در حوزه‌های رای‌گیری در آلمان چه می‌گذرد؟
۱۳۹۶ شهریور ۳۱, جمعه
آلمان در آستانه انتخابات سراسری قرار دارد؛ با ۶۱میلیون و ۵۰۰هزار نفر واجد حق رای و سه میلیون رای اولی. انضباط و دیسیپلین آلمانی‌ها در جهان زبانزد است. این ویژگی در مدیریت اخذ رای در حوزه‌های رای‌گیری نیز دیده می‌شود.
افراد داوطلب میتوانند با همیاری در حوزه‌های انتخاباتی، در فرایند رای‌گیری مشارکت داشته باشند. این فعالیت مدنی و افتخاری، مستلزم علاقمندی شخصی و ارائه معرفی‌نامه‌ای از یکی از احزاب یا شهرداری حوزه انتخابیه است.
فرید اشرفیان، همکار بخش ورزشی دویچه‌وله فارسی چنین مشارکتی در حوزه‌های انتخاباتی دارد و در انتخابات سراسری ۲۰۱۷، سرپرست یکی از حوزه‌های شهر فرانکفورت است. پای صحبت او نشسته‌ایم که از ۱۵ سال قبل به این مشارکت مدنی مشغول است.
● رای‌دهندگان در آلمان، صرفا در حوزه‌های انتخاباتی معینی رای می‌دهند که در تقسیم‌بندی اداری محل سکونت‌شان قرار دارد.
● حوزه‌های رای‌گیری معمولا مدارس هستند. متصدی برگزاری انتخابات وزارت کشور و عامل اجرایی آن دوایر مربوطه در شهرداری‌‌ها هستند.
● افراد واجد حق رای، یک ماه مانده به روز انتخابات، دعوت‌نامه‌ای رسمی (کارت انتخابات) دریافت می‌کنند. چنانچه کسی به دلایلی نتواند شخصا در روز انتخابات رای بدهد، می‌تواند تقاضای وکالت کند یا برای رای کتبی و از راه دور درخواست بدهد.
● وظیفه مسئولان حوزه‌های رای‌گیری، نظارت بر فرایند دمکراتیک، آزاد، محرمانه و منظم، در روز انتخابات است.
● محرمانه بودن رای به این معناست که رای در فضای خصوصی (کابین یا محل محصور) به صندوق انداخته می‌شود و رای‌دهنده خودش تصمیم می‌گیرد که به چه کسی و چه حزبی رای دهد.
● والدین حق ندارند فرزندانی را که قادر به خواندن و نوشتن هستند، همراه خود به کابین رای‌گیری ببرند. نظارت بر این امر از وظایف سرپرست حوزه رای‌گیری است.
● افراد سالخورده، بیماران و توان‌خواهان اجازه دارند با کمک یک پرستار یا همراه رای دهند اما رای باید محرمانه بماند.
● مسئول حوزه رای‌گیری باید مراقب باشد که هیچ دخالتی از سوی همراهان رای‌دهنده در فرایند رای‌گیری صورت نگیرد.
● حوزه‌ها راس ساعت ۸ صبح باز می‌شوند و راس ساعت ۱۸ بسته می‌شوند و هیچ استثنایی برای رای دادن در خارج از این بازه زمانی وجود ندارد.
● کسانی که هنگام اتمام زمان رای‌گیری در حوزه‌ها باشند، هم‌چنان اجازه دارند رای دهند اما کسی بیرون از ساختمان پس از انقضای مهلت اجازه ورود ندارد.
● شمارش آرا دستی است و بلافاصله پس از اتمام مهلت رای‌گیری، از ساعت ۱۸ شروع می‌شود.
● وقتی صندوق‌ها باز می‌شوند و همه آرا برای شمارش روی زمین یا روی میز ریخته می‌شوند، همگان میتوانند شمارش آرا را نظاره کنند.
● همکاران و سرپرستان حوزه‌های رای‌گیری باید کلیه جزییات رای‌گیری را پروتکل و نتیجه شمارش آرا را تلفنی به مسئول مربوطه در شهرداری منطقه اعلام کنند.
● نتایج هر حوزه پس از شمارش دستی، وارد کامپیوترهای مخصوص می‌شود و از این مرحله به بعد، انتقال آمار الکترونیک خواهد بود.
● تا کنون در انتخابات پارلمانی آلمان، زمان رای‌گیری تمدید نشده است. رای‌دهندگان در همان فاصله مقرر، به حوزه‌ها رجوع می‌کنند.
● مسئول دریافت آمار حوزه‌ها در شهرداری، موظف است نتایج را با میزان واجدین حق رای در هر حوزه تطبیق دهد و صحت آنها را کنترل کند.
● مشخصا کنترل و تحلیل می‌شود که اگر در حوزه‌ای ۸۰۰ نفر حق رای داشته‌اند، چه تعداد از این حق استفاده کرده‌اند و تک‌تک آرا چگونه نسبت به احزاب تقسیم شده‌اند.
● اگر در آمار اعلامی حوزه‌ها، در جمع و تفریق‌ها تنها یک رای جابجا شده یا در مورد برگه‌ای تردیدی وجود داشته باشد، دوباره همه چیز از اول شمارش می‌شود.
● ضریب درستی پیش‌بینی‌ها در انتخابات آلمان بسیار بالاست. علت این است که نهادهای نظرسنجی، یک جامعه آماری نمونه از قشرهای اجتماعی را ملاک می‌گیرند. این نمونه حداقل از ۱۰۰۲ نفر تشکیل می‌شود.
● اعلام نتایج حوزه‌ها به میزان آرای آن حوزه بستگی دارد. برخی حوزه‌ها در مناطق کم‌جمعیت، در طول ده ساعت حدود ۱۰ تا ۱۵ مراجعه‌کننده دارند و در برخی حوزه‌ها هزاران نفر رای می‌دهند.
● آلمان به ۲۹۹ دایره اداری تقسیم شده که هر کدام حدودا ۲۵۰هزار نفر جمعیت دارند. بنا بر نص قانون اساسی آلمان، از هر منطقه یک کاندیدا مستقیما به مجلس می‌رود. هر حزب نیز برای هر دایره انتخاباتی می‌تواند یک کاندیدا معرفی کند.
● میزان مشارکت در انتخابات سراسری آلمان معمولا از سایر انتخابات بالاتر است. در انتخابات فدرال، مشارکت بین ۷۰ تا ۸۰درصد است و در انتخابات ایالتی کمتر و حدود ۵۰درصد. در انتخابات شورای شهر و شهرداری این روند کمتر هم می‌شود و در انتخابات پارلمان اروپا اشتیاق به کمترین میزان می‌رسد اما از ۵۰ درصد کمتر نمی‌شود.
● آلمانی‌ها در انتخابات پارلمانی دو رای می‌دهند: یکی رای به فرد که موجب می‌شود کاندیدای مورد نظر مستقیما وارد مجلس شود. دوم رای به احزاب که بدینوسیله، تعدادی نماینده به صورت غیرمستقیم وارد مجلس سراسری می‌شوند. احزاب باید لیست ایالتی تعیین کنند و تعداد کاندیداها در این لیست به نسبت ایالت است. احزابی میتوانند سهم بگیرند که از حد نصاب ۵درصد عبور کرده یا سه کاندیدای مستقیم داشته باشند.
● احزابی که بیشترین درصد آرا را آورده‌اند میتوانند دولت ائتلافی تشکیل دهند. صدراعظم معمولا از حزبی خواهد بود که بالاترین درصد آرا را کسب کرده باشد.