خبرهای ضد و نقیض از پیشرفت مذاکرات اتمی وین

خبرگزاری رویترز در آخرین ساعات روز پنج‌شنبه (۱۲ تیر/ ۳ ژوئیه) با انتشار گزارشی اختصاصی از دور پایانی مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ در وین به نقل از دیپلمات‌های غربی اعلام کرد که جمهوری اسلامی با عقب‌نشینی از مواضع پیشین خود٬ کاهش تعداد سانتریفوژها در آینده برنامه غنی‌سازی خود را پذیرفته است.

به گزارش رویترز٬ با این حال قدرت‌های غربی باز هم خواستار عقب‌نشینی بیشتر ایران و توافق بر سر تعداد کمتری سانتریفوژ فعال در برنامه غنی‌سازی این کشورند. دیپلمات‌هایی که در آغاز ماراتن مذاکرات ۱۸ روزه "وین ۶" به شرط افشا نشدن هویت‌شان به گفت‌وگو با رویترز نشسته‌اند معتقدند به‌رغم تغییراتی که تهران در مواضع‌اش داده٬ نهایی کردن توافق جامع میان ایران و غرب پیش از مهلت از پیش تعیین‌شده بسیار دشوار به نظر می‌رسد. قرار است سرنوشت این مذاکرات تا ۲۹ تیر مشخص شود.

با این حال٬ خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی٬ ایرنا٬ با فاصله‌ای اندک پس از انتشار این گزارش در خبرگزاری رویترز٬ در گزارشی که به نقل از عباس عراقچی٬ سخنگوی گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران منتشر کرده٬ بحث کاهش تعداد سانتریفوژهای فعال را "گمانه‌زنی برخی رسانه‌های معلوم‌الحال" خوانده که "کاری جز آلوده کردن فضای مثبت مذاکرات هسته‌ای و ایجاد اضطرات و تنش ندارند".

به گزارش ایرنا٬ آقای عراقچی گفت احتمالا از صبح روز جمعه (۱۳ تیر/۴ ژوئیه) نگارش متن توافق در سطح معاونان وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز خواهد شد. او بار دیگر تاکید کرد که اگر ایران در این مرحله هر محدودیت جدیدی را بپذیرد "موقتی" و در جهت اعتمادسازی نسبت به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی خواهد بود. به گفته او "پرانتزهایی" که پیش‌تر برای اشاره به اختلاف‌های موجود به آنها اشاره شده بود هم همچنان باقی است.

بیشتر بخوانید: دیدارهای دو جانبه و سه جانبه در دومین روز "وین ۶"

عباس عراقچی افزود: «ما طبق دستورالعملی که از تهران صادر می‌شود مذاکره می‌کنیم و بر اساس چارچوب‌های تعیین شده به حرکت خود ادامه می‌دهیم و اگر هر زمانی احساس کنیم که نیاز است برای مشورت به تهران بازگردیم، قطعا این کار را انجام خواهیم داد.»

کلاف سردرگم سانتریفوژهای فعال ایران

با این همه٬ آنچه رویترز در گزارش اختصاصی‌اش از مذاکرات وین ۶ منتشر کرده نشان می‌دهد چرخش ایران مربوط به یکی از مهم‌ترین موارد مورد اختلاف است: تعداد سانتریفوژهایی که ایران پس از حصول توافق در برنامه غنی‌سازی خود نگه خواهد داشت٬ در برابر رفع تدریجی تحریم‌های فلج‌کننده بین‌المللی.

فحوای کلام سخنان عباس عراقچی هم نشان‌دهنده نوعی زمینه‌سازی برای پذیرش کاهش تعداد سانتریفوژهای فعال است. پیش‌تر در روز چهارشنبه یک مقام ارشد ایرانی در گفت‌وگو با رویترز گفته بود ایران قصد دارد ۵۰ هزار سانتریفوژ فعال را نگه دارد٬ اما مقامات غربی می‌گویند قابلیت غنی‌سازی این تعداد سانتریفوژ بسیار بیشتر و بالاتر از هدفی است که ایران می‌گوید برای برنامه صلح‌آمیز تولید انرژی خود مد نظر دارد.

او تاکید کرده بود که ایران بر سر این رقم معامله نخواهد کرد و حتی به ۴۹٫۹۹۹ سانتریفوژ هم رضایت نخواهد داد٬ در حالی که عددی که در ذهن مقامات غربی است فقط چند هزار سانتریفوژ است. با این حال٬ دیپلمات‌های غربی می‌گویند ایران پشت درهای بسته دیگر روی عدد ۵۰ هزار پافشاری نمی‌کند و به رقم‌های پایین‌تر هم رضایت می‌دهد.

ایران هم‌اکنون ۱۹ هزار سانتریفوژ در اختیار دارد که ۱۰ هزار دستگاه آن فعال‌اند. قدرت‌های غربی می‌خواهند این تعداد کاهش یابد تا از این طریق مطمئن شوند که جمهوری اسلامی در صورتی که بخواهد، دیگر امکان تولید اورانیوم با درجه بالا غنی‌شده لازم برای تولید بمب هسته‌ای را نداشته باشد.

یک مقام ایرانی در این‌باره به رویترز گفت: «همان‌طور که گفته‌ایم آماده‌ایم تا به جهان اطمینان دهیم که به دنبال تولید بمب نیستیم. ما حسن نیت خود را نشان داده‌ایم اما به خواسته‌هایی که ناقض حقوق‌مان باشد تن نخواهیم داد.»

مذاکرات "وین ۶" با مدت‌زمانی ۱۸ روزه، طولانی‌ترین مذاکرات اتمی ایران و گروه ۱+۵ است. اگر در پی این مذاکرات توافق نهایی تا ۲۰ ژوئیه (۲۹ تیر) حاصل نشود، احتمالا توافق موقت ژنو، شش ماه دیگر تمدید خواهد شد.