خامنه‌ای: در هیچ مسئله‌ای نمی‌توان با آمریکا مذاکره کرد
۱۳۹۵ مرداد ۱۱, دوشنبه
رهبر جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه (۱۱ مرداد/ اول اوت) در سخنرانی خود در جمع گروهی از مردم، باردیگر مذاکره با آمریکا درباره هر مسئله‌ای را رد کرد.
او گفت: «برجام، به عنوان یک تجربه، بی‌نتیجه بودن مذاکره با آمریکایی‌ها، بدعهدی آنها و ضرورت بی‌اعتمادی به وعده‌های آمریکا را بار دیگر ثابت کرد و نشان داد راه پیشرفت کشور و بهبود وضع زندگی مردم، توجه به داخل است نه دشمنانی که مدام در منطقه و جهان در حال مانع‌تراشی برای ایران هستند.»
آیت‌الله خامنه‌ای "تجربه برجام" را "نمونه‌ای روشن از درستی ضرورت بی‌اعتمادی به دشمنان" خواند. او گفت: «امروز حتی مسئولان دیپلماسی و کسانی که در مذاکرات حضور داشته‌اند، این واقعیت را تکرار می‌کنند که آمریکا نقض عهد می‌کند و در ورای زبان چرب و نرم خود، به مانع‌تراشی و تخریب روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها مشغول است.»
خامنه‌ای گفت: «مگر بنا نبود تحریم‌های ظالمانه رفع شود تا در زندگی مردم اثر بگذارد آیا پس از ۶ ماه هیچ تأثیر ملموسی در زندگی مردم دیده می‌شود؟ اگر نقض عهد آمریکایی‌ها نبود آیا دولت نمی توانست در این مدت کارهای فراوانی انجام دهد؟»
او افزود: «حدود ۲ سال پیش گفتیم ملت به عنوان یک تجربه به مذاکرات هسته‌ای نگاه خواهد کرد تا ببیند آمریکایی‌ها در عمل چه کار خواهند کرد و حالا مشخص شده که آنها بر خلاف وعده‌های خود، همچنان به توطئه و تخریب مشغولند.»
رهبر جمهوری اسلامی آمریکایی‌ها را متهم کرد که می‌خواهند همه چیز را بگیرند و هیچ چیز ندهند. به اعتقاد او مذاکره با چنین دولتی به معنای "انحراف از راه صحیح پیشرفت کشور، دادن امتیازهای پی در پی و تحمل عملی زورگویی، تخلف و نقض عهد" آنهاست.
علی خامنه‌ای در حالی آمریکا را متهم به "بدعهدی" می‌کند که کشورهای ۱+۵ اعلام کرده‌اند که به تمام تعهدات خود در برجام برای برداشتن تحریم‌های هسته‌ای ایران عمل کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: تاکید آمریکا و اتحادیه اروپا بر پایبندی به تعهدات برجام
دو هفته پیش و در سالروز امضای برجام، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا تاکید کرد که تا زمانی که ایران به این توافق وفادار بماند شش قدرت جهانی به اجرای تعهدات خود ادامه می‌دهند.
مشکل در کجاست؟
طبق توافق‌نامه "برجام" که تابستان سال گذشته میان ایران و گروه ۵+۱ به دست آمد و اجرای آن از نخستین روز سال ۲۰۱۶ آغاز شد، تحریم‌های مرتبط با پروژه‌های هسته‌ای ایران در ازای اقدام‌های مشخص این کشور برای محدود کردن این پروژه‌ها لغو می‌شوند.
بخش عمده این تحریم‌ها در ۷ ماه گذشته لغو شده‌اند. از جمله مهم‌ترین بخش آن یعنی تحریم صادرات نفت ایران. در حال حاضر تولید و صادرات نفت ایران تقریبا به سطح دوره پیش از تحریم‌ها رسیده است. اگر برجام نبود، طبق برنامه‌ریزی کنگره آمریکا صادرات نفت ایران اکنون می‌توانست تقریبا به صفر برسد.
پول‌های بلوکه شده ایران نیز آزاد شده است. تحریم‌های بانکی برداشته و سویفت نیز همکاری بدون مشکل با ایران را آغاز کرده است. با این‌حال مناسبات تجاری غرب و همکاری بانک‌های بین‌المللی با ایران آن گرمای مورد انتظار را نیافته است.
ناظران می‌گویند کندی گسترش مناسبات شرکت‌ها و بانک‌های غربی با ایران به دلیل اجرا نشدن برجام نیست، بلکه علت اصلی عدم اعتماد به ایران و فضای سیاسی این کشور است.
بیشتر بخوانید: تخت روانچی: اجرایی شدن برجام با مشکلاتی روبرو شده است
بسیاری از شرکت‌ها، بانک‌ها و کارفرمایان غربی تصور می‌کردند که "برجام" سرآغاز یک سیاست مداراجویانه و دوری از خشونت حاکمیت ایران در برابر غرب و مسائل منطقه خواهد شد.
غیرقابل پیش‌بینی بودن معادلات سیاسی در ایران
غلبه یک چنین رفتار معتدلی بر فضای سیاسی ایران می‌توانست "اعتماد" لازم را برای همکاری‌های بین‌المللی با اقتصاد ایران و سرمایه‌گذاری در این کشور فراهم آورد. اما چنین انتظاری برآورده نشد. زیرا بلافاصله پس از آغاز اجرای برجام، اظهارات ضدغربی و ضدآمریکایی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، و دیگر مقام‌های نزدیک به او در حاکمیت ایران به شدت بالا گرفت. سپاه پاسداران آزمایش‌های موشکی تحریک‌کننده‌ای را آغاز کرد و روی موشک‌هایش شعار نابودی اسرائيل را نوشت.
تشدید حملات لفظی آیت‌الله خامنه‌ای علیه غرب و آمریکا خوش‌بینی‌های پس از امضای برجام را خیلی زود از بین برد. به عنوان مثال نمایندگان اقتصاد آلمان اعلام کردند که ایران به دلایل گوناگون در آینده نزدیک قادر به جذب سرمایه‌گذاران خارجی نخواهد شد. یکی از دلایلی که کارشناسان آلمان بر آن انگشت گذاشتند "غیر قابل پیش‌بینی بودن فعل و انفعالات سیاسی" در ایران بود.
ناظران سیاسی می‌گویند به‌رغم حضور یک رئیس جمهور معتدل در راس قوه اجرایی ایران و کاهش نفوذ تندروها در دوره جدید مجلس، در سیاست ایران هنوز حرف را کسانی را می‌زنند که مخالف هر گونه عادی‌سازی مناسبات ایران با کشورهای غربی هستند. علت اصلی تردید شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی در همکاری با ایران نیز در همین نکته نهفته است.