«خواهش باهنر از اصلاح‌طلبان اعتباری ندارد»
۱۳۹۰ مرداد ۱۷, دوشنبه
محمدرضا باهنر، نایب رئیس مجلس ایران، در نشستی خبری با موضوع "حضور اصلاح طلبان در عرصه انتخابات آينده مجلس"، گفته است: «قطعا اصلاح طلبانی كه قانون اساسی را قبول داشته و معتقد به نظام جمهوری اسلامی هستند، میتوانند و بايد هم در انتخابات شركت كنند و اصلا ما از اين اصلاح‌طلبان خواهش می‌كنيم كه درانتخابات شركت كنند.» نایب رئیس مجلس ایران معتقد است در انخابات آینده، "کسی تحت عنوان اصلاح طلب رد صلاحيت نخواهد شد."
عباس عبدی، تحلیل‌گر مسائل سیاسی، در گفتوگو با دویچه وله، اظهار نظر مختلف چهره‌های اصولگرا درباره حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده را موضع نظام ایران نمی‌داند. او می‌گوید این سخنان اظهارنظرهایی شخصی است که اصولگرایان قادر به برآورده کردن الزامات آن نیستند، بنابراین اعتباری هم ندارد.
بشنوید: گفتوگو با عباس عبدی، تحلیل‌گر مسائل سیاسی
در هفته‌های اخیر و با نزدیک شدن به زمان انتخابات مجلس که قرار است در اسفندماه برگزار شود، چهره‌های مختلف اصولگرا همچون عماد افروغ، علی مطهری، حمیدرضا ترقی و... از حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده صحبت کرده بودند. در یک نمونه، حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه در گفتوگو با دویچه وله، با رد حذف اصلاح‌طلبان از عرصهی سیاسی ایران گفته بود: «آن‌ها در رقابت‌های گذشته حضور فعال داشتند و در رقابت‌های این دوره هم جا برای فعالیتشان وجود دارد. تا الان اصلاح‌طلبان در صحنه حاضر بودهاند. بنابراین هیچ اثری در رابطه با این نوع مسائل، ناشی از حذف آن‌ها یا کمرنگ شدن اصلاح‌طلبان نبوده است.»
در همین رابطه اوایل تیر ماه ۹۰، محمد خاتمی رئیس‌جمهور پیشین ایران شرکت اصلاح‌طلبان در انتخابات دوره نهم مجلس را مشروط به تحقق کامل «برگزاری انتخابات سالم، آزادی زندانیان، ایجاد فضای باز، سالم و امن سیاسی» کرده بود. عباس عبدی نیز در گفتوگو با دویچه وله به همین شرایط اشاره می‌کند.
دویچه وله: چرا برخی چهره‌های اصولگرا در ایران در هفته‌های اخیر برای حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده اصرار دارند؟
عباس عبدی: در این‌باره دو موضع وجود دارد. یکی این‌که این افراد از طرف حکومت اظهارنظر می‌کنند، دیگری این‌که از طرف جناح داخلی کلیت اصولگرایان اظهارنظر می‌کنند. اصولگرایان اگر می‌خواهند از طرف حکومت این سخنان را بگویند، قطعا باید این اظهارنظر به شکلی به مقامات بالای نظام منتسب شود. و تا وقتی که به مقامات بالای نظام منتسب نباشد، اعتباری ندارد. چون وقتی به مقامات بالای نظام انتساب پیدا کرد، طبیعی‌ست که الزامات آن را هم فراهم می‌کنند.
در این صورت حکومت باید به این نتیجه رسیده باشد که انتخابات بدون حضور اصلاحطلبها سودمند نیست و باید تبعات این دعوت به شرکت را هم بپذیرد. ولی به نظر می‌رسد که اظهارات اخیر اصولگرایان درباره حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات از طرف حکومت نیست. اگر هم گوینده‌این سخنان چنین قصدی دارند، این افراد شخصا نمی‌توانند الزامات حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات را فراهم کنند. این سخنان از طرف یک جناح داخلی اصولگرایان است. همان جناح سنتی‌اصول‌گرایان که الان در مجلس دست بالاتر را دارد و مخالف دولت است.
