خاویار خزر رو به نابودی ا ست

زمانی بیشترین خاویار دنیا در دریای خزر تولید می شد، ولی اکنون نفت و گاز این دریا مورد توجه جهانیان قرار گرفته است. پژوهشگران سالهاست هشدار می دهند که نسل ماهیان خاویاری در دریای خزر رو به انقراض است.

در نشست های نوبتی سران کشورهای حوزه دریای خزر تابحال بحث جدی در خصوص صید بی رویه ماهیان خاویاری و قاچاق خاویار انجام نگرفته است.

ولی در آخرین اجلاسیه سران کشورهای حوزه دریای خزر در تهران که ۲۴ مهر ماه امسال برگزار شد، مشکلات زیست محیطی نیز یکی از محورهای گفتگوهای رهبران این کشورها بود.

در سال های اخیر سازمان ملل متحد برای مقابله با قاچاق خاویار و صید غیر مجاز ماهیان خاویاری صادرات آن را ممنوع اعلام کرده بود. اکنون گفته می شود که سازمان ملل متحد مرکز رايانه اي ويژه اي را نیز براي کنترل تجارت خاويار در جهان ايجاد کرد. این مرکز به منظور مبارزه با قاچاق و تجارت غير قانوني خاويار كليه اطلاعات و جزييات مربوط به تجارت بين المللي خاويار را جمع آوري خواهد كرد .

الهه كولايی، استاد دانشگاه (عضو كميسيون امنيت‌‏ ملی و سياست‌‏خارجی مجلس ششم) ضمن اشاره به تلاش های بین المللی برای حفظ ماهیان خاویاری، اقدامات کشورهای ساحلی در زمینه صید بی رویه ماهیان و قاچاق خاویار را مورد انتقاد قرار می دهد: "ما حتی گزارش هائی را داریم که کشورهای فراتر از کشورهای ساحلی دریای خزر در امرقاچاق خاویار و ماهیان خاویاری دخالت دارند. جمهوری اسلامی ایران تلاش زیادی را کرده تا این منافع را بتواند حفظ بکند، در پرورش ماهیان خاویاری تلاش بسیار انجام شده ، که CITES یا همان "کنوانسیون حفظ گونه های زیستی در حال انقراض" هم آن را مورد تائید قرار داده است. ولی متاسفانه تلاشی که ما انجام می دهیم برای حفظ این گونه های زیستی بسیار ارزشمندی که در حال انقراض تلقی شده اند، این است که می بینیم کشورهای دیگر با قاچاق به شکل غیر مجاز این آبزیان را صید می کنند و خاویار را از این منطقه خارج می کنند."

مطبوعات محلی در استان های گلستان و مازندران نیز گزارش می دهند که تولید خاویار و صید ماهیان خاویاری در ایران اکنون به پائنترین سطح خود رسیده است. صید ماهیان خاویاری در استان مازندران امسال۴۴ درصد کاهش داشته است. در این استان حدود ۳۰۸ کیلو گرم خاویار استحصال شده و این رقم در مدت مشابه پارسال ۵۳۲ کیلوگرم بوده است.

احمد مرادی یک کارشناس ترکمن، که در خصوص امور شیلات و تولید خاویار در ایران تحقیق کرده درباره پائین آمدن سطح تولید ماهیان خاویاری و خاویار می گوید: در کاهش ماهیان خاویاری فقط ایران مقصر نیست، بلکه کشورهای ساحلی روسیه، قزاقستان و ترکمنستان هم در این امر مقصر هستند. دولت ایران باید با این کشورها مذاکره کند و یک سیاست واحدی را اتخاذ کند.

کارشناسان محلی در امور دریای خزر معتقدند که علیرغم اختلافاتی که در میان کشورهای ساحلی دریای خزر در حل رژیم حقوقی این دریا هست ، این کشورها آماده اند در خصوص مبارزه علیه قاچاق خاویار و صید غیر مجاز ماهیان وهمچنین برای جلوگیری از انقراض نسل ماهیان خاویاری دست به اقدامات مشترک بزنند.