دعوای کلیساها و دولت در آلمان بر سر متقاضیان پناهندگی
۱۳۹۳ بهمن ۱۵, چهارشنبه
این روزها کلیساها و احزاب مسیحی در آلمان به جای ایستادن در کنار یکدیگر، روی در روی هم ایستاده‌اند. کلیساها از سیاست بیرون راندن پناهندگان از کشور که دولت به اجرا گذاشته، خشمگین هستند و از همین رو بیش از پیش درهای خود را به روی پناهندگانی که دولت رأی به بیرون راندن آنان از کشور داده‌اند، باز می‌کنند.
توماس دمیزیر، وزیر کشور آلمان، که خود مسیحی پروتستان است، خطاب به نمایندگان کلیسا گفته که وی سیاست "پناهجویی در کلیسا" را "از پایه و اساس" رد می‌کند.
کلیساها در مقابل می‌گویند، پناهجویان "بدون بررسی و مد نظر قرار دادن شرایط‌شان " از آلمان بیرون رانده می‌شود و به همین دلیل آن‌ها می‌خواهند پناهجویان را زیر چتر حمایت خود بگیرند.
قانون دابلین ۳
سازمان مهاجرت و پناهندگی آلمان با دشواری‌های متعددی برای بررسی درخواست‌های پناهندگی روبروست که از مهم‌ترین آن‌ها کمبود پرسنل مورد نیاز است. پیامد این امر نیز اخراج گسترده پناهجویان از کشور است، به ویژه‌آن‌هایی که قانون موسوم به "دابلین ۳" شامل حالشان می‌شود.
این قانون که از ۱۹ ژوئیه سال ۲۰۱۳ اجرایی شده، اساسا مشخص می‌کند مسئولیت رسیدگی به درخواست پناهندگی بر عهده کدام کشور اتحادیه اروپاست. برای مثال اگر شخص متقاضی پناهندگی در آلمان، پیش‌تر از طریق ویزای کشور دیگری مثلا ایتالیا وارد خاک اتحادیه اروپا شده، طبق قانون دابلین ۳ به ایتالیا که کشور صادرکننده ویزا بوده، بازگردانده خواهد شد.
همچنین طبق سیستم شکل گرفته بر اساس این قانون اگر فرد متقاضی پناهندگی در آلمان پیش‌از ورودش به این کشور، از یک کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا به هر نحوی (زمینی، ترانزیت) عبور کرده و در آن کشور تقاضای پناهندگی داده باشد، به پرونده وی در آلمان ترتیب اثر داده نخواهد شد و به کشوری که مسئولیت دارد، بازگردانده می‌شود.
در قانون دابلین ۳ تأکید شده، "شرایط خاص" یک متقاضی باید مورد توجه قرار گیرد، اما در عمل این تأکید از سوی مقامات اداره مهاجرت نادیده گرفته می‌شود.
اشتفان تئو رایشل، هماهنگ‌کننده "پناهجویی در کلیسا" در ایالت بایرن که این مسئولیت را به سفارش کلیسا از اکتبر ۲۰۱۴ بر عهده گرفته، می‌گوید: «به مدارک و شواهد ارائه شده اعتنایی نمی‌شود و با توسل به هر چیز پرونده اخراج از کشور در مورد پناهجویان از نظر حقوقی اجرا می‌شود.» او از اخراج پناهجویان بدون آن‌که شرایط خاص این افراد مد نظر قرار بگیرد و پرونده‌شان به دقت بررسی شود، انتقاد می‌کند.
کلیساها در نظر دارند تا جایی که در توان دارند، از اخراج پناهجویان جلوگیری کنند و به آن‌ها چیزی را بدهند که دولت از اعطا کردنش خودداری می‌کند: حفاظت و کمک به فرد در موقعیت تهدیدآمیز.
صفحه ویژه: پناهندگی و پناهندگان ایرانی در آلمان
"دفاع با چنگ و دندان" از پناهجو
کاردینال راینهارد مارکس، ر‌ئیس شورای اسقف‌های آلمان در گفت‌وگویی با روزنامه زوددویچه‌تسایتونگ نسبت به این حرکت کلیساها ابراز قدردانی کرده و اضافه می‌کند، کلیساها و انجمن‌های مذهبی بسیار با دقت با مسئله پناه دادن به پناهجویان در کلیسا رفتار می‌کنند و تجربه دهه‌های پیشین نشان داده "که در جریان پناه دادن به پناهجویان، تقریبا همیشه راه‌حلی بهتر و از نظر حقوقی آسان‌تر پیدا شده است."
طبق یک آمار رسمی در سال گذشته میلادی ۲۰۰ مورد پناهجویی در کلیسا ثبت شده است.
