در روزهای پیش از کریسمس در آلمان چه خبر است؟ آداب و رسوم روزهای پیش از کریسمس

روزهای پیش از جشن میلاد مسیح است و خیابان‌های شهر غرق چراغانی‌اند. در کوچه‌های تنگ مرکز شهر به بالا که می‌نگری، ستاره، ریسه‌های نور و چراغ‌های رنگی خودنمایی می‌کنند. ویترین فروشگاه‌ها هم به تناسب این روزها تزیین شده است.

۲۴ روز مانده به زادروز مسیح که ایام ادونت نامیده می‌شود، بیشتر بچه‌ها و البته خیلی از بزرگترها، تقویمی هدیه می‌گیرند یا خودشان برای خودشان می‌خرند یا درست می‌کنند به نام تقویم ادونت. این تقویم ۲۴ در کوچک دارد که از ۱ دسامبر تا ۲۴ دسامبر، روزی یکی از آنها را باز می‌کنند. پشت این درها یک هدیه کوچک یا بیشتر یک تکه شیرینی یا جمله‌ای بر کاغذ نهفته است. بزرگ‌ترها هم از این شادی کودکانه سهم می‌برند.

این روزها در بسیاری از خانه‌ها یک حلقه پیدا می‌شود که معمولا از گل و گیاه، برگ‌ها و میوه کاج و کره‌های رنگی کوچک و بزرگ درست شده است. حلقه‌ای که ۴ شمع در اطراف یا در میان آن خودنمایی می‌کنند. نخستین شمع ۴ یکشنبه مانده به روز تولد مسیح، روشن می‌شود، یکشنبه بعدی دومین شمع تا برسد به چهارمین شمع. چهارمین شمع که روشن شد، شب تولد مسیح نزدیک است.

۴ دسامبر روز گرامیداشت بارباری مقدس یا سنت بارباراست. او که در قرن سوم میلادی زندگی می‌کرده است، گفته می‌شود به دست پدر خود کشته شده چون حاضر نشده از اعتقادات مسیحی خود دست بکشد. در این روز و به یاد سنت باربارا برخی مسیحیان شاخه‌های درخت سیب یا گیلاس را می‌کنند و در آب می‌گذارند و باز شدن شکفه‌ها تا کریسمس را خوش یمن می‌دانند.

یک مناسبت مهم تا پیش از فرارسیدن کریسمس یا شب‌های مقدس "روز نیکلاس" است در ششم دسامبر. سنتی که ریشه آن به نیکلاس قدیس می‌رسد که بنا بر روایات در قرن ۴ میلادی زندگی می‌کرده و به ویژه به کودکان توجه داشته است. بچه‌ها شب پیش از ششم دسامبر، قبل از خوابیدن، چکمه‌شان یا جوراب‌های بزرگی را که به همین مناسبت درست‌ شده، بیرون در می‌گذارند تا "نیکلاس" آنها را هدیه‌های کوچک و شیرینی‌ها پر کند.

چند هفته مانده به کریسمس بازار شیرینی‌پزی داغ است؛ آشپزخانه مادرها و مادربزرگ‌های آلمانی پر است از دستور پخت شیرینی‌ها و بیسکویت‌هایی که یا نسل به نسل به آنها رسیده یا با تجربه و آزمون و خطا تغییرش داده‌اند. پیش‌ترها این شیرینی‌ها تنها برای خوردن پخته نمی‌شدند، از آنها برای تزیین خانه هم بهره می‌گرفتند. برای نمونه درخت کریسمس را با شمع و مجسمه‌های کوچک و بیسکویتی ویژه این روزها تزیین می‌کردند.

هیچ سنتی در ارتباط با کریسمس، این چنین در جهان مشهور نیست؛ درخت کریسمس. ردپای این درخت‌های تزیین شده به مناسبت روزهای مقدس را می‌توان در قرن ۱۶ میلادی هم پیدا کرد. به طور سنتی درخت کریسمس را در آلمان تازه در روز ۲۴ دسامبر در نشینمن خانه‌شان برپا می‌کردند. امروزه اما خانه‌ها زودتر به پیشواز می‌روند؛ به پیشواز درختی که برپایی‌اش حکایت از آمدن روزهای مقدس و رفتنش از خانه به معنای پایان این روزهاست.

برخی خانواده‌ها هم در نزدیکی یا پای درخت کریسمس، یک گوشه، "مهد میلاد" بر پامی‌کنند؛ مجسمه‌هایی کوچک و ظریفی از سه مغ (سه پادشاه مقدس از شرق)، مریم مقدس، یوسف، چوپان و جانورانی مثل خر و گاو و گوسفند که رویداد تولد مسیح را به روایت مسیحیان که در یک آخور اتفاق افتاده به تصویر می‌کشند. در میانه تصویر هم گهواره‌ای است که کودک درون آن مسیح است.

در قرن چهاردهم میلادی نخستین بازارهای کریسمس به راه افتادند؛ بازارهایی که به طور معمول دور و بر کلیساها بر پا می‌شدند. این بازارها معمولا با نخستین آخرهفته از مجموع ۴ آخرهفته مانده به کریسمس کار خود را آغاز می‌کنند. این بازارها تشکیل شده‌اند از غرفه‌های کوچک غرق در رنگ و نور و تزیینات کریسمس که همه چیز در چنته دارند؛ از خوراکی‌های مناسب این روزها تا شراب داغ و اسباب‌بازی‌ها و وسایل زینتی.

در شب کریسمس که نقطه اوج جشن‌ها و مراسم مربوط به این روزهاست، بسیاری از شهروندان آلمان برای شرکت در مراسم دعا و نیایش به کلیسا می‌روند. در کلیسا به آوازها و آهنگ‌های نواخته شده و داستان‌هایی که از انجیل روخوانی می‌شوند، گوش می‌سپارند. گاهی بچه‌ها در این شب روایت تولد مسیح را به روی صحنه می‌برند.

اما خوراک مرسوم شب کریسمس چیست؟ در آلمان برخی خانواده‌ها برای این شب شامی سنتی در نظر می‌گیرند که غاز بخش اصلی آن است. در برخی دیگر از خانواده‌ها شام شب کریسمس سبک است تا زود خورده شود و جمع شود و بچه‌ها زیاد منتظر گرفتن اجازه برای باز کردن هدیه‌هاشان که به مناسبت کریسمس دریافت کرده‌اند نایستند؛ لحظه‌ای که برای بچه‌ها نقطه اوج و زیباترین بخش از جشن‌های ایام کریسمس است.

در شب کریسمس در برخی خانواده‌ها برای بچه‌ها داستان‌های مربوط به شب‌های مقدس را می‌خوانند و یا با هم آوازهای مرسوم در این روزها را می‌خوانند.