«توافق اتمی نتیجه خواست مردم برای تعامل سازنده با دنیاست»
۱۳۹۴ مرداد ۱۱, یکشنبهحسن روحانی در گفتوگویی تلویزیونی که به طور زنده پخش شد به مذاکرات هستهای و توافق وین، برنامههای دولت برای مدیریت اقتصاد و روابط ایران در سطح منطقهای و بینالمللی پرداخت.
حسن روحانی، رئيس جمهور ایران، شامگاه یکشنبه (۱۱ مرداد / ۲ اوت) در "گفتوگویی تلویزیونی با مردم" شرکت کرد. پیش از آغاز گفتوگو رسانهها اعلام کرده بودند که روحانی درباره مذاکرات هستهای و جمعبند توافق وین، برنامههای دولت برای ادامه مدیریت اقتصاد و نیز روابط منطقهای و بینالمللی سخن خواهد گفت.
روحانی در پاسخ به نخستین پرسش خبرنگار شبکه یک سیما دراین باره که توافق اتمی وین تا چه حد با وعدههای انتخاباتی او درباره رونق اقتصادی و گسترش روابط دیپلماتیک ایران منطبق است، گفت که مردم ایران با انتخاب او به "تعامل سازنده" با جهان رای دادهاند.
"مردم خواهان تعامل سازنده بودند"
روحانی گفت: «انتخابات دو سال پیش یک نوع رفراندومی هم بود که چگونه ما باید حرکت کنیم و چگونه باید موفق شویم. بحث تعامل سازنده با دنیا و اینکه چگونه با دنیا رفتار کنیم، منطق ما، ادب ما.»
رئيس جمهور ایران افزود که تاکید او همواره بر پرهیز از "درشتگویی" بوده و تاکید بر "راستگویی". او گفت که دولت او راه درستگویی را انتخاب و بر دوری از خشونت و افراطیگری تاکید کرده است.
به گفته روحانی تاکید دولت او بر تعامل باعث شد که زمینه برای نخستین مذاکره میان وزیر امور خارجه ایران و وزرای امور خارجه کشورهای گروه ۱+۵ (آمریکا، روسیه، بریتانیا، چین، فرانسه و آلمان) فراهم آید.
روحانی در بخش دیگری از سخنانش انتقاد کرد به دیدگاهی که میپندارد ایران در برابر دنیا دو راه دارد یا پیروزی یا شکست. او چنین دیدگاهی را غیرمنطقی خواند و گفت راه سومی نیز وجود دارد که تعامل سازنده در چارچوب منافع ملی و توافق برد-برد است.
تعهدات غرب
روحانی در پاسخ به این پرسش که آیا غرب به تعهدات خود عمل خواهد کرد یا نه، گفت که در ایران نسبت به برخی کشورهای شرکتکننده در مذاکره اعتمادی وجود ندارد. او اما یادآور شد که ایران این تجربه را دارد که برای نمونه با افغانستان یا عراق در مواردی اهدافی مشترک را دنبال کرده و با آنها وارد مذاکره شده است.
به گفته روحانی، کشورها میتوانند حتی اگر با هم دوست نباشند درباره مسائل مهم و بینالمللی با هم مذاکره کنند. روحانی گفت در برابر یک کشور و حتی اگر آن کشور دوست، همسایه و هم مذهب باشد نمیتوان صد در صد اعتماد کرد.
روحانی افزود با این حال ۶ قدرت جهانی که با ایران مذاکره کردند پس از توافق موقت ژنو در اوایل آذر ماه ۹۲ نشان دادند که به تعهدات خود عمل میکنند، همانطور که به گفته روحانی ایران به تعهدات خود عمل کرده است.
روحانی ابراز خوشبینی کرد که پایبندی به توافق در ده سال آینده نیز از جانب دو طرف برقرار باشد.
