دروغ و تحریف در پرونده نوید افکاری • مروری بر برخی موارد

نوید افکاری بامداد شنبه ۲۲ شهریور، با سرعتی غیرمعمول و بدون اطلاع قبلی اعضای خانواده اعدام و شامگاه همان‌ روز پیکرش "تحت تدابیر شدید امنیتی" به خاک سپرده شد.

این حکم زمانی اجرا شد که نهادهای بین‌المللی حقوق بشری و ورزشی و شخصیت‌های سرشناسی از دنیای هنر، فرهنگ، سیاست و ورزش به همبستگی با خانواده افکاری برخاسته و خواستار لغو حکم اعدام نوید شده بودند.

نوید افکاری سنگری، دو برادرش وحید و حبیب و جوان دیگری به نام سعید دشتکی به اتهام "مشارکت فعال" در حرکت‌های اعتراضی مرداد ماه ۱۳۹۷ در شیراز محاکمه و محکوم شدند.

منابع خبری هفتم شهریور اعلام کردند که نوید افکاری از جمله به اتهام قتل یک کارمند اداره آب و فاضلاب شیراز به اعدام و دو برادرش و متهم چهارم به زندان‌های دراز مدت محکوم شده‌اند.

یک هفته پس از انتشار این خبر، صدا و سیمای جمهوری اسلامی و بسیاری از رسانه‌های حکومتی، از جمله خبرگزاری فارس، نزدیک به نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران و خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه فیلمی منتشر کردند که هدفش توجیه حکم اعدام متهم ردیف اول پرونده به نظر می‌رسید.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

انتشار این فیلم تردیدها درباره رسیدگی عادلانه و منصفانه به این پرونده را افزایش داد و برخی خلاف‌گویی‌ها و تحریف‌های رسانه‌های حکومتی و دستگاه قضائی را آشکار کرد.

این فیلم بر اساس بازسازی صحنه قتل و "اعتراف‌های" متهمان تدوین شده که نوید افکاری و خانواده‌اش می‌گویند زیر شکنجه گرفته شده است. حسن یونسی، وکیل نوید می‌گوید در پرونده هیچ سندی قابل اعتنایی به جز این "اقاریر" برای اثبات اتهام موکلش وجود ندارد.

خلاف‌گویی درباره وجود فیلم

نوید افکاری در یک فایل صوتی می‌گوید در کیفرخواست به وجود فیلمی از دوربین‌های مداربسته استناد شده که لحظه ارتکاب قتل را ثبت کرده است اما قاضی دادگاه به اصرار او برای نمایش این فیلم اعتنایی نکرده است.

ادعای وجود فیلم از لحظه قتل را خبرگزاری میزان، رسانه رسمی قوه قضائیه نیز مطرح کرده بود که وکیل نوید افکاری در گفت‌وگو با سایت "امتداد" آن را به شدت تکذیب کرد.

در فیلمی که صدا و سیما و رسانه‌های حکومتی منتشر کردند تنها صحنه‌ای از عبور نوید افکاری در حال مکالمه تلفنی از یک کوچه دیده می‌شود که نشان می‌دهد ادعای وجود فیلم از لحظه قتل دروغ بوده است.

ابهام و پنهانکاری درباره هویت مقتول

یکی دیگر از موارد پرابهام و تحریف‌آمیز پرونده افکاری، ضد و نقیض‌گویی درباره هویت مقتول است. نوید افکاری متهم است ۱۱ مرداد ۹۷ حسن ترکمان، کارمند سازمان آب و فاضلاب استان فارس را به ضرب چاقو به قتل رسانده است.

هادی غزنویان، همکار ترکمان، در جریان تحقیقاتی که در پرونده نیز ثبت شده گفته او پس از پایان ماموریت گشت‌زنی در روز ناآرامی‌ها در شیراز در حال بازگشت به خانه بوده است.

خبرگزاری فارس ۱۴ مرداد ۹۷ در گزارش مراسم تشییع جنازه حسن ترکمان او را "یکی از نیروهای امنیتی حاضر در تجمعات غیرقانونی روزهای گذشته در شیراز" معرفی کرده بود.

