راهکار و چشم‌انداز فستیوال‌های سینمایی در دوران بحران کرونا

کمتر عرصه‌ای است که به خاطر شیوع ویروس جدید کرونا به نفس‌تنگی نیافتاده باشد. فرهنگ و هنر از جمله‌عرصه‌هایی است که به خاطر همه‌گیری کرونا سخت ضربه خورده است، از سینما و تئاتر گرفته تا موسیقی و نمایشگاه.

نمایش فیلم از پرده سینما به چارچوب تلویزیون‌ها منتقل شده و از طریق اینترنت در دسترس علاقمندان قرار گرفته است. البته اکران افتتاحیه بسیاری از فیلم‌ها در سینما به خاطر بحران کرونا به عقب افتاده و تهیه شماری از فیلم‌ها نیز متوقف شده است.

به ویژه فستیوال‌‌های سینمایی با چالش بزرگی روبرو هستند. فستیوال فیلم برلین (برلیناله) شاید امسال تنها جشنواره بزرگی باشد که طعم برگزاری را به شکل عادی چشید.

روز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت (۱۲ مه) فسیتوال سینمایی کن آغاز می‌شد، اگر بحرانی در پی شیوع گسترده ویروس جدید کرونا در کار نمی‌بود.

امسال از فرش قرمز جشنواره کن خبری نیست. دست‌اندرکاران این جشنواره پس از تأملات و رایزنی‌های گسترده اعلام کردند که فستیوال کن امسال برگزار نمی‌شود، اگر چه نخست امید می‌رفت که این فستیوال چند ماه دیرتر برگزار شود.

برگزاری این فسیتوال از طریق اینترنت نیز گزینه‌ای جدی برای برگزار‌کنندگان جشنواره کن نبود. تیئری فرمو، مدیر این جشنواره در راستای تصمیم مسئولان برای لغو فستیوال گفته بود، "کن روح دارد، سابقه دارد، تاریخچه دارد و کارایی. فستیوال دیجیتالی دیگر چیست؟ رقابت دیجیتالی دیگر چیست؟"

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

البته شکی نیست که جنبه‌های اقتصادی نیز در این مخالفت‌ها و تردید‌ها نقش بازی می‌کند. مدیر فستیوال کن ضمن اشاره به جنبه‌های حقوقی پخش دیجیتالی آثاری که قرار بود در جشنواره و سپس در سینماها اکران شوند، می‌گوید: «نمایش این آثار بزرگ سینمایی در سینماها به عقب افتاده تا واقعا در سینماهای بزرگ نمایش داده شوند، چرا ما باید آنها را پیشاپیش از طریق اینترنت و به شکل دیجیتالی نمایش دهیم؟»

ابتکار برای ادامه حیات

فسیتوال‌های کوچک‌تر اما راهکارهای دیگری در دوران بحران کرونا در پیش گرفته‌اند. به ویژه در ماه مه جشنواره‌های متعددی در آلمان برگزار می‌شوند، از جمله در اوبرهاوزن، اشتوتگارت، ویسبادن و مونیخ.

این فستیوال‌ها اگر چه مانند جشنواره کن به شکل همیشگی برگزار نمی‌شوند، اما برخلاف کن کوشیده‌اند تا چارچوب‌های دیگری برای برگزاری بیابند و از لغو کامل برنامه‌ها جلوگیری کنند.

شماری از فستیوال‌ها اعلام کرده‌اند که زمان برگزاری را به پاییز امسال موکول کرده‌اند و برخی‌ها نیز دنیای مجازی را برای ارائه و نمایش فیلم‌ها و آثار سینمایی برگزیده‌اند.

برای نمونه فستیوال goEast در ویسبادن که به فیلم‌های اروپای مرکزی و شرقی اختصاص دارد، قرار بود در روزهای ۵ تا ۱۱ ماه مه برگزار شود. دست‌اندرکاران این جشنواره هفت هفته پیش از تاریخ شروع اعلام کردند که بیستمین دوره از فستیوال goEast برگزار نخواهد شد.

به جای آن طرحی ریخته شد تا در روزهای یاد‌شده بتوان شماری از فیلم‌های مهم و برجسته را در ازای پرداخت مبلغی به صورت آنلاین دید. شماری از فیلم‌ها نیز به صورت رایگان از طریق اینترنت نمایش داده شد. مراسم اهدای جوایز نیز کاملا به صورت مجازی برگزار شد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

کمتر از ۱۰ یورو برای تماشای فیلم به صورت آنلاین

فستیوال فیلم‌های کوتاه در اوبرهاوزن که از اعتباری جهانی برخوردار است نیز امسال به صورت آنلاین برگزار می‌شود.

در ۶۶مین دوره از این جشنواره که در روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت (۱۳ مه) آغاز می‌شود، مجموعا بیش از ۳۵۰ فیلم کوتاه از ۷۰ کشور جهان نمایش داده می‌شوند. این ۳۵۰ اثر کوتاه دو سوم مجموع فیلم‌های کوتاهی هستند که پیشتر قرار بود در این دوره اکران شوند.

علاقمندان می‌توانند در ازای پرداخت ۹ یورو و ۹۹ سنت فیلم‌های مورد نظر خود را  به صورت آنلاین تماشا کنند.

لارس هندریک گاس، مدیر فستیوال فیلم‌های کوتاه اوبرهاوزن ضمن اشاره به برگزاری فستیوال در چارچوبی کاملا تازه می‌گوید: «ما در مسیری فستیوالی سینمایی گام برمی‌داریم که به زمان و مکان محدود نیست. این چارچوب این امکان را می‌دهد تا با ساختارهایی جدید بتوانیم مخاطبانی را جذب کنیم که امکان نمی‌داشت بتوانیم در خود شهر اوبرهاوزن به آن‌ها دست یابیم».

فستیوال فیلم‌های انیمیشن و کارتونی در اشتوتگارت نیز تجربه مثبتی در چارچوب برگزاری دیجیتالی جشنواره خود داشته‌اند.

تلاش‌های موفق فستیوال‌های کوچکتر جشنواره‌های بزرگ را به تأمل برانگیخته است. دست‌اندرکاران جشنواره کن در حال حاضر در فکر آنند که با جشنواره فیلم ونیز همکاری کنند. جشنواره فیلم ونیز اگر چه طبق برنامه قرار است، اوایل ماه سپتامبر سال جاری برگزار شود، اما بدون شک انجام آن به شکل همیشگی بستگی به تحولات مربوط به شیوع ویروس جدید کرونا خواهد داشت.

حال که صحبت از همکاری به میان آمد، بد نیست به این اشاره شود که فستیوال‌های سینمایی کن، ونیز و همچنین برلین و تورنتو و شماری از دیگر جشنواره‌های بین‌المللی قصد دارند، از ۲۹ مه تا ۷ ژوئن به تمامی علاقمندان فیلم در جهان یک فستیوال آنلاین از طریق شبکه یوتیوب ارائه کنند.

این جشنواره آنلاین تحت عنوان "ما یکی هستیم: فستیوال جهانی فیلم" برگزار می‌شود و در چارچوب آن قرار است، فیلم‌های سینمایی، کوتاه و مستند نمایش داده شوند.