"خرس پارچه‌ای" برلیناله سی ساله شد
۱۳۹۴ بهمن ۱۷, شنبه
سه دهه است که در بخش "پانوراما" در جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم برلین یک خرس در حالت نشسته، به کارگردان بهترین "فیلم نامتعارف" جهان اهدا می‌شود؛ فیلمی که به رویدادهای غیرمعمولی و نامتداول در زندگی بپردازد.
در سال ۱۹۸۶، در ابتدا‌ی پایه‌گذاری این جایزه، فیلم‌هایی که عشق و روابط هم‌جنس‌گرایان را به تصویر می‌کشیدند، در مرکز توجه هیات داوران این بخش از برلیناله قرار می‌گرفتند. از این رو اولین "تدی"های برلیناله به دو کارگردان هم‌جنس‌گرا که در آن زمان چندان معروف نبودند، اهدا شد: پدرو آلمادوار و گاس ون سنت. این دو سینماگر اسپانیایی و آمریکایی که هر یک تا به حال دست‌کم ۱۰ فیلم در کارنامه‌ی هنر خود دارند، اکنون از چهره‌های درخشان سینمای جهان هستند.
بیشتر بخوانید:برنامه بخش مسابقه بین‌المللی برلیناله کامل شد
"تدی"های دوره‌‌های اول "پانوراما"، پارچه‌ای بودند و از طریق پست برای برندگان سینماگر فرستاده می‌شدند.
چشم‌اندازی بازتر
پس از یک دهه، مسئولان برگزاری پانوراما، افق فیلم‌های این بخش را گسترش دادند و علاوه بر تحسین از کارگردانانی که جلوه‌هایی از زندگی دگرباشان و هم‌جنس‌گرایان را به نمایش می‌گذاشتند، از سینماگرانی که در کارهای خود به گوشه‌های تاریک و ممنوعه‌ی جوامع گوناگون می‌پردازند نیز تقدیر کردند.
در این چارچوب، فیلم مستند "فوتبال با حجاب"، ساخته‌ی دیوید اسمن و آیت نجفی، دو فیلم‌ساز ایرانی و آلمانی مقیم این کشور در سال ۲۰۱۴، جایزه‌ی "تدی" را از آن خود کرد. در این فیلم سفر یک تیم فوتبالیست دختر از یک باشگاه آلمانی به تهران برای اجرای مسابقه با دخترهای فوتبالیست ایرانی به نمایش در می‌آید.
مستند "آوازهای بی‌سرزمین"، ساخته‌ی دیگر آیت نجفی که درباره‌ی ممنوعیت آواز زنان در ایران است، تازه‌ترین کار این سینماگر است که چندی پیش در یکی از بخش‌های جنبی جشنواره‌ی کن به نمایش در آمد.
برگزیده‌های "تدی"
شصت و ششمین دوره‌ی برلیناله، امسال به مناسبت سی سالگی این جایزه علاوه بر برگزاری جشنی بزرگ، بخش "نگاهی کوتاه به تدی" را هم تدارک دیده است. در این بخش، ۱۷ فیلم برجسته‌ای که در سالهای گذشته به افتخار دریافت "تدی پارچه‌ای" پانوراما نائل آمده‌اند، به نمایش گذاشته می‌شود.
مستند "به غیر از دیگران" که در سال ۱۹۱۹ به کارگردانی ریچارد اوسوالد ساخته شده و گرایشات جنسی "جوانان نامتعارف" آغاز قرن بیستم را دستمایه قرار داده، از جمله‌ی این کارها است.
فیلم "برلین، هارلم" از دو کارگردان آلمانی لوتار لامبرت و ولفرام تسوبوس که در سال ۱۹۷۴ ساخته شده، همین موضوع را دستمایه قرار داده و بیش از هر چیز به جنبه‌ی اعمال تبعیض اجتماعی و راسیسم در برلین آن دوران میپردازد.
بیشتر بخوانید: مدیر برلیناله: پذیرفتن پناهجویان مسئولیت تاریخی آلمان است
موضوع اصلی فیلم "پیش از دیوار سنگی"، از سینماگر زن آلمانی، گرتا شیللر که آن را با همکاری روبرت روزن‌برگ ساخته، جنبش هم‌جنس‌گرایی پس از جنگ جهانی دوم در آلمان است و این واقعیت تکان‌دهنده را به نمایش می‌گذارد که چگونه هم‌جنس‌گرایانی که در اردوگاه‌‌های کار اجباری زمان هیتلر مورد توهین و تحقیر و شکنجه قرار می‌گرفتند، در زمان کنراد آدنائر و در جمهوری فدرال آلمان نیز به "این جرم" روانه‌ی "دارالتادیب" شدند. از این افراد هنوز هم اعاده‌ی حیثیت نشده است.
