"روز حقوق پناهندگی" فرصتی برای تأمل

نتونیو گوترس، کمیسر سازمان ملل متحد در امور پناهندگی به مناسبت شصتمین سالگرد تأسیس "کمیساریای عالی امور پناهندگی" (UNHCR) از همه کشورهای جهان خواست که در یاری به انسان‌ها برای کاستن از دردهای فرار و آوارگی سهیم باشند. او طی سخنرانی در مقر کمیساریای پناهندگی در ژنو ابراز تأسف کرد که امروزه علل فرار و آوارگی انسان‌ها از زمان امضای پیمان‌های بین‌المللی و تأسیس این مؤسسه بیشتر شده است.

به گفته آقای گوترس: «وظیفه اصلی کمیساریای عالی امور پناهندگی حمایت از مردمی بوده است که بر اثر جنگ یا سرکوب و تعقیب از میهن خود فرار می‌کنند. اما امروزه مشکلات دیگری مانند فقر سنگین به خاطر تغییرات جوی عامل فرار و آوارگی مردم است. جامعه بین‌المللی باید برای یاری به این مردم آماده باشد.»

کانون‌های بحران

منشور "کمیساریای عالی امور پناهندگی" در ۱۴ دسامبر ۱۹۵۰ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. وظیفه اولیه این مؤسسه یاری به آن گروه از مردم اروپا بود که در جریان جنگ جهانی دوم و سالهای پس از آن، از زاد و بوم خود آواره شدند. اما حوزه فعالیت این نهاد روز به روز وسیع‌تر شد. برای نمونه در جریان بحرانی که در سال ۱۹۵۶ به دنبال حمله نیروهای "اتحاد شوروی" به مجارستان برای سرکوب جنبش مردمی این سرزمین بروز کرد، عده بیشماری از مردم میهن خود را ترک کردند.

در سالهای دهه ۱۹۶۰ در جریان مبارزات ضداستعماری در آفریقا توده‌های بیشماری از مردم آواره شدند. در دهه‌های بعدی آسیا و آمریکای لاتین از جنگ‌ها و بحران‌های سیاسی به لرزه افتاد. امروزه "شورای عالی پناهندگان" به میلیون‌ها انسان فراری و بی‌خانمان در سراسر جهان یاری می‌رساند.

سپاه آوارگان در سراسر جهان

طبق آمار "کمیساریای عالی امور پناهندگی" امروزه حدود ۴۳ میلیون نفر در جهان از زاد و بوم خود فراری شده‌اند. در آغاز قرن بیست و یکم فرار امواج انسانی نظیر آنچه در افغانستان و سومالی پیش آمد، در سطح جهان قابل تکرار است. سالگرد تصویب "حقوق پناهندگی" فرصتی است که همه دولت‌های جهان به وظایف خود آگاه شوند.

مدیر "كمیساریای عالی امور پناهندگی" پس از اشاره به چالش‌های بزرگی که امروزه در برابر این نهاد قرار دارد، گفت: «تلاش ما برای بسیاری از مردم به معنای زندگی به جای مرگ، آسودگی به جای سختی و اضطراب، تندرستی به جای بیماری بوده است. ما به دلایل زیاد به کار خود می‌بالیم، اما هنوز مسائل زیادی هست که ما را متأثر می‌کند: دلایل اصلی بحران‌های اجتماعی و سیاسی هنوز حل نشده باقی مانده‌اند. بنابرین در سالهای بعد همچنان وظایف سنگینی در برابر ما قرار دارند.»