1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

زورآزمایی هاشمی و احمدی‌نژاد در مجلس

۱۳۸۹ خرداد ۳۱, دوشنبه

طبق قانون اساسی ایران مجلس اصلی‌ترین نهاد تصویب قوانین است. اما به نظر می‌رسد این روزها قدرت نهاد قانون‌گذاری ایران با چالش جدی روبروست. دولت و مجلس بار دیگر روبروی هم قرار گرفته‌اند؛ این‌بار برسر دانشگاه آزاد اسلامی.

https://p.dw.com/p/NzJ5
عکس: AP

چشم طمع احمدی‌نژاد به دانشگاه آزاد

احمدی نژاد از روزهای ابتدایی حضور در دولت نهم تسلط بر دانشگاه آزاد را در دستور کار قرار داد. امری که با گذشت ۵ سال همچنان محقق نشده است. اما به نظر می‌رسد آقای احمدی‌نژاد این‌روزها بیش از هر زمانی به برآورده شدن آرزوی خود نزدیک شده است.

در این باره در محافل سیاسی ایران گفته می‌شود هدف نخست احمدی‌نژاد از دراختیارگرفتن دانشگاه آزاد، در چارچوب «پروژه حذف رفسنجانی» قابل تعریف است. در درجه دوم، منابع مالی و انسانی گسترده دانشگاه آزاد مدنظر احمدی‌نژاد و یاران و همفکران اوست.

درب ورودی دانشگاه آزاد تهران
درب ورودی دانشگاه آزاد تهرانعکس: ANA

تحلیل‌گران در ایران می‌گویند، محمود احمدی‌نژاد نشان داده است که در خرج کردن برای همراهانش کوتاهی نمی‌کند و این امر نیاز به منابع روز افزون را ضروری می‌نماید. خصوصا که بر این منابع کنترلی وجود نداشته باشد. شاید به همین علت بود که وقف اموال ۲۵۰ میلیارد دلاری دانشگاه آزاد، احمدی‌نژاد و هم‌پیمانان سیاسی‌اش را عصبانی کرد.


استفاده از اهرم شورای عالی انقلاب فرهنگی

آخرین تلاش‌های دولت احمدی‌نژاد برای فتح دانشگاه آزاد با دخالت شورای عالی انقلاب فرهنگی کلید خورد. این شورا اساسنامه دانشگاه آزاد را تغییر داد و هیات امنای جدیدی نیز برای آن برگزید. همه این تصمیمات بدون دخالت و رضایت هئیت موسس این دانشگاه رخ داد.

مطابق اساسنامه‌ای که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای دانشگاه آزاد تصویب کرد، انتخاب رئیس بعدی دانشگاه آزاد به هیأت امنای منتخب این شورا و در شرایط خاص، شخص رئیس‌جمهور سپرده می‌شود.

اساسنامه‌ای که در واقع می‌تواند تلاش برای خلع‌ید از مدیران فعلی دانشگاه آزاد و سپردن همه امور آن به دولت قلمداد کرد. ریاست شورای انقلاب فرهنگی برعهده محمود احمدی‌نژاد بوده و اکثریت اعضای این شورا از حامیان دولت وی می‌باشند.

دخالت مجلس

مجلس شورای اسلامی به عنوان عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری جمهوری اسلامی، غیر مستقیم وارد این ماجرا شد. نمایندگان، کلیات طرح یک ماده‌ای را با عنوان «طرح حمایت از تأسیس و تقویت مؤسسات و مراکز آموزش عالی غیر دولتی» تصویب کردند که براساس یکی از تبصره‌های آن، آخرین مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد تغییر اساسنامه دانشگاه آزاد به حالت تعلیق درمی‌آید.

این مصوبه واکنش تند هواداران احمدی نژاد را در پی داشت زیرا مانع تصرف دانشگاه توسط دولتی‌ها می‌شود.

این چندمین کشمکش دولت و مجلس در چندماه اخیر است
این چندمین کشمکش دولت و مجلس در چندماه اخیر استعکس: AP

مطابق دومین تبصره این طرح‌، تصویب تغییر اساسنامه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غیردولتی در «شورای عالی انقلاب فرهنگی»، به پیشنهاد هیئت موسس این دانشگاه‌ها مشروط شده است.

براساس تبصره الحاقی به این طرح نیز «وقف اموال مؤسسات غیردولتی که هیأت مؤسس آنها حق تصرف مالکانه نسبت به آن را دارند و تا تاریخ تصویب این قانون، صیغه وقف آن جاری شده و یا در آینده جاری شود، معتبر است.»

