حقوق بشر محتاج شرایط زیست‌محیطی باثبات است
۱۳۹۴ آذر ۱۹, پنجشنبه
دو مکان تاریخی در پاریس: کاخ "شایو" و فرودگاه "لو بورژه". فاصله کاخ "شایو" با فرودگاه "لو بورژه" ۱۹ کیلومتر است. این فاصله با خودرو حدود ۴۵ دقیقه است. در حال حاضر کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی در پاریس در محوطه فرودگاه "لو بورژه" برگزار می‌شود و قرار است در این کنفرانس تصمیم‌های سرنوشت‌سازی برای محدود کردن گرمایش زمین گرفته شود.
۶۷ سال پیش نیز در کاخ "شایو" که تنها ۱۹ کیلومتر با فرودگاه "لو بورژه" فاصله دارد، اعلامیه جهانی حقوق بشر تدوین شد و از آن زمان دهم دسامبر روز جهانی حقوق بشر نام گرفت. آیا رابطه‌ای میان حقوق بشر و تغییرات اقلیمی وجود دارد؟
نقض حقوق بشر در جهان همچنان ادامه دارد. در سال جاری مجازات اعدام در بسیاری از کشورهای جهان چون چین، ایران و عربستان سعودی ادامه یافته است. در این سال همچنین نمونه‌های بسیار زیاد شکنجه، خشونت پلیسی و نقص آزادی بیان در کشورهای مختلف جهان گزارش شده‌اند.
آکادمی نوبل جایزه صلح سال ۲۰۱۵ را در اقدامی شایسته به ۴ تشکل غیردولتی- صنفی تونس معروف به "کمیته چهارگانه" تقدیم کرد. آنها میانجی برگزاری گفت‌وگوهای ملی میان احزاب سیاسی این کشور شده‌اند.
موضوع حقوق بشر و تغییرات اقلیمی
در چنین شرایطی باید به نمایندگان کشورهای مختلف جهان که در کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی در پاریس مشغول مذاکره‌اند هشدار داد که موانع مختلف را از سر راه بردارند و به ماده سوم اعلامیه جهانی حقوق بشر پای‌بند بمانند که می‌گوید: «هر فردی حق دارد از زندگی شایسته، آزادی و امنیت فردی برخوردار باشد.»
ماده سوم اعلامیه جهانی حقوق بشر حق زندگی را برای همه انسان‌های کره زمین تضمین می‌کند و این در حالی است که تغییرات اقلیمی سبب مرگ بسیاری از مردم به صورت مستقیم و غیرمستقیم شده است.
تغییرات اقلیمی به صورت مستقیم همان "تغییرات آب‌و‌هوایی شدید" هستند که در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. در سال‌های میان ۱۹۹۵ و ۲۰۱۴ طوفان‌های دریایی و سیل‌های مهیب سبب کشته شدن بیش از نیم میلیون انسان در سطح کره زمین شدند.
البته رویدادهای آب و هوایی بسیار بغرنج‌اند و نمی‌توان به‌طور کاملا مشخص دلایل آنها را بیان کرد، اما کاملا مشخص است که "تغییرات آب‌و‌هوایی شدید" افزایش یافته‌اند و این موضوع را محققان اقلیمی پیش‌بینی کرده بودند.
تغییرات اقلیمی به طور غیرمستقیم نیز می‌توانند به کشته شدن انسان‌ها بیانجامند، مثلا با ایجاد بی‌ثباتی در کشورهایی چون سوریه. جنگ داخلی سوریه که به کشته شدن صدها هزار نفر و آواره شدن میلیون‌ها شهروند این کشور انجامید، پس از چندین سال خشکسالی در این کشور روی داد.
در پی این خشکسالی طولانی ۵/ ۱ میلیون کشاورز سوری مجبور به ترک روستاهای خود شدند و به شهرها پناه آوردند. این مهاجرت کشاورزان سوری در زمانی رخ داد که سوریه با مهاجرت وسیع پناهجویان عراقی به این کشور نیز روبرو بود. در چنین شرایطی رهبری نالایق و خرابکاران خارجی نیز به حاد شدن شرایط و ایجاد بی‌ثباتی در آن کشور کمک کردند.
تغییرات اقلیمی و خطرات امنیتی
نمونه بوکوحرام: اتفاقی نیست که پیشرفت شبه‌نظامیان مسلمان افراط‌گرای "بوکوحرام" همزمان است با کاهش مساحت دریاچه چاد در سال‌های اخیر. این دریاچه که پس از دریاچه ویکتوریا بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین در قاره آفریقا است، زمانی منبع اصلی زندگی ۳۰ میلیون کشاورز، دام‌دار و ماهیگیر بود.
اما دریاچه چاد به تدریج تا یک- بیستم مساحت خود کاهش و نزاع برای دستیابی به این منبع به شدت افزایش یافت. در چنین شرایطی زمانی که فقر افزایش می‌یابد و چشم‌اندازی برای آینده‌ای بهتر وجود ندارد، سازمان‌های تروریستی چون بوکوحرام بهترین شرایط را برای جلب جوانان به دست می‌آورند.
حتی ارتش آمریکا نیز تغییرات اقلیمی را به عنوان خطری امنیتی پذیرفته است. افزایش دما سبب مهاجرت انسان‌ها می‌شود و در چنین شرایطی اختلاف بر سر دستیابی به منابع موجود، بخصوص منابع آبی موجود به شدت افزایش می‌یابد و البته این رویارویی‌ها همیشه از راه‌های مسالمت‌آمیز حل نمی‌شود.
اما فقر در جهان نیز افزایش یافته. در هر سه دقیقه یک نفر در گوشه‌ای از کره زمین در پی گرسنگی می‌میرد. بیشتر این قربانیان را کودکان تشکیل می‌دهند. به ساعت خود نگاه کنید: یک، دو، مرگ یک انسان در اثر گرسنگی.
آیا باید این شرایط را در درازمدت پذیرفت؟ بسیاری از مردم به این نظر رسیده‌اند که ادامه این وضعیت ممکن نیست. آیا می‌توان اقتصادی برپا کرد که عدالت بیشتری نصیب انسان‌ها کند؟ در چنین شرایطی کشورهای صنعتی در کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی در پاریس باید بکوشند تا این کنفرانس به نتیجه‌ای دلخواه برسد.