روحانی ترامپ را یک "برج‌ساز" ناآشنا با سیاست خواند

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز چهارشنبه (۵ اردیبهشت/ ۲۵ آوریل) در جریان سخنرانی خود در تبریز از جمله به توافق اتمی جمهوری اسلامی با قدرت‌های بزرگ اشاره کرد و در واکنش به تلاش دولت ترامپ برای وارد کردن تغییراتی در برجام، از جمله گفت: «شما هر روز سخنانی می‌گویید که موجب گسترش ناامنی می‌شود و رئیس جمهور آمریکا می‌گوید با فلان رهبر کشور اروپایی می‌خواهیم برای یک قرارداد ۷ جانبه تصمیم بگیریم. در حالی که حقی برای این تصمیم‌گیری ندارید».

اشاره حسن روحانی به رایزنی‌های دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، با همتای فرانسوی‌اش، امانوئل مکرون است که برای دیداری با محور برجام به واشنگتن رفته است. ترامپ بارها گفته است که در صورت "اصلاح" نشدن برجام، از این توافق خارج خواهد شد. مکرون اما در جریان دیدار با ترامپ تأکید کرده که در عین اعتقادش به حفظ برجام، آماده همکاری با آمریکا برای توافقی جدید با ایران بر سر برنامه موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی و نفوذ این کشور در منطقه است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، روحانی همچنین تأکید کرد: «جمهوری اسلامی حسن نیت خود را به عالم نشان داده و ثابت کرده تمامی ایرا‌ن‌هراسی‌هایی که انجام شده غلط بوده و ایران هرگز به دنبال سلاح کشتار جمعی نیست».

رئیس جمهوری ایران افزوده است: «ما ثابت کردیم که پرونده‌سازی‌ها علیه ایران در قالب PMD [ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران] ناصحیح بود و برخلاف عدل و قانون تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد قرار گرفته بودیم».

تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران بر سر برنامه هسته‌ای، بر اساس ماده ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد اعمال شدند. این فصل به شورای امنیت اجازه می‌دهد، در صورتی که تشخیص دهد که اقدامات کشوری "تهدیدی برای صلح جهانی" است، وارد عمل شده و مجازات‌هایی دیپلماتیک و اقتصادی را علیه آن کشور وضع کند.

روحانی در بخش دیگری از سخنانش گفت، ایران از طریق برجام به دنیا "ثابت" کرده است که آمریکا و اسرائیل سال‌ها درباره ایران "دروغ" گفته‌اند.

رئیس جمهوری ایران همچنین آمریکا را به نقض برجام متهم کرد و با اشاره به "دردسرآفرینی‌های روزانه افک [دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا]" و "تهدید بانک‌های جهانی" به عنوان مصداق‌های آن، گفت: «هر روز با بیان و کلام نادرست نسبت به رفت‌وآمد ملت ایران و دیگر مردم مسلمان، سخن گفته و مانع‌تراشی می‌کنند که همه این اقدامات برخلاف برجام است». او افزود: «باید اول آنچه که تعهد کرده و امضا کرده‌اید را به ملت ایران ثابت کنید».

روحانی در ادامه با اشاره به موضع ترامپ که برجام را "قراردادی بسیار بد و خطرناک" خوانده است، گفت: «مگر گذشتگان و مسئولان قبلی دولت آمریکا نمی‌فهمیدند و ندانستند که این قرارداد خوب است یا بد؟ و امروز کسی که هیچ سررشته‌ای در سیاست و معاهدات بین‌المللی نداشته و یک کاسب، تاجر و برج‌ساز است، چطور می‌خواهد راجع به مسایل بین‌المللی نظر دهد».

هشدار به دیگر کشورها

رئیس جمهوری ایران سپس با اشاره به اینکه هم او و دولت‌اش و هم رهبر جمهوری اسلامی بر "تعامل گسترده با جهان" تأکید کرده‌اند، افزود: «ما همواره به دنبال برد – برد در تعاملات  و همکاری‌ها بوده‌ایم، چرا که معتقدیم اگر کسی در تعاملات به دنبال نفع کامل و ضرر دیگران باشد، تعاملش پایدار نخواهد بود».

دیگر مقام‌های جمهوری اسلامی نیز پیش‌تر نسبت به پیامدهای فشار آمریکا برای تغییر برجام هشدار داده‌اند. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در مصاحبه اخیرش با آسوشیتدپرس، خروج احتمالی آمریکا از برجام را سنجه‌ای برای تعیین میزان پایبندی ایالات متحده به توافق‌هایش با دیگر کشور دانسته و از جمله به دولت ترامپ هشدار داده بود که چنین اقدامی به روند گفت‌وگوهای این کشور با کره شمالی لطمه خواهد زد. او تأکید کرده بود که این اقدام نشان خواهد داد که آمریکا "به‌هیچ وجه" مذاکره‌کننده قابل اعتمادی نیست.

"بی‌اعتبار" بودن توافق اروپا و آمریکا از نظر ایران

هم‌زمان با هشدار روحانی نسبت به "تصمیم‌گیری" آمریکا و اروپا در مورد برجام، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز "هر نوع توافق" میان اروپا و آمریکا "در مورد آینده برجام و آینده برنامه هسته‌ای ایران برای دوره بعد از محدودیت پیش‌بینی‌شده در برجام" را "بی‌اعتبار" و "فاقد ارزش" خواند.

علی شمخانی در سخنرانی خود در "نشست مسئولان عالی امنیتی پنج قاره جهان" در سوچی روسیه همچنین تأکید کرد که "گفت‌وگوی مجدد درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران به معنای نابودی برجام است».

بیشتر بخوانید: ظریف مجددا خروج از ان‌پی‌تی را یکی از گزینه‌های ایران خواند

شمخانی در آستانه سفر به سوچی نیز "گزینه محتمل" ایران را در صورت خروج آمریکا از برجام، خروج از پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (ان‌پی‌تی) عنوان کرده بود. وزیر خارجه ایران نیز تهدید کرده است که در صورت خروج آمریکا از برجام، ایران نیز "به احتمال قوی" از این توافق خارج خواهد شد. ظریف خروج از ان‌پی‌تی را هم یکی از گزینه‌های جمهوری اسلامی خوانده که مورد حمایت "بعضی‌ها" در ایران است.

رئیس جمهوری آمریکا بارها تهدید کرده است که ایالات متحده در صورت عدم اصلاح برجام، از این توافق خارج خواهد شد. او روز ۱۲ ژانویه سال جاری (۲۰۱۸) با تعلیق تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران برای یک دوره ۴ ماهه دیگر موافقت کرد، اما هم‌زمان، با اشاره به اینکه این "آخرین باری" است که تعلیق تحریم‌ها را تمدید می‌کند، برای ماندن در برجام شروطی گذاشت.

شروط ترامپ برای ماندن در برجام گنجاندن چهار نکته اصلاحی در این توافق است. این اصلاحات شامل اجازه بازرسی از تمام سایت‌های مورد درخواست آژانس، تضمین تعهد ایران به چشم‌پوشی از تملک سلاح هسته‌ای، دائمی شدن محدودیت شدید غنی‌سازی اورانیوم در ایران و گنجاندن برنامه موشک‌های دوربرد ایران در متن برجام هستند.

آمریکا تهدید کرده است که چنانچه این شروط تأمین نشوند، از برجام خارج می‌شود و تحریم‌ها علیه ایران مجددا از روز ۱۲ ماه مه (۲۲ اردیبهشت) اعمال خواهند شد.