در فیلم صدا و سیما ادعا شده که ترکمان پیش از حادثه به طور اتفاقی از خانه پدری خود در شیراز خارج شد و هدف حمله قرار گرفت. خبرگزاری میزان دهم شهریور در گزارشی نوشته که پدر ترکمان در حضور مراجع انتظامی گفته پسرش "بعد از فراغت از امور شغلی" در راه بازگشت به خانه هدف ضرب و جرح با چاقو قرار گرفته است.

پرونده‌سازی برای افراد در جمهوری اسلامی سابقه‌ای طولانی دارد و نمایش فیلم "اعترافات" در صدا و سیما نیز بارها تکرار شده است.

سناریوی تکراری اعتراف‌های اجباری

فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر و سازمان عدالت برای ایران مستقر در لندن، در گزارش مشترکی که ماه ژوئن امسال منتشر شد، فاش کرده‌اند که صدا و سیمای جمهوری اسلامی در یک دهه گذشته دست‌کم در ۳۵۵ مورد اقدام به انتشار فیلم "اعتراف‌هایی" کرده که زیر شکنجه و اجباری گرفته شده‌اند.

مازیار ابراهیمی، فردی که زمانی به ترور "دانشمندان هسته‌ای" متهم شده بود و اعتراف‌های اجباریش از تلویزیون پخش شد در یک پیام توئیتری می‌گوید با دیدن فیلمی که درباره نوید افکاری تهیه شده "دقیقا" یاد مستندی افتاده که بر مبنای "اعترافات" او تهیه و پخش شده بود. ابراهیمی می‌گوید "یک جورایی منگ" است که چطور "همیشه همین سناریو" تکرار می‌شود.

ادعای دستگاه قضائی درباره شتاب در اجرای حکم

ابهام دیگری که مسئولان در مورد آن خلاف‌گویی می‌کنند علت شتاب در اجرای حکم اعدام نوید افکاری است. به گفته حسن یونسی، مطابق "آیین نامه اجرای احکام قصاص" محکوم به اعدام حق دارد پیش از اجرای حکم با خانواده خود دیدار کند اما ماموران "آنقدر عجله" داشتند که نوید را از این حق محروم کردند.

مقام‌های قضائی استان فارس ادعا کرده‌اند شتاب در اجرای حکم به خاطر اصرار خانواده مقتول برای این کار بوده است. مطابق برخی گزارش‌ها خانواده حسن ترکمان برای پافشاری بر قصاص تحت فشار قرار گرفته‌اند. با این همه اصرار خانواده مقتول نمی‌تواند متهم را از حق قانونی آخرین دیدار با خانواده‌اش محروم کند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

حرکت‌های اعتراضی مرداد ۹۷ پس از ناآرامی‌های دی ماه ۹۶ و قبل از حوادث آبان ۹۸ گسترده‌ترین جنبش اعتراضی در تاریخ جمهوری اسلامی به شمار می‌رود که در آنها تظاهرکنندگان خیلی سریع کلیت حکومت و همه جناح‌های آن را با شعارهای خود هدف گرفتند.

در سال‌های اخیر همبستگی بین‌المللی با معترضان ایران گسترده‌تر از هر زمان شده و کمپینی که با هدف جلوگیری از اعدام نوید افکاری و در مخالفت با مجازات اعدام در هفته‌ها و روزهای گذشته به راه افتاده به لحاظ گستردگی طیف مشارکت‌کننده در آن کم‌نظیر بوده است.

برخی ناظران احتمال می‌دهند تصمیم درباره شتاب در اجرای حکم اعدام نوید افکاری، با توجه به جو بین‌المللی علیه آن، از طرف مراجع بالاتر از مسئولان محلی گرفته شده و حکومت قصد داشته با این کار ضمن دهن‌کجی به افکار عمومی جهان از معترضان داخلی هم زهر چشم بگیرد.