ریاست مجلس دهم؛ یک صندلی، دو مدعی، سه نشست
۱۳۹۵ اردیبهشت ۱۸, شنبه
مطابق برنامه‌های اعلام شده کسانی که از فهرست "امید"، مورد حمایت اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان، به مجلس دهم راه یافته‌اند دعوت شدند روز شنبه، ۱۸ اردیبهشت گردهم آیند.
از سوی دیگر روابط عمومی مجلس از همه‌ی راه‌یافتگان به مجلس دهم دعوت کرد که در همین روز در همایشی زیر عنوان "فرایند قانون گذاری – الزامات و راهكارها" شرکت کنند.
دولت نیز از تمام نمایندگان مجلس آینده دعوت کرده که امروز به نهاد ریاست جمهوری بروند. هدف این نشست از جمله "آشنایی نمایندگان منتخب با اعضای دولت، هم‌اندیشی در مورد چالش‌های اصلی کشور، و ایجاد هم‌افزایی دولت و مجلس" عنوان شده است.
بیشتر بخوانید: شرکت مینو خالقی در نشست "هم‌اندیشی فراکسیون امید"
حاشیه مهم سه نشست
موضوع ریاست مجلس آینده در دستور کار این نشست‌ها قرار ندارد اما با توجه به گمانه‌زنی‌هایی که از هفته‌ها پیش آغاز شده، می‌تواند مهم‌ترین حاشیه دیدارهای روز شنبه تلقی شود.
محمدرضا عارف، سر لیست فهرست امید که به عنوان نفر اول تهران به مجلس دهم راه یافت پیش از این آمادگی خود را برای نشستن بر صندلی ریاست این مجلس اعلام کرده است.
علی لاریجانی، رئیس کنونی مجلس نیز مهم‌ترین رقیب عارف به شمار می‌رود و زمزمه‌های نیز درباره تمایل برخی اصلاح‌طلبان و اعضای دولت نسبت به ریاست او به گوش می‌خورد.
البته مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس جمهور که روز جمعه خبر دعوت از منتخبان مجلس دهم را اعلام کرد، منکر هر گونه دخالت دولت در تعیین رئیس و اعضای هیئت رئیسه مجلس شد.
بیشتر بخوانید: واکنش صریح روحانی به دخالت شورای نگهبان در نتیجه انتخابات
اعلام بی‌طرفی دولت
به گزارش پایگاه اصلاع‌رسانی دولت، انصاری روز جمعه، ۱۷ اردیبهشت گفت: «دولت هیچ دخالتی در امور مربوط به وظایف نمایندگان و قوه مقننه ندارد. این جلسات هیچ ارتباطی با این موضوع ندارد و دولت نیز نه تنها تمایلی به این موضوع ندارد بلکه از ورود به این موضوع اجتناب می‌کند.»
معاون پارلمانی حسن روحانی افزود: «رئیس جمهوری نیز در این خصوص مصرانه از اعضای هیئت دولت خواسته‌اند تا ورود نکرده و صرفا مشی خود را تعامل و هم‌اندیشی با قوای دیگر و از جمله مجلس جدید قرار دهند.»
انتخاب رئیس مجلس دهم با پیچیدگی‌هایی روبروست و ظاهراً این وضعیت به ویژه شامل حال رئیس مجلس نهم علی لاریجانی می‌شود.
لاریجانی در انتخابات هفتم اسفند به دلیل حضور اصولگرایان تندروی جبهه پایداری در فهرست ائتلاف اصولگرایان، از پشتیبانی این ائتلاف چشم‌پوشی کرد.
او که اعلام کرده بود مستقل وارد رقابت‌های انتخاباتی می‌شود به عنوان سرلیست فهرست امید در شهر قم معرفی شد و با گنجاندن نام خود در این فهرست مخالفتی نکرد.
بیشتر بخوانید: اعلام موجودیت ائتلاف اصولگرایان و غیبت لاریجانی
موقعیت دشوار لاریجانی
شماری از اعضای فراکسیون رهروان مجلس نهم که حامیان لاریجانی محسوب می‌شوند نیز جزو افرادی هستند که از تهران و برخی شهرهای دیگر از فهرست امید به مجلس دهم راه یافته‌اند.
مطابق گزارش‌ها ۱۶۶ نفر از راه‌یافتگان به مجلس دهم مورد حمایت فهرست امید بوده‌اند؛ گرچه برخی از آنها از سوی طیف‌های مختلف اصول‌گرا نیز حمایت شده‌اند و نامزدان ویژه اصلاح‌طلبان حدود ۱۲۰ نفر هستند.
بسیاری از ناظران انتخابات هفتم اسفند را رویایی موافقان و مخالفان دولت، و به تعبیر دقیق‌تر حامیان و منتقدان توافق هسته‌ای و برجام ارزیابی کرده‌اند.
لاریجانی در جریان تصویب برجام در مجلس نقشی مهم بر عهده داشت و از این منظر با استقبال اصولگرایان میانه‌رو و اصلاح‌طلبان حامی دولت روبروست.
با این همه اگر قرار باشد اصلاح‌طلبان به ریاست عارف رأی دهند، لاریجانی در موقعیت دشواری قرار می‌گیرد و احتمالا برای غلبه برعارف باید به سمت مخالفان برجام متمایل شود.
بیشتر بخوانید: نگرانی جنتی از تسلط "فتنه‌گران" بر مجلس
میان مخالفان و موافقان برجام
روزنامه "شرق" در مطلبی که روز شنبه، ۱۸ اردیبهشت منتشر شد با بررسی ترکیب مجلس آینده نوشت، حمایت ۱۱۰ نفر از اعضای این مجلس از عارف قطعی است و حامیان لاریجانی از قطعی بودن ۱۲۰ رأی برای او خبر داده‌اند.
این روزنامه نتیجه گرفته اگر این روایت صحت داشته باشد "تعیین رئیس مجلس را باید به رأی حدود ٦٠ نماینده مستقلی که هنوز نظر خود را آشکار نکرده‌‌اند، موکول کرد".
مطابق برخی گزارش‌ها لاریجانی با برخی از افراد پرنفوذ تشکل‌های مختلف اصول‌گرا، برای جلب حمایت آنها و نشستن بر صندلی ریاست به توافق رسیده است.
گرچه شواهد محکمی برای تائید این گمانه‌زنی وجود ندارد، رفتن لاریجانی به این مسیر او را در موقعیتی پیچیده و معلق میان فراکسیون امید و فراکسیون‌های مختلف اصولگرایان قرار می‌دهد.
در مطلب یادشده در روزنامه شرق آمده است: «این دقیقا نقطه عکس وضعیت عارف است؛ چراکه در ادامه بازی ریاست، حتی اگر رأی اکثریت به نفع لاریجانی باشد، عارف همچنان در رأس فراکسیونی که برخلاف ائتلاف حامی لاریجانی، در موضوع برجام و همچنین درباره مسائل سیاست داخلی مواضع منسجم و واحد دارند، قرار خواهد داشت.»
به نظر می‌رسد تا حدود یک ماه دیگر که مجلس دهم کار خود را آغاز کند، این گمانه‌زنی‌ها ادامه خواهد داشت؛ در این میان برخی تحلیل‌گران احتمال می‌دهند پس از وزن‌کشی‌های روز شنبه، عارف و نزدیکانش به ریاست لاریجانی بر مجلس دهم در قبال در اختیار گرفتن برخی کرسی‌های مهم رضایت دهند.