داوری زنان در عرصه‌ای که در انحصار مردان بود
۱۳۹۸ مرداد ۲۴, پنجشنبه
گل کریستین پولیسیک می‌توانست نتیجه بازی را به نفع چلسی در دیدار با لیورپول تغییر دهد. اما استفانی فراپارت و کمک‌داورهایش نظر دیگری داشتند و تشخیص آفسایت دادند: گل بی‌گل. فراپارت، آرام، مصمم و با اعتماد به نفس در برخورد با واکنش بازیکنان، نشان داد که به کارش مسلط است و تردیدی در توانایی‌اش نیست.
این صحنه‌ای از بازی چهارشنبه شب بود. ۲۳ مرداد ماه در شهر استانبول ترکیه، تیم چلسی در سوپرجام باشگاههای اروپا به مصاف لیورپول رفت. لیورپول در ضربات پنالتی بر چلسی غلبه کرد و قهرمان سوپر جام اروپا شد.
اما آنچه بازی شب گذشته را بیش از پیش مهم و جذاب کرد، نه رویارویی دو تیم نام‌آور بریتانیایی بود و نه نتیجه، بلکه داوری این مسابقه. برای نخستین بار یک تیم داوری زن یک دیدار مهم مردان فوتبال اروپا را قضاوت می‌کرد.
استفانی فراپارت، داور ۳۵ ساله بازی شب گذشته، از شناخته‌ترین داوران فوتبال زن جهان به شمار می‌رود. او نخستین زنی است که در رقابت‌های لیگ حرفه‌ای فوتبال مردان فرانسه سوت زده و در ماه ژوئیه دیدار فینال جام جهانی زنان را هم داوری کرد.
انتظارها از یک داور زن
اما سابقه و توانایی فراپارت چیزی از بحث‌ها و کنجکاوی‌ها در مورد خبر داوری این مسابقه توسط یک تیم داوری زن کم نکرد.
یورگن کلوپ، مربی تیم لیورپول با "تاریخی" خواندن این بازی به دلیل تیم داوری‌اش، از "تصمیمی هوشمندانه" سخن گفته بود. سزار آزپیلیکوئتا بازیکن تیم چلسی هم گفته بود، خوشحال است که می‌بیند جهان [در این موضوع] در حال پیشرفت است.
روزنامه آلمانی‌زبان "زود دویچه تسایتونگ" پیش از بازی نوشت، انتخاب فراپارت برای داوری این بازی مهم، نشانه‌ای روشن در جهت تقویت جایگاه زنان داور در عرصه فوتبال جهان است. این روزنامه با اشاره به جمعیت میلیونی بینندگان مسابقات این چنینی، از "سیگنالی" می‌نویسد که با انتخاب یک داور زن برای چنین بازی حساسی به جامعه فرستاده می‌شود.
در ایران، اعتماد آنلاین پیش از بازی نوشت: «امشب در سوپرکاپ اروپا، این فراپارت است که نقش اول داستان را بر عهده دارد تا در مقابل چشم جهانیان قدم بزرگ دیگری در راه شکستن سقف شیشه‌ای حضور زنان در فوتبال بردارد. تیم داوری استفانی فراپارت امشب در میان زمین چمن خواهند ایستاد تا در بازی‌ای که دهه‌ها از آن حذف شده بودند، قانون را سوت بزنند.»
سیمای زن داور در سیمای جمهوری اسلامی
در سایت‌های ایرانی، افزون بر این بحث‌ها، حضور زن به عنوان داور و نمایش آن از سیمای جمهوری اسلامی ایران هم موضوع مطرح دیگر پیش از انجام این رویداد ورزشی بود.
سایت "انتخاب" پیش از برگزاری مسابقه چلسی و لیورپول با انتشار عکسی از کنداکتور دو شبکه ورزشی در روز ۲۳ مرداد، نوشت، "در کنداکتور شبکه سه و شبکه ورزش، جایی برای بازی چلسی و لیورپول در نظرگرفته نشده است".
