زرتشتیان چگونه نوروز را جشن ‌می‌گیرند؟

نوروز دارای نمادها و رسم‌هایی است که بازمانده انگاره‌ها و باورهای دیرین ایرانیان است که بخشی از آن‌ها از یاد رفته و بقایای آن به صورتی جدیدتر و متناسب با افکار رایج زمانه باقی است. به نظردکتر کتایون مزداپور، نوروز قدمتی بيش از دين زرتشت دارد و یک ریشه آن به منطقه بین‌النهرین یا میان‌رودان بازمی‌گردد که درهزاره‌های دوم و سوم پیش از میلاد جشن بهاری به نام "جشن اکیتو" برگزار می‌شد.

مراسم نوروزدر میان زرتشتیان ازاواخر اسفند ماه یعنی ۱۰ روز مانده به آخر سال آغاز می‌شود و زرتشتیان به طور سنتی دو مراسم را قبل از برگزاری آیین نوروز انجام می دهند. یکی ششمین جشن سالیانه گهن‌بار ودیگرجشن آمدن فروهرها.

ایرانیان باستان باور داشتند که خداوند جهان را در شش مرحله آفرید. ابتدا آسمان و سپس آب، زمین، گیاه، حیوان و در مرحله ششم انسان آفریده شد. به شکرانه این آفرینش‌ها شش جشن به نام "گهن‌بار" بر پا شد و چون روز آخر، ششمین گهن‌بار با روز آخر سال یکی بود و پس از آن عید نوروز آغاز می‌شد، این گهن‌بار را جشن مقدمه نوروز دانستند.

نوروز جشن شروع فروردين يا "فرودگان" است. اجداد و نياكان ما چنین می‌انگاشتند كه در ده شب آخر سال ارواح پاک مردگان برای ديدار وضع زندگی و احوال بازماندگان به زمين فرود می‌آيند و در خانه و آشيانه خويش سرگرم تماشا و سركشی می‌‌شوند.

زرتشتیان خانه تکانی می‌کنند چون عقیده دارند که فروهرها به جای کثیف نمی‌آیند. زرتشتیان با تمیز کردن خانه‌های خود به استقبال آنها می‌روند.

در شب آخر سال با روشن کردن آتش بر روی پشت بام‌ها فروهرها را بدرقه می‌کنند. چراغی هم در لبه بام خود می‌گذارند که تا بامداد روشن است.

به محض تابش اولین نور خورشید این مراسم پایان می‌یاید. چند شاخه سرو و گل را روی لبه بام می‌گذارند. آب و آویشن را از پشت بام به پایین می‌ریزند و با ریختن آب از روی پشت بام، باز آمدن فروهرها را در سال بعد آرزو می‌کنند. سپس از پشت بام پایین آمده و مراسم اصلی نوروز را شروع می‌کنند.

با آغاز سپیده دم موبد مسئول آتشکده محل، با به صدا در آوردن زنگ آتشکده و روشن کردن هیزم بر بالای بام، آغاز بازگشت فروهرها از زمین و نیز آغاز نخستین روز سال نو را خبر می‌دهد. زرتشتیان در پشت بام‌ها آتش‌افروزی می‌کنند و اوستا می‌خوانند.

زرتشتیان در اول بامداد روز عید در دو طرف چهارچوب پائینی در خانه‌هایشان مقداری برگ آویشن می‌ریزند. این نمادی برای اعلام برقراری جشن در آن خانه است. تمام افراد خانواده به حمام رفته و بهترین و نوترین لباس خود را پوشیده و کنار سفره نوروزی می‌نشینند.

لوازم اصلی سفره سنتی زرتشتی، آینه، گلاب پاش، ظرفی پر از نقل سفید، یک ظرف آب که مقداری برگ آویشن و یک سیب، انار یا نارنج و چند عدد سکه نقره در آن انداخته شده است. مجمر آتش، کتاب اوستا، گلدانی پر از شاخه‌های سرو و مورد و چراغی روشن است. زرتشتیان سعی می‌کنند که داده‌های اهورایی را بر سر سفره بگذارند و اصراری نیست که حرف اول آن "سین" باشد.

پس از تحویل سال، اوستا می‌خوانند، اهورا را ستایش می کنند و دعای سال نو خوانده می‌شود. دعای سال نو برای سپاس از اهورمزدا خوانده می‌شود و بخشی از مراسم سفره نوروزی است.

پس از اوستا مراسم شادباش گفتن است که به یکدیگر شاخه‌ای مورد یا سرو یا گلی می‌دهند. سپس آینه و گلاب‌پاش را دور می‌گردانند و همه افراد خانواده نگاهی به آینه انداخته و قدری گلاب و یک دانه نقل برداشته و دهان خود را شیرین می‌کنند.

پس از رفتن به آدریان، دید و بازدید عمومی شروع می‌شود.

نوروز در میان زرتشتیان و در بسیاری از شهرستان‌ها تا بیست و یک روز ادامه دارد. روز ششم فروردین "زادروز اشو زرتشت" است. روزهای هفتم تا یازدهم زیارت "پیران زرتشتی" انجام می‌شود. روز سیزدهم روز "تیشتر ایزد" است و روز ۱۹ فروردین روز "فروهرها" است. در نهایت هم روز بیستم و بیست‌ویکم روز زیارت "شاه ورهرام ایزد " است.