1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

حمله جنگنده‌ها و توپخانه ترکیه به مواضع کردهای سوری

طاهر شیرمحمدی
۱۳۹۵ مهر ۳۰, جمعه

نیروی هوایی ترکیه مواضع یگان‌های مدافع خلق در شمال سوریه را بمباران کرد. این گروه کرد یکی از متحدان اصلی آمریکا در جنگ با داعش است. به باور کارشناسان، ترکیه با این عملیات عملا در مقابل آمریکا قرار گرفته است.

https://p.dw.com/p/2RVZ1
Türkische Panzer in Syrien
عکس: Reuters/U. Bektas

جنگنده‌های نیروی هوايی ترکیه (۲۰ اکتبر / ۲۹ مهر) مواضع گروه کردی یگان‌‌های مدافع خلق در شمال حلب در سوریه را بمباران کردند. ۱۸موضع یگان‌‌های مدافع خلق هدف این بمباران‌ها قرار گرفتند.

در این عملیات حدود ۱۶۰ تا ۲۰۰ نفر کشته، ۹ ساختمان ویران و ۵ خودرو نیز منهدم شدند. منابع خبری کردهای سوری گزارش دادند که پیش‌تر توپخانه ارتش ترکیه "عفرین" (یکی از کانتون‌های کردهای سوری) را هم بمباران کرده است.

بیشتر بخوانید: ترکیه مواضع کردها در شمال سوریه را بمباران کرد

هواپیماهای جنگی ترکیه مناطقی را بمباران کرده‌اند که در چند روز گذشته به تصرف یگان‌های مدافع خلق درآمده بود. یگان‌های مدافع خلق شاخه نظامی حزب کردی "اتحاد دموکراتیک" است که رابطه تنگاتنگی با حزب کارگران کردستان "پ‌ک‌ک‌" دارد. از نگاه دولت ترکیه "یگان‌های مدافع خلق" همانند "پ‌ک‌ک" یک گروه تروریستی است، در حالی که ایالات متحده آمریکا این گروه را متحد خود در مبارزه با گروه "دولت اسلامی" (داعش) می‌داند.

عملیات جنگی ترکیه علیه مواضع کردها به باور برخی از کارشناسان می‌تواند سبب تضعیف جنگ علیه داعش در سوریه شود.

بها غونغور، رئیس پیشین بخش ترکی دویچه وله
بها غونغور، رئیس پیشین بخش ترکی دویچه وله

بها غونغور، کارشناس امور ترکیه و مدیر سابق بخش ترکی دویچه وله حمله جنگنده‌های ترکیه به مواضع کردهای سوریه در شمال حلب را "بازی خطرناک و تک‌روی" ترکیه توصیف می‌کند.

وی در این رابطه همچنین تاکید می‌کند: «گروه‌های کرد در چارچوب عملیات ائتلاف بین‌المللی عمل می‌کنند. بنابراین ترکیه عملا در مقابل آمریکا و ائتلاف بین‌المللی قرار گرفته است. ترکیه قصد دارد به هر قیمتی شده جلوی تاسیس منطقه واحد کردهای سوری را بگیرد. حمله جنگنده‌های ترکیه سبب ضعیف شدن نیروهای مخالف داعش می‌شود و من تاکید می‌کنم که این بازی خطرناکی هست که ترکیه آغاز کرده است.»

در آستانه حملات جت‌های ترکیه به شمال حلب اردوغان صریحا اعلام کرد که "بازپس گیری الباب از داعش و واگذاری آن به نیروهای ارتش آزاد سوریه یکی از اهداف عملیات سپر فرات است." 

الباب به گفته بها غونغور هم برای کردها و هم برای گروه‌های مخالف رژیم اسد، از جمله ارتش آزاد سوریه اهمیت و ارزش استراتژیک دارد. غونغور می‌افزاید: «در صورت تصرف الباب توسط نیروهای کرد از فرات تا دریای مدیترانه مناطق وسیعی دست کردها اداره خواهد شد.»

به گفته او ترکیه عضو ناتو است و "بدون مشورت و رایزنی با ناتو و ائتلاف بین‌المللی نمی‌تواند اقدامی بکند و با تک‌روی خود ائتلاف بین‌المللی علیه داعش را به خطر بیندازد".

حمله جت‌های ترکیه ربطی به آتش‌بس حلب ندارد

به نظر آرتیوم دینچ، کارشناس سیاسی مسائل ترکیه از دانشگاه آنکارا تسخیر الباب و تاسیس "کریدور کردها از کردستان عراق تا عفرین" برای ترکیه خط قرمز محسوب می‌شود، زیرا ارتباط جغرافیایی ترکیه با دنیای سنی اعراب قطع می‌شود.