این بازی نهایتا در ایران هم پخش شد. برخی از کاربران از "سانسور" هرچند "سانسور حداقلی" نوشتند...
وبرخی از سانسور لحظه‌هایی چون دست دادن داور با کاپیتان‌های دو تیم.
عملکرد موفقیتآمیز فراپارت
اما از بحث چگونگی پخش این بازی از سیمای ملی ایران که بگذریم، موضوع اصلی پس از بازی، عملکرد تیم داوری مسابقه چلسی و لیورپول بود و مهر تأییدی که بر توانایی فراپارت و دستیارانش زده شد.
فراپارت در مصاحبه‌ای پیش از این بازی تاریخی گفته بود، «برای من چیزی تغییر نکرده است فوتبال همان فوتبال است و قوانین همان قوانین.» او با اشاره به تمرین‌های زیاد گفته بود، ترسی ندارد و آماده قضاوت در تمام مسابقات است و در بازی شب گذشته نیز با عملکرد خود توانایی و آمادگی‌اش را به اثبات رساند.
خبرآنلاین از این شب به عنوان "شبی تاریخی در فوتبال اروپا" نام برده است. این خبرگزاری عملکرد استفانی فراپارت و کمک‌هایش در این مسابقه حساس را "قابل قبول" خوانده و نوشته است: «او عمکرد قابل قبولی از خود بر جا گذاشت تا به این ترتیب اولین تجربه در سپردن قضاوت بازی‌های بزرگ به زنان موفقیتآمیز باشد.»
"ریزش دیوارهای قلعه مردانه"
حضور داور زن و دستیاران او و عملکرد این تیم در یک بازی مهم مردان در شب گذشته، برای بسیاری از سایت‌های آلمانی هم موضوع داغ امروز است.
یوشا وبر، مفسر دویچه وله می‌نویسد، فوتبال و داوری این ورزش محبوب، دهه‌ها عرصه‌ای مردانه بوده و برای بسیاری هنوز هم هست، "نه فقط در ایران یا عربستان سعودی بلکه اینجا در اروپا هم، در محل تولد ورزش فوتبال". اما اکنون با تجربه‌ای مانند شب گذشته، به نوشته این مفسر، "دیوارهای این قلعه مردانه در حال ریزش‌اند".
آغاز راهی برای شکستن "آخرین تابو"
بی‌بیانا اشتاین‌هاوس نخستین زنی بود که با سوت زدن در بوندس‌لیگا در آلمان، از دیوار حضور زنان در میدان مردانه داوری فوتبال، گذر کرد. مفسر دویچه وله با اشاره به حضور اشتاین هاوس و فراپارت در میادینی که تا کنون "مردانه" بوده‌اند و با اشاره به افزایش حضور زنان در عرصه‌های مختلف مرتبط با ورزش فوتبال، از رویدادهای فوتبالی پیش رو و نقشی که زنان در آن می‌توانند ایفا کنند، می‌نویسد.
این مفسر عملکرد تیم داوری استفانی فراپارت و دستیارانش را در "بازی نزدیک و حساس شب گذشته، با وجود فشار افکار عمومی، "عملکردی بدون خطا" می‌داند.
مفسر دویچه وله در ادامه با اشاره به این عملکرد در عرصه داوری، می‌نویسد، با این تجربه "شاید آخرین تابو هم شکسته شود". این مفسر آلمانی در ادامه این تابو را این چنین توصیف می‌کند: «حضور یک زن به عنوان مربی باشگاههای بزرگ یا تیم ملی فوتبال کشور. زنان از پس این کار هم برمی‌آیند. چرا که نه.»
در حالی که مفسر آلمانی امیدوار است در آخرین سنگر مردانه یعنی مربی‌گری تیم‌های بزرگ و نام‌آور مردان در فوتبال روزی زنان هم بدرخشند، ایران هنوز در خم اولین کوچه‌هاست؛ فکر و ذکر چگونگی نمایش زن از تلویزیون و حضور و عدم حضور زن در استادیوم‌های ورزشی.