روابط دشوار آمریکا و چین؛ احتمال وقوع جنگ میان دو ابرقدرت

چرا ظهور یک بالن چینی مشکوک به "جاسوسی" بر فراز خاک آمریکا چنین پراهمیت تلقی شد؟ پیش‌زمینه آن را باید رقابت اساسی میان دو کشور دانست. در ایالات متحده آمریکا، نه روسیه، بلکه این چین است که به عنوان بزرگ‌ترین چالش ژئوپلیتیکی تلقی می‌شود و تشدید درگیری میان این دو ابرقدرت نیز دور از ذهن نیست.

به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

در اصل، این بحران مربوط به خود بالن سرنگون شده  نیست. بالن‌های مشابهی از چین پیش از این هم بر فراز حریم ایالات متحده پرواز کرده بودند و ماهواره‌های چین و آمریکا به طور روزانه داده‌های مربوط به یکدیگر را جمع‌آوری می‌کنند.

آدام اسمیت، نماینده دموکرات کنگره آمریکا در این رابطه به شبکه سی‌ان‌ان می‌گوید، موضوع بر سر چیز دیگری است: «موضوع بیشتر به رفتار چین در کلیت خود مربوط می‌شود تا حادثه اخیر.»

بیشتر بخوانید: آمریکا بالن "جاسوسی" چینی را سرنگون کرد

اسمیت دموکرات مانند بسیاری از جمهوری‌خواهان کنگره، رفتار چین را به طور فزاینده‌ای تهاجمی می‌داند و می‌گوید: «چین مانند یک قلدر بی‌رحم عمل می‌کند.»

تنش در برهه "روابط تیره"

دیو شولمن، کارشناس چین در اندیشکده شورای آتلانتیک، در مورد اهمیت حادثه بالن به رادیو ان‌پی‌آر آمریکا می‌گوید: «نکته اینجاست که این حادثه در برهه‌ای زمانی رخ داده که روابط از قبل بسیار تیره شده است.» او می‌افزاید، حمایت غیرمستقیم چین از روسیه در جنگ اوکراین، تشدید کنترل‌های آمریکا بر صادرات فناوری به چین، و البته درگیری بر سر تایوان، روابط دو کشور را در طول سال گذشته تیره کرد.

بیشتر بخوانید: پیش‌بینی ژنرال آمریکایی: وقوع درگیری میان چین و آمریکا در سال ۲۰۲۵

پس از دیدار روسای جمهور دو کشور، جو بایدن و شی جین‌پینگ، در اجلاس سران گروه ۲۰ در بالی، امید بیشتری به سفر آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا به پکن وجود داشت؛ سفری که حال لغو شده است. شولمن می‌گوید: «این موضوع جای سوال دارد که آیا سفر بلینکن در فرصت بعدی می‌تواند تمام تیرگی‌هایی را که در افق روابط دو کشور دیده می‌شود برطرف کند یا خیر.»

"جنگ با چین دور از ذهن نیست"

ویلیام کوهن از حزب جمهوری‌خواه، که زمانی وزیر دفاع دولت بیل کلینتون بود، رویکردی تندروانه ندارد، بلکه سیاستمداری از طیف سیاسی معتدل و میانه‌رو محسوب می‌شود. او به آن چیزی اشاره می‌کند که در ذهن بسیاری در واشنگتن می‌گذرد؛ و آن این‌که، جنگ با چین به هیچ وجه دور از ذهن نیست؛ جنگی چه آگاهانه یا ناشی از یک سوء‌تفاهم: «اگر ما روابط با چین را به درستی مدیریت نکنیم، اگر کاری انجام دهیم یا آنها کاری انجام دهند که ما آن را تهدید می‌دانیم یا برعکس، ممکن است در جنگ جهانی سوم با چین قرار بگیریم.»

کوهن در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان می‌گوید، دیپلماسی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و سفر بلینکن باید انجام شود: «برای وزیر امور خارجه ما مهم است که برای یک دیدار مجدد با شی تلاش کند، آن‌هم به محض این‌که شرایط معقولی فراهم شود.»

آمریکا چین را زیر نظر دارد

البریج کولبی، کارشناس امور امنیتی و نویسنده که در گذشته در ستاد برنامه‌ریزی وزارت دفاع آمریکا کار کرده است، در گفت‌وگو با شبکه اول تلویزیون آلمان خطر جنگ را این‌گونه ارزیابی می‌کند: «نگرانی بسیار واقع‌بینانه‌ای وجود دارد که ممکن است در همین دهه جاری، جنگی با چین رخ دهد.» او می‌افزاید: «وقتی با مقامات دولت آمریکا صحبت می‌کنید، تفاوت گفت‌وگوها تنها در ارزیابی‌های مختلف است که دقیقاً چقدر احتمال جنگ وجود دارد و یا چه زمانی ممکن است جنگ رخ دهد.»

بیشتر بخوانید: بالن چین بر فراز آمریکا؛ ابراز تاسف پکن، تعویق سفر بلینکن

به گفته کولبی، ژنرال نیروی هوایی آمریکا، مایک مینیهان، اخیراً هشدار داده است که ممکن است اوایل سال ۲۰۲۵ جنگ با چین رخ دهد. ویلیام برنز، رئیس سیا، که او را فردی بسیار معقول و خویشتن‌دار می‌شناسند، نیز با وضوح تمام احتمال تهاجم چین به تایوان تا سال ۲۰۲۷ را تشریح کرده است. کولبی می گوید: «ما در سال ۲۰۲۳ هستیم. برای برنامه‌ریزان نظامی، تا سال ۲۰۲۷ مانند یک چشم بر هم زدن است.»

به اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

کلبی دیدگاه مشترکی با دیوید برگر، ژنرال نیروی دریایی آمریکا دارد. این ژنرال ارشد پیش از این تاکید کرده بود: «هیچ کس نمی‌تواند مطمئن باشد که اصولا جنگ با چین و یا چه زمان صورت خواهد گرفت. اما، ایالات متحده و هم‌پیمانان آن باید آمادگی آن را داشته باشند. نخست‌این‌که، هر زمان ممکن است این جنگ رخ دهد، و دوم این‌که، هر اندازه بهتر خود را آماده کنیم، به همان اندازه از احتمال وقوع آن خواهیم کاست.»