹۲ ميلادى بازمى گردد، يعنى زمانى كه كليساى مسيحى در دوران تفتيش عقايد عليه يهوديان فرمان داد. در آن زمان بايزيد دوم، سلطان عثمانى ، به يهوديان پناه داد و تحت نظارت او، يهوديان توانستند آزادانه به تعلقات مذهبى خود بپردازند.
در حال حاضر حدود ۴۰ كنيسه در تركيه وجود دارد كه حدود نيمى از آنها در استانبول واقع شده است. ۱۹ بنياد و ۵ مدرسه يهودى نيز به طور رسمى در اين كشور فعاليت مى كنند. كنيسه نِوه شالوم، در سال ۱۹۵۱ ساخته شد. در ششم سپتامبر سال ۱۹۸۶ درجريان حمله مسلحانه به اين عبادتگاه يهوديان ۲۱ يهودى به قتل رسيدند.
.