کیهان متهم می‌کند

روزنامه کیهان در تیتر نخست و سرمقاله روز دوشنبه ۳۱ خرداد خود ۱۳۴ نماینده‌ای را که به مجاز بودن وقف اموال دانشگاه آزاد رای مثبت دادند، به اقدامی «خلاف قانون و شرع» متهم کرد.

حسین شریعتمداری، مدیر مسوول و نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در این روزنامه، تصویب این طرح در مجلس را این طرح را نقشه‌ای حساب شده خوانده و تلویحا به نقش هاشمی رفسنجانی اشاره کرده است.

مدیر مسوول کیهان مدعی است «تمامی نمایندگانی که به طرح یاد شده رأی مثبت داده‌اند از مغایرت آشکار این طرح با قوانین جاری و موازین خالی از ابهام شرعی باخبرند.» وی می‌افزاید، «بدین صورت رد این طرح از سوی شورای نگهبان قطعی است و با اصرار مجلس باید به مجمع تشخیص مصلحت فرستاده شود.»

حسین شریعتمداری نمایندگان مجلس را متهم به سودجویی نمود
حسین شریعتمداری نمایندگان مجلس را متهم به سودجویی نمودعکس: ISNA

شریعتمداری در ادامه تصریح می‌کند: «هاشمی رفسنجانی علاوه بر ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس هیئت موسس و رئیس هیئت امنای دانشگاه آزاد نیز هست و طی چند ماه اخیر، بارها بر ضرورت عملیاتی شدن آنچه در مصوبه مجلس آمده است، تأکید ورزیده‌اند.»

روزنامه کیهان در ادامه نمایندگان رای‌دهنده به این مصوبه را نیز متهم به تلاش برای حفظ منافع و موقعیت خود می‌کند: «گزارش‌های موثق و مستند حاکی از آن است که دنبال کنندگان پروژه یاد شده، به منافع شخصی و حزبی خود بیشتر از مصالح نظام می‌اندیشند... گفته می‌شود و برای این گفته، شواهدی نیز ارائه می‌شود که برخی از نمایندگان موافق مصوبه دیروز مجلس، روابطی غیرمجلسی و بیرون از مسئولیت نمایندگی با دانشگاه آزاد داشته‌اند.»

شریعتمداری در پایان سرمقاله کیهان، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی را نیز سرزنش کرده که چرا اجازه داده است در مورد طرحی که شورای عالی انقلاب فرهنگی در آن وارد شده و نظر داده‌، مجلس مصوبه‌ای داشته باشد.

راه حل نهایی؛ اهرم رهبری

به نظر می‌ر‌سد احمدی‌نژاد برای تصرف دانشگاه آزاد نتوانسته است از کمک اصولگرایان مجلس برخوردار شود. اما ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه دانشگاه آزاد وسوسه کننده تر از آن است که دولت و حامیانش حاضر باشند اجازه بدهند در اختیار اوقاف و امور خیریه بماند.

به همین دلیل رسانه‌های حامی دولت با تمام توان خود و به اشکال مختلف در حال اعمال فشار به مخالفان تصرف دانشگاه آزاد توسط دولت هستند.

دخالت رهبر ایران به سود احمدی‌نژاد محتمل است
دخالت رهبر ایران به سود احمدی‌نژاد محتمل استعکس: AP

این اعتراضات وارد مرحله خیابانی نیز شده است. بخش‌هایی از هواداران دولت احمدی‌نژاد و خصوصا نیروهای بسیج دانشجویی دانشگاه‌ها، وعده برگزاری چند تجمع و راهپیمایی را در مقابل مجلس ایران و سازمان مرکزی دانشگاه آزاد داده‌اند.

گفته می‌شود اگر همه این‌ها کارگر نشد راه حل نهایی باید در دستور کار قرار گیرد که استفاده از اهرم «رهبر» است. حسین شریعتمداری از مصوبه مجلس با عنوان «پروژه پایمال۲۵۰ هزار میلیارد تومانی بیت‌المال» نام می‌برد و مشخص است که برای جلوگیری از «پایمال شدن» این ثروت هنگفت ممکن است مجبور به استفاده چند باره از اختیارات آیت‌الله خامنه‌ای شوند. و اگر چنین چیزی اتفاق افتد به اعتبار مجلس شورای اسلامی به شدت ضربه خواهد زد.

مهدی محسنی
تحریریه: مصطفی ملکان