فیلم‌های مسابقه‌ی "تدی"
در این دوره‌ی برلیناله، بیش از ۳۰ فیلم "نامتداول" از کشورهای اروپایی، مانند فرانسه، بلژیک، سوئد، بریتانیا، آلمان، اتریش، پرتغال، رومانی، هم‌چنین از کشورهای آمریکا و کانادا و نیز برزیل، شیلی و آرژانتین برای کسب "تدی" با هم رقابت می‌کنند. تبعیض، نابسامانی‌های اجتماعی، تضاد دو نسل و رویارویی شکل‌های متفاوت زندگی از جمله موضوع‌های این کارها هستند.
فیلم شیلیایی "تو تنها نیستی"، ساخته‌ی آلکس آنواندتر، داستان زندگی پدر و پسری را در سانتیاگو بازگو می‌کند که هر چند در کنار یک‌دیگر و در یک خانه زندگی می‌کنند، ولی از دنیاهای هم بی‌خبرند: خوان، مدیر یک کارخانه‌ی عروسک‌سازی ویترینی است که می‌کوشد پس از ۲۵ سال فعالیت در کارخانه به جانشینی صاحب آن دست یابد و پابلو، هم‌جنس‌گرای ۱۸ سالهای است که در رشته‌ی رقص تحصیل می‌کند و امیدوار است در آینده به عنوان یک رقصنده‌‌ی ماهر به شهرت جهانی برسد. روزی که پابلو از سوی نئونازی‌‌های سانتیاگو مورد حمله قرار می‌گیرد و به بیمارستان منتقل می‌شود، رویای هر دو نقش بر آب می‌شود و تلاش طاقت‌فرسای پیگیری و دستگیری مجرمان، جای آن را می‌گیرد. "تو تنها نیستی" بر اساس رویداد واقعی قتل دانیل زامودیو که در سال ۲۰۱۲ به دست نئونازی‌ها در سانتیاگو کشته شد، ساخته شده است.
جلوه‌های متفاوت نوجوانی
آندره تشینه، کارگردان فرانسوی در فیلم "۱۷ ساله بودن" به موضوع تفاوت‌های اجتماعی و فرهنگی در طبقات و اقشار گوناگون اجتماعی در رابطه با زندگی ماجراجویانه‌ی جوانان میپردازد. در این فیلم دامین و توماس، شخصیت‌های اصلی هستند که هر دو در یک دبیرستان تحصیل می‌کنند و به دلایل مختلف از هم متنفرند. توماس که تباری مغربی دارد، فرزندخوانده‌ی خانواده‌ای است که در یک روستا زندگی می‌کند و دامین، پسر یک خانواده‌ی متمول که مادرش (ماریان) پزشک است و پدرش افسر ارتش. از آن‌جا که مادر توماس به دلیل خونریزی شدید باید چند روزی در بیمارستان تحت مراقبت قرار گیرد، ماریان مواظبت از توماس را به عهده می‌گیرد و دامین را مجبور می‌کند با "مهمان" جدید زیر یک سقف زندگی کند...
"رارا" به کارگردانی پپه سن مارتین، محصول شیلی و آرژانتین، مشکلات دختر ۱۳ سالهای به نام سارا را به تصویر می‌کشد که به‌خاطر عشق مادر خود به زنی دیگر، از پدرش جدا می‌شود و در آستانه‌ی نوجوانی و دل‌دادن به همکلاسی‌اش، درگیر مشکلات خانوادگی و حسادت‌های پدر خود نیز می‌شود: این مشکلات به بحران روحی سارا می‌انجامد...
"رارا"، اولین فیلم بلند کارگردان زن شیلی، پپه سن مارتین است و بر اساس رویدادهای واقعی ساخته شده است.
هیئت داوران ۹ نفره‌ی "تدی" در سال ۲۰۱۶، این جایزه را روز ۱۹ فوریه به برندگان آن اهدا می‌کنند.
شصت و ششمین دوره‌ی برلیناله، از ۱۱ تا ۲۱ فوریه در پایتخت آلمان برگزار می‌شود.