1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

رئيس جمهور جديد تركمنستان كيست؟

۱۳۸۵ دی ۸, جمعه

در پى مرگ رييس‌جمهور كهنه‌كار تركمنستان جنگ قدرتى در اين كشور درگرفت كه به نظر مى‌رسد، با اجماع نظر شوراى خلق در مورد يكى از كانديداهاى رياست جمهورى پايان آن روشن شده باشد. روز سه‌شنبه شوراى خلق تركمنستان پس از تعيين تاريخ ۱۱ فوريه براى برگزارى انتخابات رياست جمهورى، فهرستى متشكل از شش كانديدا را تهيه و تنظيم كرد، ولى در پايان در مورد يكى از كانديداها به اجماع نظر رسيد. بدين‌ترتيب قربان قلى بردى محمد‌اف كان

https://p.dw.com/p/A4Wp
قربان قلى بردى محمد‌اف،‌ كانديداى اصلى رياست جمهورى تركمنستان
قربان قلى بردى محمد‌اف،‌ كانديداى اصلى رياست جمهورى تركمنستانعکس: AP

ديداى مورد تأييد اكثريت اين شورا مى‌رود تا در انتخاباتى كه نتيجه‌اش از هم‌اكنون روشن است با پنج رقيب ديگر رقابت كند.

با مرگ صفر مراد نياز‌اف رييس‌جمهورى تركمنستان، كرسى خالى وى مهم‌ترين دغدغه‌ى خاطر سياستمداران اين كشور شد. نياز‌اف معروف به ”تركمن باشى“ يا ”پدر تركمن‌ها“ از سال ۱۹۸۵ با روش جابرانه‌ى خود زمام امور اين كشور سرشار از منابع نفت و گاز را در دست داشت. با مرگ وى قربان قلى بردى محمداف معتمد ديرينه‌ى رييس‌جمهور، رياست جمهورى موقت اين كشور را بر عهده گرفت و اينك با اعلام رأى شوراى خلق كه عالى‌ترين نهاد سياسى تركمنستان است، مى‌رود تا پس از پيروزى محرز در انتخابات، رييس‌جمهور آتى اين كشور شود.

قربان قلى محمد‌اف متولد ۱۹۵۷ ميلادى پله‌هاى ترقى شغلى‌اش را بسيار سريع پيمود. محمد‌اف كه در دوران اتحاد جماهير شوروى در عشق‌آباد پايتخت تركمنستان پزشكى مى‌آموخت پس از ادامه‌ى تحصيل موفق به اخذ دكتراى دندانپزشكى شد. دندانپزشك جوان خدمتش را در يكى از پلى‌كلينيك‌هاى شهر آغاز كرد. بعدها محمداف رياست بخش دندانپزشكى وزارت بهداشت و درمان را بر عهده گرفت و در سال ۱۹۹۷ خود وزير بهداشت و درمان اين كشور شد. محمد‌اف در اين دوران، سياست بشدت مورد انتقاد تركمن‌باشى يا رييس‌جمهور نياز‌اف را اجرا مى‌كرد. مطابق سياست رييس‌جمهور به منظور صرفه‌جويى در بودجه‌ى كشور بايد ده‌ها بيمارستان بسته و هزاران فرصت شغلى در عرصه‌ى پزشكى و رشته‌هاى مربوطه از بين مى‌رفتند.

در حاليكه بسيارى از وزراى كابينه قربانى سياست پاكسازى نيازاف مى‌شدند، محمد‌اف كه حامى رييس‌جمهور بود توانست جايگاه خويش را حفظ كند. بدين ترتيب محمد‌اف پله‌هاى ترقى‌اش را پيمود و بى‌آنكه خود را آشكارا بر سر زبان‌ها بياندازد بعدها معاون نخست‌وزير شد و همواره نور چشمى پنهان رييس‌جمهور باقى ماند. پنهان بودن اين امر چنان بود كه معرفى وى به عنوان كفيل رييس‌جمهور پس از مرگ نيازاف موجبات تعجب بسيارى از ناظران را پديد آورد.

محمد‌اف پس از تصدى كفالت رياست جمهورى با پشتيبانى رياست گارد رياست جمهورى و اعضاى سيلوويكى قويترين نهاد امنيتى تركمنستان باز هم گام به گام به پيش راند. مطابق قانون اساسى تركمنستان آتايف رييس مجلس بايد براى احراز كرسى رياست جمهورى برگزيده مى‌شد. ولى تنها ظرف چند ساعت آتايف به دليل تحقيقات اسرار آميز قضايى از صحنه حذف شد و راه براى محمد‌اف هموار گرديد. سرانجام شوراى خلق در روز سه‌شنبه ضمن اعلام يازدهم فوريه به عنوان روز برگزارى انتخابات، فهرستى متشكل از شش كانديدا را براى احراز اين پست معرفى كرد،‌ ولى در پايان حمايت خود را تنها از يكى از آنان يعنى قربان‌قلی بردى محمد‌اف اعلام كرد. يكى از كارشناسان روسى مسائل آسياى مركزى در خصوص پيروزى محرز محمداف مى‌گويد: جهان بايد آرام آرام به تلفظ اين نام عادت كند. چرا كه او رييس‌جمهورى آتى تركمنستان خواهد بود و هر كه هدفش رسيدن به منابع گازى اين كشور است بايد بداند كه بعدها بايد با او وارد معامله شود.

۱۶ سال بود كه نيازاف تركمنستان را مستبدانه در مهار خود داشت. مخالفان او يا دستگير و يا مجبور به فرار از كشور مى‌شدند. مخالفان نيازاف اميد داشتند تا مرگ وى جنبشى در كشور بوجود آورده و راه را براى استقرار دمكراسى باز كند. آنگونه كه امروز به نظر مى‌آيد اين اميد بر باد رفته و در بر همان پاشنه‌ى كهن مى‌چرخد.