روزهای دشوار بنیامین نتانیاهو در نیویورک و واشنگتن
۱۳۹۲ مهر ۸, دوشنبه
نخستوزیر اسرائیل روز شنبه ۲۸سپتامبر (ششم مهر) پیش از سوار شدن به هواپیما و سفر به نیویورک و واشنگتن نشان داد که در این سفر موضعی سرسختانه را در قبال ایران دنبال خواهد کرد.
بنیامین نتانیاهو که برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل و همچنین دیدار و گفتوگو با باراک اوباما، رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا شامگاه شنبه اسرائیل را ترک کرد، به خبرنگاران گفت که میخواهد ''حقیقت'' را بگوید که در میان ''لبخندها و شیرین زبانیها'' گم شده است.
نخستوزیر اسرائیل افزود: «امروز گفتن حقیقت برای صلح جهانی و بهخصوص امنیت و آینده اسرائیل ضروری است.»
اما به نظر میرسد آقای نتانیاهو روزهای آسانی را در آمریکا نخواهد داشت. بر خلاف سال گذشته که وی با ترسیم یک خط قرمز و نمایش یک تصویر گرافیکی از یک بمب در حال انفجار در سازمان ملل خبرساز شد، این بار در غیاب محمود احمدینژاد ستیزهجو و لحن به ظاهر آشتیجویانه روحانی، عمده کردن خطر ایران ساده نخواهد بود.
روز یکشنبه ۲۹ سپتامبر روزنامه گاردین در گزارشی از تلاش نخستوزیر اسرائیل برای تغییر چهرهای که حسن روحانی از ایران به نمایش گذاشت خبر داد و نوشت: «عملکرد دیپلماتیک حسن روحانی در سازمان ملل و ۱۵ دقیقه مکالمه تاریخی او با باراک اوباما در روز جمعه، بسیاری را در اسرائیل نگران کرده است.»
اسرائیلیها نگران بهبود روابط میان نزدیکترین و مهمترین متحد و یکی از بدترین دشمنانشان هستند. بهبود روابطی که میتواند منجر به کاهش فشارها بر ایران، بر طرف شدن تحریمها و حذف هرگونه گزینه نظامی علیه این کشور شود.
مقامات اسرائیلی میگویند که نتانیاهو شواهدی را به ایالات متحده و دیگر شرکای غربی ارائه خواهد کرد که نشان میدهد با وجود سیاست آشتیجویانه ایران، این کشور همچنان در پی پیشبرد برنامهی هستهای خود است.
نتانیاهو؛ چهرهی یک ''خرابکار''
کارشناسان اسرائیلی میگویند که نتانیاهو برای مقابله با چهرهای که حسن روحانی از ایران در نیویورک ترسیم کرده کار بسیار سختی را در پیش خواهد داشت. چهرهای ''انعطافپذیر و صلحطلب'' از ایران که روحانی همکارانش در این سفر به نمایش گذاشتند.
جاناتان اسپایر عضو ارشد مرکز تحقیقات میان رشتهای در شهر هرتزلیا اسرائیل میگوید: «رئیسجمهور ایران بسیاری را در ایالات متحده آمریکا متقاعد کرده است که تهران یک رویکرد تازه برای رسیدن به تفاهم را در پیش گرفته است. این یک چالش بزرگ برای نتانیاهو خواهد بود که نادرستی این تصور را ثابت کند.»
یوسی الفر، یک تحلیلگر امور استراتژیک اسرائیل یا اشاره به ''لحن گوشخراش'' نخستوزیر این کشور میگوید: «سخنان نتانیاهو در مورد ترک مجمع عمومی سازمان ملل در زمان سخنرانی حسن روحانی از وی چهرهی یک خرابکار را به نمایش گذاشت.»
به باور الفر، نخستوزیر اسرائیل نمیتواند شرکای خود را قانع کند که گفتوگو با حسن روحانی بیارزش است: «ما اعتبار خودمان را از دست خواهیم داد زمانی که به شکلی کاملاً ناهماهنگ با متحدانمان عمل کنیم.»
معاشقه تهران و واشنگتن
اما تنها اسرائیل نیست که نگران تغییر لحن ایالات متحده آمریکا در قبال ایران است. روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی که روز یکشنبه منتشر شد با اشاره به سوءظن اسرائیل و دیگر کشورهای خاورمیانه به سیاست جدید ایران نوشت: «برای اسرائیل و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بهخصوص عربستان سعودی تماس تلفنی روحانی و اوباما شبیه معاشقه بهترین دوستشان با رقیب دیرین است.»
برخی از کشورهای منطقه نگرناند که تغییر لحن تهران تنها خرید زمان برای پیشبرد برنامهی هستهای این کشور و دستیابی تهران به جنگافزار اتمی باشد.
اما این تنها نگرانی این کشورها نیست. به نوشته نیویورکتایمز یک ایران غیر هستهای که از بند تحریمها رها شده باشد و روابط خود را با ایالات متحده آمریکا از سر بگیرد به عنوان یک تهدید جدی برای منافع اقتصادی و سیاسی کشورهای این منطقه محسوب میشود.
کشورهای عربی نگراناند که ایران بار دیگر نقش خود را در منطقه خلیج فارس به عنوان یک کشور قدرتمند و در عین حال نزدیک به غرب بیابد و موقعیت این کشورها تضعیف شود. به نوشته نیویورک تایمز، شاید به همین دلیل، یک استاد دانشگاه در یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس گفتوگوی روحانی با اوباما را به لحاظ میزان اهمیت با فروریختن دیوار برلین مقایسه کرده است.
جمال خشوقی روزنامه نگار عربستانی نزدیک به خاندان حاکم آل سعود به این روزنامه می گوید که درباره یک توافق محرمانه بین ایران و آمریکا یک سوء ظن جدی و حتی پارانویا وجود دارد: «من نگرانم که آمریکاییها با رفتارهای کنونی ایران کنار بیایند و ایران را با همین سیاستهای منطقهای بپذیرند که در آن صورت حکومت ایران با قوت قلب بیشتر به رفتار و سیاست تهاجمی و توسعهطلبانه خود در منطقه ادامه خواهد داد.»
به باور کارشناسان اما ''ماه عسل'' ایران و آمریکا چندان طولانی نخواهد بود. ایران باید نشان دهد که حاضر است تا کجا بر سر برنامهی هستهاش با غرب و بهخصوص ایالات متحده آمریکا به توافق برسد. از سوی دیگر ایالات متحده چه امتیازاتی را به ایران واگذار خواهد کرد تا تندروهای درون این کشور و بهخصوص آیتالله خامنهای را راضی نگاه دارد.