دفاع آمریکا و بریتانیا از توافق هستهای با ایران
۱۳۹۲ آذر ۵, سهشنبهباراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده از توافق میان ایران و گروه ۱+۵ در ژنو دفاع کرد. اوباما که در سانفرانسیسکو سخن میگفت، اظهار داشت: «برای اولین بار در یک دهه گذشته، آمریکا توانست جلوی پیشرفت برنامه هستهای ایران را بگیرد و بخشهای کلیدی آن را به عقب براند.»
رئیس جمهور آمریکا افزود که با مراقبت دقیق و بیسابقهی ناظران بینالمللی بر تاسیسات هستهای ایران، از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای جلوگیری خواهد شد.
باراک اوباما تأکید کرد که در رسیدن به توافق کامل با جمهوری اسلامی هنوز موانع زیادی وجود دارد، با وجود این، او توافق حاصله در ژنو را یک پیروزی برای دیپلماسی آمریکا ارزیابی کرد.
رئیس جمهوری آمریکا گفت که با راهحلهای خشونتآمیز برای حل مشکلات سیاسی موافق نیست. او تصریح کرد: «موضعگیری تند و شاخ و شانه کشیدن برای دیگران شاید آسان باشد، اما امنیت ما را تامین نمیکند.»
برخی از مقامات آمریکایی، ناخرسندی خود را از توافق هستهای با ایران ابراز کردهاند. شماری از سناتورهای بانفوذ به دنبال تحریمهای تازهای علیه جمهوری اسلامی هستند.
گامی در جهت تحکیم امنیت
ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، شامگاه دوشنبه (۲۵ نوامبر) محورهای اصلی توافق هستهای قدرتهای بزرگ با جمهوری اسلامی را برای نمایندگان پارلمان بریتانیا تشریح کرد. او گفت که با توافق یادشده امنیت خاورمیانه بیشتر شده و گامی در جهت محدود کردن گسترش سلاحهای هستهای در جهان برداشته شده است.
هیگ تأکید کرد که توافق تنها برای شش ماه حاصل شده است و تنها در صورت کارآمد بودن میتواند تمدید شود و به توافقی جامع با ایران منتهی شود. به گفته وزیر خارجه بریتانیا یک کمیته مشترک گروه ۱+۵ بر حسن اجرای مفاد توافقنامه نظارت خواهد داشت.
وزیر خارجه بریتانیا یادآور شد که با وجود توافق حاصله، بدنهی اصلی تحریمها علیه جمهوری اسلامی باقی خواهد ماند، از جمله در تحریم نفت و گاز، بانک مرکزی و دیگر بانکهای ایرانی، فنآوری هستهای، تسلیحات و موشکهای بالستیک و شماری از افراد ایرانی که مشمول تحریم بینالمللی هستند.
او تأکید کرد که در شش ماه آینده هیچ تحریم تازهای از سوی اتحادیه اروپا، آمریکا و سازمان ملل در ارتباط با برنامه اتمی ایران وضع نخواهد شد.
مسئولیت جمهوری اسلامی
وزیر خارجه بریتانیا در ادامه توضیحات خود گفت که تلاش برای رسیدن به توافقی با جمهوری اسلامی، بهترین راهی بود که برای جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح اتمی وجود داشت. او افزود که مخالفان توافق با ایران، هیچ گزینهی سیاسی دیگری نداشتند که بتواند از برخورد نظامی جلوگیری و به برقراری امنیت در منطقه کمک کند.
هیگ گفت که اگر ایران در ۶ ماه آینده به تعهدات خود عمل نکند، مسئولیت سنگینی خواهد داشت و بار دیگر با عزم جامعه جهانی روبرو خواهد شد.
هیگ در رابطه با آزاد شدن داراییهای مسدود شدهی ایران گفت که در حال حاضر تنها ۷ میلیارد دلار در اختیار دولت جمهوری اسلامی قرار میگیرد که در مقایسه با کل دارایی مسدود شدهی ایران، که میان ۶۰ تا ۱۰۰ میلیارد است، مبلغ بالایی نیست.
به گفته وزیر خارجه بریتانیا مبلغ ۷ میلیارد دلار به تدریج و در طول ۶ ماه در اختیار ایران قرار میگیرد تا پس از آن و با توافقهای بعدی، مبلغ بیشتری از دارایی بلوکه شدهی ایران آزاد شود.
تقاضا از اسرائیل
توافق هستهای با ایران کمابیش در سراسر جهان با استقبال روبرو شد، اما دولت اسرائیل به شدت با آن مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر آن کشور آن را "اشتباهی تاریخی" خواند.
نخست وزیر اسرائیل گفته است که طی روزهای آینده تیمی از اعضای شورای امنیت ملی را به واشنگتن اعزام خواهد کرد تا در مورد یافتن راهکاری دائمی برای برنامه اتمی مناقشهآمیز ایران با دولت اوباما بحث و گفتوگو کنند.
وزیر خارجه بریتانیا در رابطه با مخالفت شدید اسرائیل با توافق به دست آمده گفت: «ما در طول مذاکرات با دولت اسرائيل و از جمله با نخستوزیر بنیامین نتانیاهو در تماس دائم بودیم و نگرانی آنها را درک میکنیم.» او در عین حال تصریح کرد: «هر کس و از جمله اسرائیل را از تضعیف این توافق منع میکنیم.»
بر اساس توافق هستهای ایران و کشورهای غربی، اتحاديه اروپا و آمريکا تحريم پتروشيمی، طلا و فلزات گرانبها علیه ایران را لغو میکنند.
لوران فابیوس وزیر امر خارجه فرانسه یک روز پس از اعلام توافق هستهای ایران و کشورهای غربی از لغو بخشی از تحریمهای اتحادیه اروپا علیه ایران در ماه دسامبر خبر داد. آنطور که لوران فابیوس گفته است تا چند هفته دیگر، وزرای امورخارجه کشورهای عضو این اتحادیه به این منظور جلسهای برگزار خواهند کرد تا پیشنهادها در این زمینه را بررسی کنند.
لوران فابیوس در مصاحبهای با رادیو فرانسه گفت که هر گونه کاهش تحریمها "محدود، هدفمند و قابل برگشت" خواهد بود.