زنگنه: نمی‌گذاریم نماینده عراق دبیرکل اوپک شود
۱۳۹۲ شهریور ۱۲, سه‌شنبه
انتخاب دبیرکل جدید سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به مهمترین صحنه رقابت‌های نفتی جمهوری اسلامی با کشورهای منطقه، به ویژه عراق تبدیل شده است.
خبرگزاری مهر سه‌شنبه (۱۲ شهریور ۱۳۹۲/ ۳ سپتامبر) در مورد انتخاب دبیرکل جدید اوپک از قول وزیر نفت نوشت: «اگر تغییری در سیاست تعدادی از کشورهای عضو اوپک در قبال مواضع ایران پیش نیاید و مثل گذشته باشد، ایران هم کوتاه نخواهد آمد.»
بنابر این گزارش بیژن نامدار زنگنه با اشاره به شماری از اعضای اوپک که "در چند سال گذشته بارها نسبت به حقوق ایران کوتاهی کرده‌اند" تاکید کرده که ایران قطعا نمی‌گذارد نامزد مورد نظر این کشورها دبیرکل اوپک شود.
عراق و ایران، دو رقیب اصلی
رستم قاسمی وزیر پیشین نفت فروردین ماه سال جاری گفت که تصمیم‌گیری برای انتخاب دبیر کل اوپک باید توسط تمام اعضا انجام شود و هر یک از کشورهای عضو می‌تواند تصمیم گرفته شده را "وتو" کند.
بیژن زنگنه آذر ماه سال گذشته گفته بود، همان‌گونه كه در گذشته انتخاب نماینده ایران برای سمت دبیركلی وتو شد، در صورت انتخاب نامزد‌های دو كشور عربستان و عراق، ایران نیز باید این انتخاب را وتو كند.
اردیبهشت ماه سال ۹۲، پس از آنکه عربستان موفق شد در رقابت با ایران ریاست پژوهشگاه اوپک را، به عنوان دومین مقام استراتژیک این سازمان به دست بیاورد، نامزد مورد نظر این کشور برای دبیرکلی انصراف داد.
با کناره‌گیری عربستان از رقابت بر سر دبیرکلی اوپک، ایران و عراق تنها رقیبان این صحنه هستند. نامزد پیشنهادی ایران برای این سمت غلامحسین نوذری، وزیر نفت دولت نهم است.
پیامد سیاست‌های تنش‌آفرین در منطقه
در حال حاضر ۱۲ کشور (الجزایر، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اکوادور، آنگولا و ونزوئلا) عضو ثابت اوپک هستند.
روابط جمهوری اسلامی با اغلب اعضای اوپک در هشت سال گذشته پرتنش، و نفوذ ایران در این سازمان، صرف نظر از دوران جنگ با عراق، در پایین‌ترین حد خود در شش دهه‌ی گذشته بوده است.
دولت‌های نهم و دهم قادر نبودند حتا با کشورهایی چون عراق، ونزوئلا، اکوادر و الجزایر که سیاست مشابهی در تعیین قیمت نفت داشتند به توافق‌های اصولی برسند. دولت حسن روحانی که با شعار بهبود روابط با کشورهای منطقه بر سر کار آمده امیدوار است این وضعیت را تغییر دهد.
روند رو به کاهش تولید و صادرات نفت ایران نیز که از سال ۹۱ و با تشدید تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و اروپا شتاب گرفته، یکی دیگر از عوامل کاهش اهمیت و نفوذ ایران در میان اعضای اوپک محسوب می‌شود.
اعتراف به تضعیف جایگاه ایران در اوپک
وزیر نفت دولت یازدهم با توجه به وضعیت کنونی، افزایش تولید نفت را یکی از برنامه‌های کوتاه‌مدت این وزارت‌خانه معرفی می‌کند و می‌گوید: «قطعا افزایش تولید و صادرات می‌تواند در بهبود جایگاه ایران در اوپک و افزایش قدرت چانه‌زنی ایران کارساز باشد.»
مطابق یکی از تازه‌ترین گزارش‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا متوسط میزان تولید نفت ایران در پنج ماه نخست سال جاری به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده و به نسبت مدت مشابه در سال ۲۰۱۲ روزانه نیم میلیون بشکه کاهش داشته است.
به گزارش اوپک، ایران در اردیبهشت ماه امسال با تولید ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز از جایگاه دوم تولیدکنندگان نفت این سازمان به مقام پنجم سقوط کرده بود. ظاهرا این وضعیت اندکی بهبود پیدا کرده اما بیژن زنگنه چندی پیش "تضعیف جایگاه ایران در اوپک" را تایید کرد.
مشکل نوذری، تسلط نداشتن به زبان انگلیسی
در کنار موقعیت نامناسب ایران در میان کشورهای عضو اوپک، شماری از کارشناسان ارشد ایرانی نیز نامزد پیشنهادی عراق را فرد مناسبت‌تری برای دبیرکلی این سازمان ارزیابی کرده‌اند.
فریدون برکشلی، نماینده پیشین ایران در هیات عامل اوپک، و عضو گروه مطالعاتی و سیاستگذاری این سازمان در وین نامزد پیشنهادی عراق را "کاندیدایی عالی" خوانده است.
برکشلی پنجم مرداد ۹۲ دبیرکل پیشنهادی عراق را فرد بسیار مناسبی برای این سمت خواند و به سایت خبرآنلاین گفت: «ایشان پیش از این وزیر نفت بوده و یکی از کارشناسانی محسوب می‌شود که نظر مثبتی در خصوص آن در سازمان کشورهای صادرکننده نفت وجود دارد. بنابراین به نظر می‌رسد اگر شرایط مساوی هم در انتخاب دبیرکل لحاظ شود نامزد عراق شاید بهترین کاندیدای موجود است.»
فریدون برکشلی نداشتن تسلط کافی به زبان انگلیسی را مهمترین ضعف غلامحسین نوذری عنوان کرده و تاکید می‌کند "فردی که در مسند دبیرکلی می‌نشیند باید به تخصصی‌ترین کلمات انگلیسی وارد باشد."
به گزارش خبرآنلاین، عضو گروه سیاستگذاری اوپک معتقد است نامزد پیشنهادی ایران اگر این مشکل را نداشت می‌توانست "بهترین گزینه برای دبیرکلی اوپک" باشد. ماموریت دبیرکل کنونی آخر سال ۲۰۱۳ به پایان می‌رسد.