دیدار رئیس جمهور سوئیس با ترامپ در گرماگرم بحران برجام

اولی ماورر، رئیس جمهور سوئیس امروز، پنجشنبه ۲۶ اردیبهشت، در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا دیدار و مذاکره خواهد کرد. این اولین بار است که یک رئیس جمهور سوئیس در کاخ سفید با رهبر ایالات متحده دیدار می‌کند.

مسائل دو جانبه و بین‌المللی در دستور کار مذاکرات قرار دارد. بنا به اعلام مرکز مطبوعاتی کاخ سفید، دو رئیس جمهور در باره همکاری‌های متقابل، به ویژه نقش سوئیس در مناسبات دیپلماتیک بین‌المللی گفت‌وگو خواهند کرد.

برای واشنگتن  نقش سوئیس به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران و ونزوئلا حائز اهمیت و الویت است. از سال ۱۹۸۰ که رابطه واشنگتن و تهران در پی اشغال سفارت آمریکا قطع شد، سوئیس حفاظت منافع آمریکا را در ایران به عهده گرفته است و کانال دیپلماتیک میان دو کشور شد. در مذاکرات اتمی منتهی به برجام سوئیس نقش موثری بازی کرد. سال ۲۰۱۶ سوئیس در جریان مبادله زندانیان ایران و آمریکا نیز در پشت صحنه نقشی موثر داشت. 

سوئیس از مدتی پیش در تلاش برای  ارسال دارو، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی به ایران از طریق یک کانال مالی مشترک جدای از سازوکار مالی اروپا (اینستکس ) است، هر چند که به دلیل موضع نامشخص واشنگتن هنوز این تبادلات عملی نشده است. 

سفیر سوئیس نیز اخیرا در دیدار با عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران، ضمن تاکید بر عزم آن کشور بر تقویت روابط بانکی و مالی با ایران گفت: «کشور سوئیس همواره روابط بانکی و مالی مناسبی با جمهوری اسلامی ایران داشته است و تحریم ها و محدودیت های آمریکا نباید موجب محدودیت روابط بانکی شود.»

نقشی که دوباره احیا می‌شود؟

سفیر سوئیس با اشاره به اینکه دولت سوئیس پیگیری‌های لازم را برای تقویت مناسبات تجاری و بانکی و همچنین گشایش مجدد کانال بانکی میان ایران و این کشور انجام داده است، افزود: «به زودی شاهد افزایش تبادلات بانکی میان دو کشور خواهیم بود.»

اخیرا نیز اعلام شد که دونالد ترامپ برای تسهیل تماس ایران با آمریکا جهت مذاکرات فیمابین شماره تلفنی را به دفتر سوئیس به عنوان کانال دیپلماتیک آمریکا در ایران داده است تا در اختیار مقام‌های این کشور قرار دهد.

این که ماورر در جریان سفر خود به آمریکا در مقام میانجیگری میان تهران و واشنگتن برآید امر کاملا نامحتملی نیست، ولی به عنوان حافظ منافع آمریکا باید در این مورد ماموریت داشته باشد و تهران هم با این نقش سوئیس موافقت کند.

تا سال ۲۰۱۵که رابطه آمریکا و کوبا قطع بود نیز سوئیس دفتر حفاظت منافع آمریکا در هاوانا را اداره می‌کرد و همزمان حافظ منافع کوبا در آمریکا بود.

در  سال‌های اخیر تصور می‌شد که با توجه به گسترش روابط میان همه کشورهای دنیا و کاهش اختلافاتی که به قطع کامل مناسبات بیانجامد،  "دفتر حفاظت منافع" هم به مدلی قدیمی در مناسبات بین‌المللی بدل شده است. اما مورد مناقشه میان ونزوئلا و آمریکا از  ابتدای سال جاری دوباره به این شیوه رونق و رواج بخشید. از آوریل امسال سوئیس از سوی ایالات متحده حفاظت منافع این کشور در  ونزوئلا را هم به عهده گرفته است. دولت ونزوئلا هنوز موافقت خود را با این ماموریت اعلام نکرده است.

برای سوئیس تجارت آزاد با آمریکا در صدر اولویت‌های مذاکره امروز در واشنگتن است، هر چند که در اطلاعیه کاخ سفید اشارهای به این موضوع نشده است. از ابتدای سال ۲۰۱۸ میان دو کشور مذاکرات غیررسمی در باره تجارت آزاد در جریان است. دور قبلی مذاکرات برای رسیدن به یک قرارداد در پی مقاومت و اعتراض کشاورزان و بانک‌های سوئیس به شکست انجامید.

آمریکا دومین طرف تجاری سوئیس است و سوئیس هفتمین سرمایه‌گذار در ایالات متحده است. حجم تجارت دو کشور سالانه به ۱۱۰ میلیارد یورو می‌رسد. سوئیس انتظار دارد که یک قرارداد تجارت آزاد باز هم این حجم را به میزانی چشمگیر افزایش دهد.