بر اساس توافق اتمی میان ایران و گروه ۱+۵، تحریمهای بینالمللی علیه ایران به تدریج رفع میشود به شرط آنکه این کشور دستکم ده سال فعالیتهای حساس هستهای خود را از جمله غنیسازی اورانیوم با درصد بالا را متوقف و بخشی از تاسیسات خود را تعطیل کند.
رضایت دو طرف از توافق اتمی
حسن روحانی در ادامه سخنان خود گفت که هم ایران و هم گروه ۱+۵ به اهداف خود از مذاکرات اتمی دست یافتهاند و بدین لحاظ میتوان از این توافق به نام "برد-برد" نام برد.
روز شنبه (۱۰ مرداد) سخنانی مشابه نیز از قول عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای ایران، در سایت صدا و سیما منتشر شده بود که البته عراقچی به انتشار آن اعتراض کرده بود.
عراقچی گفته بود که "بده و بستانی" صورت گرفته، گروه ۱+۵ به خواسته خود "یعنی اینکه بگوید جلوی بمب اتمی ایران را گرفته" رسیده و ایران نیز به خواستههای اصلی خود دست یافته و "چيزی كه داده امتيازی كم شده از ايران نيست بلكه بمب اتمی را داده، بمبی كه نمیخواسته و حرام میدانسته است".
"ساخت بمب اتم توسط ایران توهم است"
روحانی در پاسخ به اشاره خبرنگار به اینکه ایران "بمب اتم خود را در برابر رونق اقتصادی فروخته"، اینکه ایران در پی ساختن بمب اتم بوده را "خیالپردازی و توهم" خواند. او گفت ایران سانتریفوژهای دست دوم خریده بوده که در کشورهای دیگر برای غنیسازی استفاده شده بودند، در نتیجه این شبهه پس از نمونهبرداریها در سال ۸۲ ایجاد شده بوده که ایران غنیسازی بالای ۷۰ درصد انجام داده است. روحانی گفت با این همه "این مسیر توهمآمیز را ادامه دادند و گفتند ایران در حال ساخت بمب است و در این توافق هم میگویند که ما ساخت بمب را تاخیر انداختیم".
روحانی گفت که جمهوری اسلامی در پی ساخت سلاحهای کشتار جمعی نیست، وگرنه زمان جنگ با عراق "دست به ساختن سلاح شیمیایی که آسان است میزد"
جایگاه ایران و خطری که متوجه نظام بود
روحانی اشاره کرد به اینکه جایگاه ایران از نظر جامعه بینالملل تغییر کرده و از کشوری که "تحت فصل هفت منشور ملل متحد و ماده ۴۱ بوده" و تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی به شمار میرفته تبدیل به کشوری شده که دنبال فناوری صلحآمیز هستهای است با آن باید تعامل شود.
رئیس جمهور ایران گفت که کشورهایی چون عراق که تحت فصل هفت منشور ملل متحد بودند به طور معمول با جنگ و سرنگونی نظام روبرو شدند. او افزود که ایران "بدون جنگ و خواهش، بلکه با مذاکره و دیپلماسی" توانسته از وضعیت گذشته خود فاصله بگیرد.
روحانی این امر را دستاوردی حقوقی و سیاسی خواند. او دستاوردهای توافق اتمی وین را برشمرد: «حقوق هستهای را تثبیت کردیم، در همین قطعنامه حقوق ما تثبیت شد، غنیسازی تثبیت شد، اراک تثبیت شده است. در همین قطعنامه حقوق ملت ایران تثبیت شده و در همین قطعنامه گفته تحریمها برداشته شده است. تثبیت حقوقمان، خروج از فصل هفت سازمان ملل و همچنین تحریم خارج شدهایم.»
رئیس جمهور ایران ضمن تأکید بر اهمیت سرمایهگذارهای داخلی و خارجی بعد از لغو تحریمها در ایران گفت که در این مسیر نباید کارشکنی شود.