با این حال برآورد می‌شود، آمار واقعی دو برابر این میزان باشد. برای نمونه آمارهای رسمی در ایالت بایرن نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۴ میلادی ۱۶۹ نفر به کلیسا پناه برده‌انده و ۲۷۵ نفر نیز به طور موقت در کلیساهای این ایالت پناهگاهی یافته‌اند.
آمار سال ۲۰۱۴ در این ایالت پنج برابر آمار سال پیش از آن بوده است.
به گفته اشتفان رایشل اعضای بسیاری از انجمن‌های مذهبی در ابتدا پناه دادن به پناهجویان در کلیسا را با دیده تردید می‌نگریستند و چندان رغبتی به این کار نداشتند، اما به مرور زمان این طرز فکر جای خود را به همیاری و کمک‌رسانی داد.
وی می‌گوید بعد از این‌که مردم با سرنوشت و داستان زندگی پناهجویی که در کلیسای محل پناه گرفته، آشنا می‌شوند، اگر پای اخراج این پناهجو از کشور به میان آید، حتی محافظه‌کارترین فرد محله و روستا هم به میدان می‌آید و با چنگ و دندان می‌خواهد از "پناهجویش" دفاع کند.
سیاست پناه دادن به پناهجویان در کلیسا
پیشینه سیاست پناه دادن به پناهجویان در کلیسا از ۳۱ سال پیش در آلمان پا گرفته است. ۲۱ سال پیش انجمن فدرال "پناهجو در کلیسا" از سوی مسیحیان پروتستان و کاتولیک تأسیس شد.
تقریبا تمامی پناهجویانی که در کلیسا پذیرفته می‌شوند، از خطر اخراج از کشور رهایی یافته و پرونده‌شان دوباره به جریان می‌افتد.
حدود ۹۰ درصد این افراد نیز در نهایت اجازه اقامت در آلمان را می‌یابند. اشتفان رایشل در جلسات گفتگو با کشیش‌ها به آن‌ها تأکید می‌کند تا تلاش‌هایشان را واقعا صرف پناهجویانی با شرایط خاص کنند.
او یک نمونه خاص را این‌گونه برمی‌شمرد: پناهجویی سوری در پی ترکش‌‌های ناشی از انفجار زخمی می‌شود، درهمان حال در کنار وی نارنجکی نیز منفجر شده و او به شدت مجروح می‌شود. این پناهجو در مسیر فرار از سوریه خود را ابتدا به بلغارستان می‌رساند. در این کشور بدون آن‌که مراقبت‌های پزشکی دریافت کند، مدتی را سر می‌کند و سپس خود را به آلمان می‌رساند و تقاضای پناهندگی می‌دهد.
طبق قانون "دابلین ۳" این پناهجو به بلغارستان بازگردانده می‌شود، زیرا وی اولین بار از طریق ورود به این کشور وارد خاک اتحادیه اروپا شده است و حال بلغارستان مسئولیت رسیدگی به پرونده وی را دارد.
مهلت ۱۸ ماهه به جای ۶ ماهه
اداره مهاجرت و پناهجویی آلمان به تازگی تصویب کرده است با پناهجویانی که در چارچوب سیستم "پناهجویی در کلیسا" در خاک آلمان باقی مانده‌اند، به عنوان "مفقود شده" رفتار شود. به این ترتیب اداره مهاجرت زمان بیشتری را برای اخراج پناهجو از آلمان و فرستادنش به کشور اولیه اروپایی که وی در آن قدم گذاشته، خواهد داشت.
تا کنون پناهجو باید ۶ ماه را پر می‌کرد، اما حالا این مهلت ۱۸ ماهه خواهد بود. به این ترتیب کلیساها باید از این پس به جای ۶ ماه، ۱۸ ماه پناهجو را در خود جای داده و به وی پناه دهند.
مسئولان کلیسا به شدت از این تصمیم ناخرسند هستند و مذاکرات پشت پرده با اداره مهاجرت در جریان است. هدف این مذاکرات این است که پرونده پناهجویانی که شرایطی خاص دارند، پس از معرفی از سوی کلیسا، در اداره مهاجرت با دقت بررسی شود تا به این ترتیب نیازی به پناه دادن به پناهجو در کلیسا نباشد.
چنانچه این مذاکرات به جایی نرسند، سیستم قضایی آلمان باید وارد عمل شود و این موضوع را از نظر حقوقی به سرانجام برساند. تا کنون در دو مورد دادگاه بر عدم "مفقود بودن" پناهجو و در نتیجه ۶ ماهه بودن مهلت رأی داده است.