بیشتر بخوانید: آتش‌بس چندین‌ساعته حلب آغاز شد

به گفته این کارشناس بحث در مطبوعات داخلی ترکیه و در محافل روشنفکران طوری است که انگار ترکیه با ناتو تضاد پیدا کرده و آن‌ها رودرروی هم قرار گرفته‌اند. 

این کارشناس دانشگاه آنکارا همچنین تاکید می‌کند: «به نظر من ترکیه از حلب چشم پوشی کرده است و با روسیه و بشار اسد به نوعی توافق ضمنی دست یافته که ترکیه روی حلب اسرار نکند و سوریه، روسیه و ایران هم روی الباب و آن مناطقی که با حمایت ارتش ترکیه و نیروهای معتدل و مخالف سوری پاکسازی می‌شوند، اصراری نورزند.»

دینچ به این مسئله هم اشاره می‌کند که حمله جنگنده‌های ترکیه در شمال حلب انجام گرفته و ارتباطی با اعلام آتش بس یک‌طرفه روسیه در شرق حلب هم ندارد.

به گفته‌ی این کارشناس، ترکیه اکنون سیاست چند جانبه خارجی اتخاذ کرده است. او در این باره می‌گوید: «بعد از اینکه آمریکا از اخراج عناصر یگان‌های مدافع خلق از منبج خودداری یا سهل‌انگاری کرد، ترکیه در مقابل این تاکتیک آمریکا تغییر موضع داد. این کشور دیگر قصد ندارد فقط در یک جبهه قرار بگیرد و متوجه شده که کشورهای غربی، آمریکا، آلمان و فرانسه منافع ترکیه را مورد ملاحظه قرار نمی‌دهد. بنابراین ترکیه مستقلانه دست به کار شده است. این مسئله می‌تواند وجهه ترکیه را هم به عنوان یک قدرت منطقه‌ای بالا ببرد.»

نیروهای ارتش آزاد سوریه
نیروهای ارتش آزاد سوریهعکس: Getty Images/AFP/N. Al-Kathib

درگیری‌ها در منطقه به نقطه حساسی رسیده است

سارو قادر، مدیر"انستیوی پیشرفت و توسعه اجتماعی در اقلیم کردستان" به تشدید جنگ در منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید رودروریی در منطقه به یک نقطه حاد و حساسی رسیده است. همه کشورهای ذینفع در سوریه و عراق می‌خواهند در حل نهایی (پسا داعش) قدرت بیشتری داشته باشند.

این کارشناس مقیم اربیل حمله جت‌های جنگی ترکیه را "بازی خطرناک و تک‌روی ترکیه" توصیف نمی‌کند و معتقد است که نوعی هماهنگی بین آمریکا و ترکیه وجود دارد.

او درباره واکنش اقلیم کردستان عراق به حمله هواپیماهای جنگنده‌ی ترکیه به مناطق تحت تصرف کردهای سوری می‌گوید: «اقلیم کردستان تابه‌حال هیچ واکنشی در قبال حمله ترکیه به شمال سوریه نشان نداده و فکر هم نمی‌کنم اقلیم درباره همه کارهای نظامی و سیاسی ترکیه یا کشورهای دیگر نظر بدهد.»

"یگان‌های مدافع خلق در خدمت منافع کردها عمل نمی‌کند"

علاوه بر حمله جت‌های جنگی ترکیه به شمال سوریه حمله توپخانه‌ای ترکیه به کانتون عفرین سوریه هم ادامه داشت. ستاد فرماندهی نیروهای مسلح ترکیه با صدور بیانه‌ای اعلام کرد که یگان‌های مدافع خلق مناطقی از استان ختای ترکیه را با ۵ خمپاره مورد هدف قرار داده و نیروهای ارتش ترکیه نیز در واکنش به این حملات مواضع یگان‌های مدافع خلق را بمباران کرده است.

به باور سارو قادر، مدیرانستیوی پیشرفت و توسعه اجتماعی در اقلیم کردستان حزب کرد "اتحاد دمکراتیک" و یگان‌های مدافع خلق که بازوی مسلح این حزب به حساب می‌آید "در خدمت حفظ مصالح کردها در غرب کردستان عمل نمی‌کند".

این کارشناس اما به این موضوع هم اشاره می‌کند که این حزب کردهای سوریه چون علیه داعش می‌جنگد، با همه کردهای دیگر در یک جبهه قرار گرفته است، ولی "رفتار این حزب بسیار تند و خشن هست و هیچ حزب و شخصیتی را هم قبول ندارد". 

به گفته او در آینده امکان حمله ترکیه حتی به نقاط دیگری که این حزب در آنجا حاکم است نیز وجود دارد. سارو قادر معتقد است که اقدامات یگان‌های مدافع خلق "در راستای استقرار و ثبات در منطقه نیست".