علت درخواست‌آنان از اصلاح‌طلبان برای شرکت در انتخابات چند علت دارد. مهم‌ترین علت این است که در انتخابات آتی اصولگرایان سنتی هیچ شانسی در مقابل طرفداران دولت ندارند. به دلایل متعددی در مقابل طرفداران دولت، قریب به اتفاق‌شان بازنده خواهند بود. آن‌ها فکر می‌کنند تنها با حضور اصلاحطلبها میتوانند شانسی پیدا کنند و حضور موثرتری داشته باشند.
این اصولگرایان متوجه نیستند، اصلاح‌طلبان در رقابت بین این دو گروه وارد بازی نمی‌شوند. بلکه در تعامل با کل ساختار حاکمیت است که میتوانند وارد شوند و حضور داشته باشند. آن‌ها وارد رقابت داخلی حکومتی‌ها نخواهند شد.
محمدرضا باهنر از اصلاح‌طلبانی که قانون اساسی ایران را قبول دارند، خواهش کرده در انتخابات شرکت کنند. به نظر شماآیا این سخنان هم جزو اظهارنظرهای شخصی ست، یا ممکن است این طرز تفکر طرفداران تأثیرگذاری هم بین اصولگرایان ایران داشته باشد؟
اولا همه اصلاحطلبها قانون اساسی را قبول دارند. نه این قانون اساسی را، بلکه کلا قانون را قبول دارند. حالا چه این قانون اساسی چه قانون اساسی دیگری خیلی فرقی نمی‌کند. اصل قانون را قبول دارند و فکر می‌کنند در آن چارچوب باید کار کنند و شعارهای محوری‌شان را جلو ببرند. اما این‌که آقای باهنر این سخن را گفته یا برخی دوستان دیگرشان این چنین سخن می‌گویند، این می‌تواند از هر دو موضع باشد. یعنی آن‌ها یک وقتی از موضع نظام حس می‌کنند که به‌هرحال نظام بدون وجود مجموعه اصلاح‌طلبان نمی‌تواند مسیر درستی طی کند. یک وقتی از موضع رقابت داخلی خودشان با جناح دولت این سخنان را مطرح می‌کنند.
رد نمی‌کنم که آن‌ها دوست دارند از موضع نظام هم سخن بگویند. مهم نیست که از موضع نظام یا موضع شخصی این‌گونه سخن می‌گویند زیرا در عمل آن‌ها قدرت تامین این شرایط را ندارند و این فقط در حد یک ایده است. در حال حاضر آن‌ها آن چیزی را که نمی‌گویند و هیچ وقت هم نخواهند گفت، این است که متوجه شده‌اند در رقابت‌های داخلی با جناح دولت بدون حضور اصلاح‌طلبان بازنده می‌شوند.
عده‌ای از اصلاح‌طلبان معتقدند با اتفاقات رخ داده پس از انتخابات سال ۸۸، "نظام ایران قصد برگزاری انتخابات حداکثری ندارد" و ترجیح می‌دهد انتخاباتی با حضور حداقلی بدون حضور اصلاح‌طلبان ولی با کمترین تنش برگزار شود. با نزدیک شدن به انتخابات آینده فکر می‌کنید این تحلیل چه قدر به واقعیت سیاسی امروز نزدیک است؟
انتخابات حداکثری در گذشته هم نبوده است. مگر دوم خرداد یا مجلس ششم حداکثری بود که حالا بخواهد انتخابات حداکثری باشد! بحث سر این است که آیا حکومت حاضر است انتخاباتی برگزار کند که مجموعه اصلاح‌طلبان در آن شرکت کنند؟ اگر بپذیرد قاعدتا مستلزم آزادی زندانیان است. آزادی زندانیان در کنار فعال شدن دوباره احزابی که جلو کارشان گرفته شده است. فکر می‌کنم در همین حد باشد برای ورود اصلاح‌طلبان به انتخابات کفایت می‌کند.
حسین کرمانی
تحریریه: فرید وحیدی