حمایت قاطع خامنه‌ای از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران
۱۳۹۲ آبان ۱۲, یکشنبه
به گزارش رسانه‌های ایران، آیت‌الله علی خامنه‌ای روز یکشنبه (۱۲ آبان/ ۳ نوامبر) در دیدار با گروهی از دانشجویان و دانش‌آموزان در آستانه ۱۳ آبان، روز دانش‌آموز و سالروز اشغال سفارت آمریکا در تهران که جمهوری اسلامی آن را در ضمن "روز ملی مبارزه با استکبار جهانی" نام نهاده است، از هیأت نمایندگی ایران در مذاکرات اتمی حمایت کرد. خامنه‌ای گفت: «هیچکس نباید مجموعه مذاکره‌کنندگان ما را سازشکار بداند، اینها بچه‌های خود ما و بچه‌های انقلابند. یک ماموریت سختی را برعهده دارند و هیچکس نباید ماموری را که مشغول کاری است، تضعیف کند.»
این سخنان در حالی ایراد می‌شود که تلاش دولت حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران،، برای برقراری رابطه دوباره با آمریکا و نیز پیشبرد مذاکرات هسته‌ای مورد انتقاد جریان‌های تندرو و بخصوص سپاه پاسداران ایران بوده است. ظاهرا نظامیان ایران از تحریم‌ها چنان سود می‌برند که فرماندهان سپاه با بهبود روابط با آمریکا که پیش‌فرض کاهش و لغو تحریم‌هاست، آشکار و سرسختانه مخالفت می‌کنند.
خامنه‌ای که همواره با بدبینی از مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و غرب سخن گفته و در سخنرانی امروز خود نیز دوباره تاکید کرده که به مذاکره با آمریکا خوش‌بین نیست، مدتی است لحن و "تاکتیکی" دیگر را برگزیده است؛ لحن و تاکتیکی که تحلیلگران آن را نتیجه فشار تحریم‌های بین‌المللی و نشانگر حمایت وی از دولت روحانی می‌دانند. اما نماینده خامنه‌ای در سپاه تغییر تاکتیک رهبر جمهوری اسلامی را پیامد تغییر در "وضعیت پیروان" و "تعداد نفرات و مقدار امکانات و تجهیزات" دانسته است.
رهبر جمهوری اسلامی هنگام سخنرانی خود در جمع فرماندهان سپاه در روز ۱۷ سپتامبر (۲۶ شهریور) از "دیپلماسی لبخند" و "نرمش قهرمانانه" حمایت کرد. خامنه‌ای در سخنان خود در برابر سپاهیان گفت: «با مسئله‌ای که سال‌های پیش نرمش قهرمانانه خواندم موافقم چرا که این حرکت در مواقعی بسیار خوب و لازم است، اما با پای‌بندی به یک شرط اصلی، یعنی درک ماهیت طرف مقابل و فهم صحیح هدف‌گذاری او.»
این سخنرانی در برابر سپاه انجام گرفت که معمولا با سخن گفتن به زبان تهدید و عرض اندام در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی شناخته شده است.
خامنه‌ای در سخنرانی روز یکشنبه خود اشاره کرد به اینکه پیش از این نیز نسبت به مذاکرات خوش‌بین نبوده است. وی اما گفت که این مذاکرات را بی‌ضرر می‌داند: «باذن‌الله از این مذاکرات ضرری هم نمی‌کنیم و این تجربه ظرفیت فکری ملت ما را بالا خواهد برد. چه بهتر اگر مذاکرات به نتیجه برسد، ولی اگر به نتیجه هم نرسید بدین معنا خواهد بود که کشور باید روی پای خود بایستد.»
بسیاری از ناظران مسائل سیاسی ایران، دوره ریاست جمهوری حسن روحانی را "فرصتی برای حل کشمکش میان ایران و غرب" ارزیابی می‌کنند. روحانی گفته است، قصد دارد رابطه‌ای با غرب برقرار سازد که منجر به سبک شدن و در نهایت حذف تحریم‌ها شود. به نظر تحلیلگران، گرچه اقدامات تحریمی اقتصاد ایران را به زانو درآورده، اما ایران نشان داده که به خوبی می‌تواند با تحریم‌ها کنار بیاید و با "ترفندهایی" کار خود را پیش ببرد. اگر قیمت نفت سقوط نکند، جمهوری اسلامی به چنان ذخیره‌های مالی مجهز است که قادر خواهد بود به هدف خود دست یابد؛ هدفی که به نظر غرب تولید سلاح هسته‌ای است، گر چه جمهوری اسلامی آن را انکار می‌کند.
علی خامنه‌ای همچنین به موضوع اعتماد در روابط با آمریکا اشاره کرد. او گفت: «به دشمنی که لبخند می‌زند اعتماد نکنیم». رهبر جمهوری اسلامی همچنین با تاکید بر اینکه آمریکایی‌ها از سویی لبخند می‌زنند و می‌گویند مایل به مذاکره‌اند، اما از سوی دیگر می‌گویند که همه گزینه‌ها روی میز است، گفت: «خب چه غلطی ممکن است انجام دهند».
او به روابط آمریکا و اسرائیل اشاره کرد و گفت، آمریکا "مجبور است ملاحظه آنها را بکند"، ولی جمهوری اسلامی این ملاحظه را ندارد و اسراِئيل را "نامشروع" می‌داند. علی خامنه‌ای همچنین گفت که امروز به سفارتخانه‌های آمریکا در نزدیکترین کشورها به آمریکا "لانه جاسوسی" می‌گویند و این نامی است که جوانان در ایران ۳۰ سال پیش بر سفارت آمریکا گذاشته بودند.
اظهار بی‌اعتمادی نسبت به آمریکا مدتی است که موضوع بحث و جدل در ایران شده است. بازتاب این امر را می‌شد در کشمکش بر سر ادامه یا حذف شعار "مرگ بر آمریکا" و همچنین در بنرهای (بیلبوردها، پوسترها) "صداقت آمریکایی" دید که برای مدتی در سطح شهر تهران نصب شده بود. در این بنرها نماینده آمریکا با لباسی که در بخش بالاتنه غیرنظامی، اما در زیر میز نظامی و با اسلحه است، بر سر میزی با نماینده ایران نشسته بود که هر دو دستش به نشانه‌ی چیزی را پنهان نکردن روی میز قرار داشت. مضمون این بنرها این بود که آمریکا، طرف قابل اعتمادی در مذاکره با ایران نیست.
این در حالی است که بی‌اعتمادی در روابط دو طرف، تنها از سوی ایران نیست. کشورهای غربی نیز از زمان ریاست جمهوری روحانی و آغاز دور جدید مذاکرات همواره این سوال را مطرح کرده‌اند که "تغییر رویکرد ایران تا چه اندازه قابل اعتماد است؟"